Herman De Croo: ‘Ook VB-ministers zullen trouw zweren aan de koning’

De open Vlaamse economie en het mislukte Catalaanse voorbeeld zorgen ervoor dat ook Vlaams Belang twee keer zal nadenken over Vlaamse onafhankelijkheid. Dat heeft Open Vld-ouderdomsdeken Herman De Croo gezegd tijdens een debat over de toekomst van de Belgische monarchie.

De Croo deed zijn uitspraken bij de voorstelling van Monarchie, koningshuizen in Europa vanaf 1940, geschiedenis, uitdagingen en overlevingskansen van de Nederlandse journalist en politicoloog Kemal Rijken. Rijken onderzoekt in heel Europa de functie die grondwettelijke monarchieën nog uitoefenen. Opvallend is dat Rijken het in België vaak verguisde koningshuis veel macht toedicht.

Meer dan andere Europese monarchieën wegen Belgische koningen op politieke besluitvorming, zo stelt de Nederlander. Niet alleen tijdens koningscrisissen of wanneer het oorlog is. Maar ook als zij mee regeringen mogen samenstellen en daarbij vaak hun voorkeuren laten blijken. In Nederland is dat anders, zegt Rijken.

Relativeren

Rijken had bij zijn boekvoorstelling donderdag in Gent samen met de Gentse politicoloog Carl Devos oud-CD&V-voorzitter Joachim Coens en Open Vld-coryfee en minister van Staat Herman De Croo uitgenodigd. Vooral die laatste liet van zich horen.

De Croo stelde zich openlijk vragen bij de macht die Rijken onze monarchie toedicht. Je moet niet alleen de macht van de Belgische monarchie relativeren, zo vatte De Croo samen, maar ook de manoeuvreerruimte die Belgische politieke partijen hebben om België te ontbinden.

De Croo: ‘Wij zijn twee procent van Europa. We zijn welvarend omdat onze open economie 80 procent van onze welvaart aan het buitenland te danken heeft. 60 procent van de bevolking in onze grote steden is van niet-Belgische oorsprong. Dat zet de strijd van Vlamingen en Walen in perspectief.’

‘Ik vraag me af of we onszelf niet in een soort nostalgie wentelen. Deze kunstmatige politieke opdeling weegt op ons land. Het debat is voorbijgestreefd. Het lijkt er meer op dat we krabben omdat het jeukt, en het blijft jeuken omdat we krabben’, zei hij.

Eten of discussiëren

‘Ik geloof dan ook niet dat toekomstig verkozen ministers van het Vlaams Blok – want ik noem hen nog altijd zo – zullen weigeren hun eed van getrouwheid aan de koning af te leggen’, zo ging De Croo verder. ‘Ook niet als Vlaams minister.’

‘Als ze de Vlaamse onafhankelijkheid uitroepen, dan vliegt Vlaanderen uit de eurozone. Als men kiest voor een scenario zoals Catalonië, dan betekent dat dat de bedrijvigheid hier vertrekt, net zoals de bedrijvigheid nu uit Catalonië wegtrekt. Je moet kiezen: eten of discussiëren. Kleinzieligheid zal ons niet redden.’

Bottom-up

Joachim Coens leek meer te voelen voor een Belgische confederatie, net zoals Zwitserland. Bij ons kan het koningshuis dan blijven bestaan, meent Coens.

‘De macht moet bottom-up van het volk komen, zoals in Zwitserland. Het hoogste Zwitserse confederale regeringsniveau is een erg technisch bestuursniveau. Zo zal het België ook vergaan: het federale niveau verwordt een loutere techniciteit. De komende legislatuur wordt erg belangrijk omdat we onze democratische overheidsstructuur en machtsverhoudingen opnieuw zullen moeten vastleggen.’ De macht ligt voor Coens dan bij de deelstaten.

Grondwetspecialist Jan Velaers (UAntwerpen) nam ook deel aan het panelgesprek. Hij ziet het politieke Belgische niveau vastlopen. En dat is volgens Velaers al veel langer voorspeld. ‘De compromisbereidheid aan Vlaamse kant is veel minder groot dan vroeger.’