Hendrik Bogaert: ‘Een hervormingsbeleid moet goed zijn voor iedereen’

(Dit is het tweede deel van het interview met Hendik Bogaert, lees zeker ook deel I: Hendrik Bogaert wil CD&V op Vlaamse koers houden.)

‘Bogaert is anderhalf jaar weggebleven uit het parlement omdat hij geen plaatsje had gekregen in de regering. Nu is hij terug en hij schrijft blogs.’ Dat zei Eric Van Rompuy (CD&V) schamper over zijn partijgenoot Hendrik Bogaert in Knack (24 februari). Niet iedereen in de partij is dus enthousiast, maar Bogaert is back. Hendrik Bogaert schuwt de woorden rechts en links, maar mengt zich weer volop in de debatten binnen en buiten zijn partij. Hij is een van de CD&V’ers die de partij op een welbepaald spoor wil houden: Vlaamsgezind, realistisch inzake migratie en economisch centrumrechts. Een ander verhaal dan dat wat we horen bij beweging.net (ex-ACW) en alle organisaties die daarrond cirkelen.

Doorbraak: U wil migranten liever in hun regio helpen en pleit voor een aanpassing van de Conventie van Genève. Valt dit te rijmen met de ideologie van de partij?

Bogaert: ‘Ideologisch zeker. Voor ons is elke mens belangrijk, niet enkel één specifieke klasse of de eigen natie. Ik ben geen nationalist. Wij zijn personalisten, en dat principe moet ook van toepassing zijn in ons migratiestandpunt. Een personalist gaat op zoek naar een oplossing voor zoveel mogelijk mensen, voor het grotere geheel, eerder dan voor een specifieke groep. Het lijkt paradoxaal, maar is het niet. De vraag is: met welke aanpak helpen we álle vluchtelingen? De beste oplossing voor oorlogsvluchtelingen is dus zoeken hoe we ze daar ter plekke kunnen helpen. Ethisch is dat voor mij zonneklaar: we moeten verantwoordelijkheid nemen voor iedereen.’

Eerst even de vluchtelingen hier. Het is dus geen oplossing vast te houden aan opvangplicht voor iedereen, zoals de Conventie van Genève bepaalt?

‘Neen. Als we verder blijven aanmodderen zoals we nu bezig zijn, gaat die Conventie trouwens springen, dat gaapt als een oven. De wereld is veel mobieler geworden. ‘Laat maar komen’, dat is onhoudbaar. Maar grenzen afsluiten is evenmin een oplossing. Die push-back dat doet mij toch wat denken aan de Titanic. Laat ons dus werken aan een oplossing voor alle betrokkenen, de enige piste die vol te houden is. Daarvan was ik vorige zomer al overtuigd, voor de massale instroom die daarna volgde. Een amendement van de Conventie lijkt me aangewezen.’

De Wever pleitte in voor de Gentse studenten vorig najaar al voor een aanpassing. U bent laat?

‘De Wever was inderdaad de eerste die publiek zei dat er iets moest gebeuren met die Conventie. Maar ik was de eerste met een concreet voorstel. Dat is iets anders.’

Veel organisaties en vrijwilligers, ook van CD&V-signatuur, zetten alle energie in op een opvang hier. 

‘Zoals we nu bezig zijn, is dat niet vol te houden. Ook niet met quota, zoals veel socialisten bepleiten. Daarmee blijven we bij wijze van spreken een stempel zetten op die vluchtelingen: gij zijt een goeie, gij een slechte … Ondertussen dreigen we uit het oog verliezen dat daar ter plekke veel volk zit te creperen. Daarom: doe iets ter plaatse en voer hier tegelijk een sterk terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers.’

Wat zou er dan concreet in zo’n amendement moeten staan?

‘Als een land financiert ter plekke wordt dat land ontheven van de plicht om die vluchtelingen hier op te nemen.’

Hoe zie je die oplossing ’ter plaatse’ dan concreet?

‘Woondorpen in de buurt van de plek waarvoor men vlucht zijn ethisch een betere oplossing dan wat we nu doen. En dan denk ik niet aan lekkende tentjes, maar aan deftige wooncontainers, internationaal gefinancierd. Geen kampen, maar woondorpen, op de dichtstbijzijnde plekken waar het veilig is, in andere regio’s in het conflictand zelf of in de buurlanden. Zo kunnen we onder een internationale paraplu vanuit België – dat mag voor mij ook vanuit Vlaanderen zijn – mee voor veilige plaatsen zorgen.’

Hoe reageerde men binnen uw partij? 

‘Binnen mijn partij was er geen kritiek, ik kreeg daar positieve reacties op. Omdat mijn oplossing personalistisch is. Omdat ik vertrek vanuit een zorg om het lot van alle vluchtelingen. Ik overleg met juristen en met mensen van het vak om mijn visie nog te verfijnen en laat ze vertalen om ze verder te verspreiden.’

Verwacht je werkelijk in dit dossier een steen te kunnen verleggen?

