Gepakt en gezakt

Er is, neem ik aan, geen enkel tijdperk en geen enkele samenleving zonder enige vorm van tegenspraak of ironie. Zo verafschuwt het seksueel misbruiken van kinderen ons enorm, terwijl het gehele sociale beleid van de voorbije vijftig jaar erop gericht is om het te maximaliseren. We zouden in de praktijk nóg verschrikter reageren op pogingen om dat beleid terug te schroeven dan op het misbruik zelf. We geven er de voorkeur aan om een grootse en inefficiënte bureaucratie op poten te zetten waarvan het ogenschijnlijke doel is om de natuurlijke consequenties van een dergelijk beleid tegen te werken.

Onlangs merkte ik nog zo’n ironisch of contradictorisch voorbeeld op in een kleinere Britse luchthaven. Ik betrad de achtenvijftigste kring van de hel die je door moet nadat je de beveiliging voorbij bent, namelijk de reeks van duty-free of taksvrije winkels die luxeproducten verkopen. Elke winkel heeft zijn eigen bonzende popmuziek bedoeld om je in een trance te brengen en je beoordelingsvermogen te verbrijzelen. Verleidsters benaderen je dan en vragen je of je het nieuwe geurtje van Gianfranco Tortelini of Marcantonio Tagliatelle wilt uitproberen.

Terwijl ik door dit inferno trok, trok een marmeren traliewerk mijn aandacht waaraan een bordje met een pijl en de boodschap Tobacco and Cigars this way ophing. Het traliewerk bracht me bij een verborgen doorgang alsof er op het einde vieze postkaarten werden verkocht (je vindt bij elke dagbladverkoper in de luchthaven dingen met veel explicietere foto’s te koop dan die op de ouderwetse vieze postkaartjes). 

Is het niet vreemd dat het kopen en consumeren van tabak in zo’n semi-clandestiene hoek wordt geduwd, terwijl de druk wordt opgevoerd om cannabis even vrij verkrijgbaar te maken als pakweg koffie? Star consequent zijn is ongetwijfeld verkeerd, maar het is toch op zijn minst raar dat we nieuwe en onverholen inconsequenties aanvaarden zonder ze haast op te merken. Laat staan dat we ze aanklagen.

Er zijn andere vormen van tegenspraak terug te vinden in de luchthaven. Het is fascinerend om volledig gesluierde moeders met hun basebalpet-schuin-op-het-hoofd-dragende zonen in jeans- of sportbroek door dit labyrint van consumentisme te zien wandelen.

Ik luisterde ook een gesprek van enkele meisjes af die duidelijk op de betere schoolreis gingen. Ze hadden een discussie over een netelige kwestie: het dragen van make-up.

‘Ik draag het nooit op school’, zei de ene. ‘Eigenlijk draag ik het nooit.’

‘Ik evenmin’, zei de andere. ‘Tenzij ik mijn wimpers laat verlengen, zoals mijn papa doet. Hij vindt dat je dat om de zoveel tijd moet laten doen.’