Gratis bestaat niet en toch gaat Doorbraak gratis

Doorbraak: Met de keuze om de papieren versie helemaal te vervangen door de digitale en die helemaal gratis aan te bieden, zet Doorbraak een belangrijke en indrukwekkende stap vooruit. Was het van meet af aan de bedoeling om deze drastische beslissing te nemen?

Peter De Roover: Wij werken met Doorbraak nooit in termen van grote masterplannen. Ik heb er al teveel weten maken en daarna onder het stof zien verdwijnen. Wij kiezen voor het gezonde pragmatisme. Doen wat kan, nadenken over wat moet, kansen grijpen als ze zich voordoen.

Begin dit jaar vonden een aantal vrienden rond Doorbraak dat we meer moesten kunnen via het wereldwijde web. In een minimum van tijd werd ‘vzw Stem in ’t Kapittel’ in de steigers gezet, als nieuwe uitgever van Doorbraak. Onze webstek konden we – met kleine aanpassingen – klaarmaken voor intensiever gebruik. Het blad kreeg een opfrissing van de lay-out en, hop, we waren vertrokken. Ons motto toen was vooral: ‘we zien wel hoe ver we komen’. Springen is doen. Maar toen hadden wij niet durven vermoeden dat we er nu al klaar voor zouden zijn.

DB: Het was de bedoeling digitaal en papier naast elkaar te laten bestaan.

PDR: Alleszins in een eerste periode en we gingen er van uit dat die papieren Doorbraak nog wel enkele jaren in het pakket zou zitten. Pas enkele weken geleden schudde ik nog welgemeend het hoofd toen onze redactiesecretaris Marc Van de Woestyne me vertelde dat hij geruchten opving over het schrappen van ons magazine. Jean-Pierre Rondas, de voorzitter van onze vzw, gooide het idee terloops op tafel tijdens ons zomeroverleg van de medewerkers. Er werd toen niet echt op ingegaan omdat de tijd niet rijp leek.

DB: Een handvol weken later is de tijd plots wel rijp?

PDR: We hebben die beslissing snel kunnen nemen dankzij onze korte besluitvormingslijnen. Die zijn trouwens nodig voor zo’n snel medium als internet. We stonden voor de verlenging van de abonnementen via het pakket met de Vlaamse Volksbeweging. Voor 2014 zouden VVB-leden de kans krijgen wel of niet te abonneren op Doorbraak, waar dat vroeger vastgekoppeld was aan elkaar. Maar als we nu ronselen voor 2014, moeten we natuurlijk ook weer een heel jaar doorgaan.

Intussen was ook de zomerperiode weer heel succesrijk verlopen voor www.doorbraak.be met vele bezoekers, vele vermeldingen in andere media, vele schouderklopjes en zo voort. De dynamiek van de webstek stak die van het magazine voorbij. Wanneer we dan de cijfers voor 2014 bekeken, stelden we vast dat een buitenproportioneel groot deel van onze financiële middelen naar de papieren Doorbraak gaat. Anderzijds krijgt iedereen dagelijks twee tot vier artikels gratis. Hoe kan je het dan blijven verantwoorden dat mensen moeten betalen voor een tiental artikels extra, die op papier verschijnen? Sommige van die stukken kwamen trouwens ook op het web, zonder dat wij er greep op hadden. Zelfs medewerkers konden de neiging niet altijd onderdrukken om sneller naar het publiek te gaan. Dat was knap vervelend, want we lieten mensen voor die inhoud wel betalen. Maar het was tegelijk ook heel begrijpelijk. De voordelen van de verspreiding via het web zijn enorm… voor zo ver je er geen geld mee wil verdienen althans.

En zo hebben we de knoop doorgehakt en kozen er voor alle energie en alle middelen naar de webversie te loodsen omdat die zoveel relevanter is dan de papieren. Dus vanaf 2014 verkopen wij niets meer aan de lezers en geven we alles gratis weg. Het klinkt zelfs een beetje surrealistisch.

DB: Nog even stilstaan bij die ‘voordelen’ van de webstek. Welke zijn dat dan?

PDR: De snelheid ervan. Zo’n papieren Doorbraak gaat erg traag als je dat vergelijkt met de elektronische. Wij kunnen nu meteen inspelen op situaties die zich voordoen en moeten geen weken wachten tot het magazine in de bus ligt. Gisterenochtend stuurde Hendrik Vuye me een sms’je dat François Périn was overleden. Ons oktober-magazine is net gedrukt en ligt bij de post. Dus voor november kan niets meer op papier. Terwijl we enkele uren later Hendriks stuk online konden zetten. Een uitstekend stuk overigens, meteen een van de beste die zaterdag verschenen over die bijzondere figuur Périn.

De soepelheid – wanneer iets plaatsen, hoe lang kan/moet het stuk zijn, … – waarmee we via www.doorbraak.be kunnen werken is een genot. Het is natuurlijk ook een gesel, want nu moeten we letterlijk permanent ‘wakker’ blijven. De papieren Doorbraak werd in golven gemaakt. Een drukke week, een week niets, een week beginnen nadenken, een week alles klaarmaken, een drukke week, een week niets, … Nu is het alleen nog druk, elke dag weer. (grijnst)

De ‘penetratie’kracht is ook zoveel groter. Iedereen kan onze stukken lezen, terwijl de papieren alleen beschikbaar was voor abonnees. We worden ook daadwerkelijk gelezen en beslist ook door milieus die er in en rond de Wetstraat toe doen. Dat element speelde bij de beslissing een zeer grote rol: het succes van www.doorbraak.be dat we nooit hadden voorspeld. Daar kruipt natuurlijk heel veel werk in en tenslotte blijven onze producten, in de letterlijke betekenis van het woord, werk van amateurs, lief-hebbers dus. Dat maakt onze positie ook zo uniek.