We nemen deel aan het debat. Ook buiten eigen kring. In de politiek moet je moed hebben. Soms slaat een boodschap aan, soms niet. Ik doe dat ook in mijn partij. Door het continu zeggen van wat je denkt – zolang het rationeel, intellectueel en geloofwaardig is – zit je goed en moet je dat doen. Een politicus leeft maar als hij opinies heeft. Dat is het mooie aan politiek …’

Sociaaleconomisch beleid

Ook over sociaaleconomische problemen neemt Bogaert een positie in die afwijkt van die van de vaak veel meer bod komende progressieve stemmen binnen de partij. De belangen van de kmo’s zijn nooit ver weg. Polariseren met de N-VA zoals velen in zijn partij graag doen, doet Bogaert liever niet. Maar het debat gaat hij niet uit de weg, zoals onlangs nog met Peter De Roover die zich iets te enthousiast toonde over ‘de ommeslag in de vervanging van de PS door de N-VA’. Die zou blijken uit cijfers van de Nationale Bank. Dat debat eindigde voorlopig met een oproep van De Roover tot bondgenootschap.  

Doorbraak: Voor het eerst in 17 jaar nam vorig jaar de overheidstewerkstelling af, de begroting blijft onder controle en de taxshift zorgde voor 37.500 extra banen. Bravo N-VA?  

Bogaert: ‘De feiten zijn anders. De overheidstewerkstelling daalde al tijdens de periode Di Rupo met 4.500 jobs (Bogaert was toen staatssecretaris – red.). Die besparing van 300 miljoen werd gebruikt voor een échte lastenverlaging, geen taxshift  of ‘verschuiving’. In de periode 2005-2013 daalde het aantal ambtenaren federaal, maar steeg het bij regionale en lokale overheden. En de begrotingssanering werd ingezet in 2012 en 2013 en viel nadien vrijwel stil, zoals De Tijd opmerkte. Het tekort van 3,1 procent op de begroting 2014 zakte naar 2,8 procent in 2015, maar dat was uitsluitend te danken aan lagere interestlasten.’

Ook het voorstel van Johan Van Overtveldt om een vennootschapsbelasting mogelijk te maken werd meteen afgeschoten. Terecht?

‘Het princiep van de lagere vennootschapsbelasting in ruil voor het laten vallen van de aftrekken is op zich ok. Maar zijn voorstel is een erg duur economisch recept. Het zou 3,5 miljard kosten. Om die kost te financieren hoopt men op terugverdieneffecten. Maar zoals ik in mijn vrije tribune in De Tijd schreef: terugverdieneffecten zijn als ufo’s: iedereen spreekt erover, maar niemand heeft ze al ooit gezien. Begin bij de kmo’s, dat lijkt me haalbaarder.’

U schiet het niet af, maar wil het anders oriënteren?

‘Van Overtveldt vertrekt vanuit de belangen van de multinationals. Wij zijn een volkspartij en hervormingen moeten iedereen ten goede komen. Beginnen bij de kmo’s zou maar zo’n 100 miljoen euro kosten, het kan juridisch, en dat zou ook in het belang zijn van de werknemers. Van iedereen. Als je een volkspartij bent moet je zorgen voor iedereen in de samenleving.’

Het belang van iedereen, is dat niet een moeilijke oefening?

‘Centrumrechtse regeringen vallen niet omdat hun economische recepten niet goed zijn, maar omdat ze als asociaal worden afgeschilderd. Diezelfde visie heb ik overigens in andere economisch discussies. Neem de indexsprong. Die valt te verdedigen, maar niet voor de laagste pensioenen. Laat die eruit. Is dat links of rechts? Ik heb als staatssecretaris in de vorige regering de overheidstewerkstelling ingeperkt, maar niet met brute maatregelen, maar met veel overleg met de vakbonden. Een hervormingsbeleid moet goed zijn voor iedereen, precies omdat wij een volkspartij zijn.’ 

In ‘Antwoord aan Hendrik Bogaert over het rapport van de NBB’ repliceerde Peter De Roover (N-VA) nog eens, opnieuw met harde cijfers: in 1995 werkten 683.000 mensen voor de overheid (optelsom alle overheden), in 2014 al 800.000  Niet de regering Di Rupo, wel de staatshervorming zorgde voor het terugschroeven van het aantal federale ambtenaren (overheveling van federaal naar regio’s). Het totale overheidsbeslag steeg met 2,4 procent onder Di Rupo, daalde met -0,8 procent onder Michel. De regering Michel zorgde sedert 2014 voor minder belastingdruk, voor een grondige pensioenhervorming, minder vergrijzingskost (van 5,8 procent naar 3,1 procent in 2040)

Hendrik Bogaerts antwoord hierop: ‘Van de federale daling van 4.500 personen onder de vorige regering, is de daling door staatshervorming 281. Dit zijn de ambtenaren die naar Vlaanderen gegaan zijn, om de inning te doen van de verkeersbelasting. Dit onder uitvoering van een vorige staatshervorming. De ambtenaren die naar de deelstaten gaan onder de 6^e staatshervorming, gaan pas in fases vanaf 1 januari 2015 over. Er is dus voor 94% bespaard en 6% staat in verband met staatshervorming.’

Foto: (c) Reporters