Europese rechter verbiedt Vlaamse accijnzen op stookolie en aardgas

De Europese rechter heeft een streep getrokken door een nieuwe post in de toekomstige begrotingen van de Belgische gewestregeringen. De Vlaamse, Waalse en Brusselse regeringen zullen geen extra accijnzen kunnen innen op stookolie en gas. Dit keer geen ‘het moet van Europa’, maar ‘het mag niet van Europa’.

Dat de Belgische belastingbetaler ontsnapt aan een nieuwe (energie)belasting is te danken aan Spaanse rechters. Het Hooggerechtshof van Spanje heeft in een prejudiciële vraag het Hof van Justitie van de Europese Unie gevraagd of het wettelijk mogelijk was om per regio verschillende belastingen te heffen op aardolie en gas. De Europese rechter oordeelde dat dat onwettig is.

Dat is een belangrijke beslissing voor de Belgische consument. In maart joegen de regeringspartijen immers een wetsvoorstel van Groen met gezwinde spoed door de Kamer. Dat wetsvoorstel moest stookolie en aardgas duurder maken om huishoudens aan te zetten om mee te gaan in de energietransitie. Het gaf gewestregeringen de bevoegdheid om belastingen te innen bovenop de federale accijnzen.

Onwettig?

Het Europese gerechtshof noemt dat onwettig. Het Hof verzet zich ‘tegen een nationale wettelijke regeling op grond waarvan autonome gebieden of regio’s voor één en hetzelfde product en één en hetzelfde gebruik accijnstarieven mogen vaststellen die verschillen afhankelijk van waar het product wordt verbruikt’.

Los daarvan valt er nog een andere kanttekening te maken: een nieuwe Belgische wet blijkt na amper een half jaar onwettig. En die wet had maar één bestaansreden: een uitzondering formuleren op het grondwettelijk verbod op dubbele belasting.

De Grondwet wijst immers bij het verdelen van de fiscale bevoegdheden tussen de diverse overheden in België op het vermijden van dubbele belastingen en somt bovendien de uitzonderingen op. Via de wet van Groen probeerde de federale regering dus dit grondrecht te omzeilen. Zogenaamd in het belang van de opgelegde energietransitie.