In De opstandige Mens (‘L ’homme Révolté’) analyseert Albert Camus hoe het opstandige gevoel in de mens, dat in wezen goed is, kan ontaarden in revolutionaire vernietigingsdrang. Het wekken van de verwachting van totale bevrijding leidt naar terreur en tirannie. Volgens Camus vond deze revolutionaire vernietigingsdrang zijn historische oorsprong bij de Franse revolutie waar de mens God onttroonde en zichzelf op de troon van God had geplaatst. Het revolutionaire vuur van de Franse revolutie was de verre prélude van twee…
Niet ingelogd - Plus artikel - log in of neem een gratis maandabonnement
Uw Abonnement is (bijna) verlopen
Uw (proef)abonnement is verlopen (of uw browser weet nog niet van de vernieuwing)
In De opstandige Mens (‘L ’homme Révolté’) analyseert Albert Camus hoe het opstandige gevoel in de mens, dat in wezen goed is, kan ontaarden in revolutionaire vernietigingsdrang. Het wekken van de verwachting van totale bevrijding leidt naar terreur en tirannie. Volgens Camus vond deze revolutionaire vernietigingsdrang zijn historische oorsprong bij de Franse revolutie waar de mens God onttroonde en zichzelf op de troon van God had geplaatst.
Het revolutionaire vuur van de Franse revolutie was de verre prélude van twee radicaal antiburgerlijke bewegingen die ei zo na tot de vernietiging van de westerse beschaving hebben geleid: het communisme en het fascisme. Maar het type terreur waarvan beide bewegingen zich bedienden, verschilde volgens Camus wezenlijk. De terreur van totalitair links had (heeft) een rationele inslag. De mensheid als geheel – ‘le genre humain’ van de Internationale – krijgt een vergoddelijkt karakter en zal doorheen haar geschiedenis van klassenstrijd onvermijdelijk naar een paradijselijke toestand evolueren.
De terreur van links is erop gericht vanuit een goed georganiseerd staatsapparaat de vijanden van het volk en de vooruitgang systematisch te elimineren. De terreur, hoewel feitelijk gericht op de machtshandhaving van de communistische elite, krijgt een rationele invulling binnen de eschatologie van het wereldverhaal van de mensheid. In Darkness at Noon van Arthur Koestler smeekt de dissident Rubashov (in feite de historische Boekharin) om geëxecuteerd te worden om zo de revolutionaire gang van de mensheid niet te belemmeren.
De opstandige mens en de irrationele terreur
Fascisme en nationaalsocialisme, aldus Camus, vergoddelijken geen abstracte entiteit zoals ‘de mensheid’ maar concrete ‘Übermenschen’ zoals het Arische ras met zijn geboren leiders als Mussolini en Hitler. De terreur die noodzakelijk is om de heerschappij van de ‘Übermenschen’ te realiseren vloeit niet voort uit een doordachte analyse van klassenstrijd in de menselijke geschiedenisgang, maar uit de spontane woede, die opwelt bij het gezonde deel van het Übermenschenvolk wanneer het door zijn bourgeois elites of door ‘onvolkse’ parasieten (in casu de Joden en zigeuners) in zijn natuurlijke ontplooiingsdrang wordt gefnuikt.
De terreur wordt dus niet rationeel georganiseerd maar welt spontaan op bij de volksmassa’s. De boekenverbranding in Berlijn in 1933 was inderdaad niet door de NSDAP georganiseerd maar een spontane actie van de studenten. Zo ook met de Kristallnacht. De bestraffing van onvolkse elementen hoeft niet gebaseerd te zijn op strikte wetten, zoals bourgeois denkers Beccaria en Feuerbach voorstonden. Zij kon ook voortvloeien uit de spontane volkswoede, het ‘Gesundes Volksempfinden’, dat per definitie een beter gevoel had van de rechtvaardige strafmaat. Bij verordening 62/1943 werd door de Duitse bezetter het volgende artikel aan het Nederlandse strafwetboek toegevoegd:’ Valt een feit niet onder den tekst doch wel onder de grondgedachte van een wettelijke strafbepaling, zoo is de strafbepaling toepasselijk, indien het feit naar gezond rechtsgevoel strafwaardig is’.
Met ACID naar een nieuwe ‘Kristallnacht’?
In het licht van Camus ’onderscheid is de gehele heisa over de bestraffing van de Reuzegommers merkwaardig. We maken het mee dat de linkerzijde eigenlijk het nazistische patroon van het ‘Gesundes Volksempfinden’ en de daaraan gekoppelde irrationele terreur overneemt. Het arrest van het Hof van Beroep is een nauwgezette toepassing van de juridische leer omtrent schuld, nalatigheid en aansprakelijkheid met daarop geënt een gepaste strafmaat.
Op de (overwegend) linkse digitale platformen van het ‘Volksempfinden’ worden de feiten naar hun gevoel geherkwalificeerd tot ‘moord’ en wordt navenant de strafmaat als veel te licht bevonden. Bijgevolg vinden de executeurs van het digitale ‘Volksempfinden’ dat er een bijkomende bestraffing moet georganiseerd worden, zoals het ‘doxen’ (bekend maken van naam, adressen en professionele gegevens), het intimideren van beroepspraktijken van de ouders (een restaurant in Antwerpen, een tandartsenpraktijk in de Kempen) tot zelfs het ‘spietsen van het vet zwijn’ waartoe ‘Der Stürmer’ Nathan Vandergunst van ACID, oproept.
De rechterlijke macht is immers niets meer dan een bourgeois vriendenclub die onder één hoedje speelt met de beklaagden. Dat moet niet bewezen worden maar staat in de sterren geschreven. Klassenjustitie nietwaar. Dit soort digitale lynchpartijen moet onvermijdelijk leiden tot zware fysieke geweldplegingen. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de Gentse burgemeester Mattias Declercq meehuilt in het klassenjustitie-verhaal en dat CD&V-voorzitter Sammy Mädhi het gekrijs van ‘der ACID Stürmer’ vergoelijkt.
Reuzegom en woke
De digitale lynchpartij naar aanleiding van de Reuzegomzaak zal wellicht gekoppeld worden aan de “woke’-agitatie tegen ‘de patriarchale dominantie van de oude witte man’. In de ‘woke’-filosofie moet het racistisch karakter van de Reuzegomuitspraak niet bewezen worden want zij vloeit voort uit de raciale affiliatie van de spelers. De rechters waren wit, het slachtoffer zwart, dus.
Op die wijze wordt de Reuzegomzaak een ‘case in point’ in een conflict dat onze westerse beschaving dreigt te verscheuren en op langere termijn erger is dan de imperialistische oorlogszucht van Poetin. Met ‘woke’ en naar aanleiding van deze Reuzegomzaak, dreigt het normale opstandige gevoel bij jongeren om te slaan in een nieuwsoortige revolutionaire vernietigingsdrang waarbij linkse eschatologieën, zoals absolute gelijkheid en “degrowth’, gekoppeld worden met irrationele fascistische terreurmethodes.