De productiekosten zijn bovendien veel lager, de administratieve rompslomp zoveel kleiner.

DB: Twee conservatieve Nederlandse publicisten, Bart Jan Spruyt en Joost Niemöller, maakten onlangs bekend met een betalende journalistieke site van start te gaan. Wie de schrijfsels van beide politiek incorrecte heren wil lezen, betaalt 4,99 euro per maand. Doorbraak gaat net op dat ogenblik gratis.

PDR: Dat fenomeen van nieuwsbrieven is ouder dan het internet. Iemand met een scherpe pen verkoopt zijn product aan belangstellenden, toch in de hoop er (deels) van te kunnen leven. Wie abonneert kan kennis nemen van al die interessante gedachten. Maar zo’n initiatief blijft dan wel hangen bij mensen die willen abonneren en dat zijn doorgaans overtuigden.

Het is niet het opzet dat www.doorbraak.be alleen gelezen wordt door de in-groep. De drempel moet zo laag mogelijk, iedereen moet er kennis van kunnen nemen. Toevallig surfend, dagelijks nieuwsgierig komen kijken, alleen voor bepaalde thema’s, voor alles, op de hoogte gebracht door ons ‘artikel-alarm’, het kan bij ons allemaal.

Wat meer is: voor artikels die worden verkocht, is het niet de bedoeling dat mensen ze daarna gratis via het web verspreiden. Bij ons is dat nadrukkelijk wél de bedoeling. Wij rekenen er op dat vele lezers ook meteen verdelers worden. Ze kunnen vrij over onze artikels beschikken om ze met andere mensen te delen. Wij mikken heel sterk op het virale effect. We hebben daarover zelfs ooit een soort handleiding op het web gezet.

Vandaar dat www.doorbraak.be wordt uitgegeven door een vzw, zonder winstoogmerk. Wij zijn een vrijbuitersproject dat journalistiek bedrijft om de enige echte goede reden: om de lezer te informeren over de dingen die geweten moeten zijn.

DB: Kan www.doorbraak.be een volwaardig persproduct zijn?

PDR: Wij koesteren realistische ambities. Onze raad is helder. Surf op het internet, kijk naar radio en televisie, lees een krant, lees tijdschriften, kortom gebruik de bestaande media. Maar raadpleeg daarnaast Doorbraak elke dag. Wij zorgen voor het zout in de patatten. Meer kan uiteraard niet. Het mag al een half mirakel heten dat wij wekelijks 15 tot 20 artikels brengen. Wij maken eigenlijk bijna een volwaardig weekblad en dat met een redactie van uitsluitend vrijwilligers. Noem het maar ronduit ongezien.

We laten van de papieren Doorbraak overigens alleen het papier vallen. We fusioneren ons magazine en onze elektronische Doorbraak tot een geheel. Interviews bijvoorbeeld, zullen we blijven aanbieden maar nu op het web. Bepaalde rubrieken nemen we over van het papier. Maar, zoals gezegd, we verruimen ons lezerspubliek met een veelvoud.

DB: Gratis dus. Doet natuurlijk aan Stevaert denken en…

PDR: Juist,dat wekt geen vertrouwen kan ik me voorstellen. (lacht) Doorbraak is vanaf nu inderdaad helemaal gratis… voor de lezers. De kosten liggen een stuk lager maar anderzijds hebben we de ambitie om nog beter te doen. Onze klanten zijn niet de lezers maar degenen die vinden dat Doorbraak nodig is. Er wordt veel geklaagd over het Vlaamse perslandschap. Doorbraak blaast verse lucht in dat wereldje en nu zijn wij benieuwd of voldoende mensen dat project voldoende de moeite waard vinden om het daadwerkelijk te steunen. Al wie zou abonneren als wij geld vroegen, hoort eigenlijk nu evengoed spontaan steun te verlenen.

In 2013 mochten we al rekenen op heel wat steun. Die zetten wij met een enorme doeltreffendheid in. In de perswereld krijgt geen euro dezelfde vermenigvuldigingsfactor als bij Doorbraak. Maar mocht ooit blijken dat onvoldoende mensen ons de moeite (= lees: de gift) waard zijn, dan gooien we de boeken toe want dan blijken wij geen ‘gat in de markt’ te vullen. Het ziet er op dit ogenblik naar uit dat vele mensen Doorbraak heel erg nodig vinden. Wij zullen ons wel moeten blijven bewijzen tegenover de mensen die ons de ruggensteun geven. Onderaan dit artikel wijzen we overigens, zoals onderaan elk artikel, de weg.

Wie de artikels van Doorbraak interessant vindt, kan ze gratis lezen. Wie wil dat mensen zo’n artikels kunnen lezen, zal wel beseffen dat gratis niet bestaat.

Klik hier voor een overzicht van Doorbraak tot doorbraak.be.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>