Het recht op de hoge hak

Heden zijn er in dit magazine drie vast weerkerende thema’s: het klimaat, Catalonië, en de hoge hak. Dit laatste helemaal onbedoeld, maar het is zoals een sneeuwvlok die een lawine wordt. Het begon allemaal met een Doorbraakcolumn op 1 april –jawel- waarin ik onder de nogal provocerende titel ‘Goedlachs, koket en vooral niet té slim’ een paar kanttekeningen maakte bij het zogenaamde hoge-hakkenfeminisme van jonge N-VA-kandidates die zich onder de noemer van emancipatie door de partij een babe-imago laten aanmeten. Aanleiding was de speech over vrouwenrechten die Zuhal Demir daags tevoren op de V-dag van de partij had gegeven. Haar betoog dat vrouwenrechten boven religieuze rechten staan, geen zinnig mens die eraan twijfelt. Maar ‘vrouwenrechten’ as such geven de indruk dat vrouwen een speciale ondersoort zijn die bescherming nodig heeft, hetgeen dan weer aanleiding geeft tot een klaag- en slachtofferdiscours. Terwijl bij ons evenveel meisjes als jongens op de unief afstuderen en vrouwen ook kansen moeten durven grijpen.

Zonder woorden

Niet toevallig zijn het twee ‘exotische’ dames die vooraan in de etalage staan van het N-VA-feminisme: Darya Safai en Assita Kanko, die de onvrijheid van de vrouw in hun geboorteland (respectievelijk Iran en Burkina Faso) aangrijpen als hefboom om ook hier ‘vrouwenrechten’ af te dwingen. Hun wapen: de hoge hak, die ze zien als symbool van vrouwelijk zelfbewustzijn.

Als bij wonder dook er een paar dagen later dan een Twitterfilmpje op waarin Valerie Van Peel, Zuhal Demir, Anneleen Van Bossuyt, Assito Kanko en Darya Safai 40 seconden lang door een lege Nekkerhal defileren. Lachend, druk babbelend en gesticulerend, stuk voor stuk op naaldhakken. Een catwalk in slow-motion, professioneel gemaakt, maar zonder uitleg, boodschap of duiding. Kanko tweede op de Europese lijst van N-VA, postte het filmpje zaterdag als eerste op haar Twitter-account, met de korte mededeling ‘Oops we did it again’. ‘Een boodschap aan al wie vindt dat vrouwen die bezig zijn met hun uiterlijk, per definitie lege dozen zijn’, voegt ze eraan toe. Terwijl men dan denkt: ja maar, als jullie geen lege dozen zijn, waarom paradeer je daar dan als een lege doos? Terloops wil ik er nog aan toevoegen dat het politieke hogehakkenfeminisme in onze contreien geïntroduceerd is door oud-Miss België Anke Van dermeersch, de meest lege doos die het VB ooit heeft voortgebracht, en dat wil wat zeggen. Fabrikant Louboutin kon de gratis reclame overigens maar matig appreciëren.

Soit, De Morgen pikte het Doorbraak-artikel een week later op, en had ook dat promofilmpje eens kritisch bekeken. Onder de titel ‘Hooggehakt op pad, maar waar naartoe?’ vroeg Ann Van Den Broeck (een vrouw dus) zich op haar beurt af of zo’n contextloos hogehakkendefilé van vijf giechelende, heupwiegende babes nu wel dé aangewezen kapstok is om vrouwenrechten in onze samenleving af te dwingen. Gesteld dat dit aan de orde is. Of was het toch maar gewoon een electorale stunt? Dan was ze niet echt geslaagd: het filmpje suggereert dat bij die vrouwen de inhoud er niet toe doet maar vooral de welgevormdheid, onder het motto: ‘Tais-toi et sois belle’.

Dat kon Darya Safai dan weer niet over zich laten gaan. Wij hebben wél inhoud, schreeuwde ze het uit in een recht van antwoord in De Morgen, getiteld ‘Sommige opiniemakers wanen zich de shariapolitie als het over vrouwen gaat’ en legt doorlopend een verband met de situatie in haar thuisland waar dat allemaal niet mag van de zedenpolitie. Tot zover de teksten en beelden. Behalve mijn Doorbraak-artikel zit alles achter een betaalmuur, sorry, kan ik ook niks aan doen.

Killer heels

Loubotin

Vooreerst toch twee misverstanden uit de wereld helpen.

– Dat ik vrouwen het recht zou misgunnen om op hoge hakken rond te trippelen, is een tamelijk zware belediging voor een libertariër als ondergetekende. Voor mijn part lopen ze op stiletto’s van een meter hoog en kunnen ze meegaan met de Merchtemse Steltenlopers, niemand die hen een strobreed in de weg zal leggen.

– Esthetische bezwaren? Au contraire. Prachtig hoe dat schoeisel het vrouwelijk lichaam accentueert. Door de hoge hak komt haar zwaartepunt iets vooruit en verplicht haar dat tot heupwiegende evenwichtsoefeningen, dat vindt elke man prachtig. Dat je er nauwelijks op kunt lopen en af en toe je enkels verstuikt, tja, dat moeten de draagsters erbij nemen. Als ze vallen kan een heer met manieren haar galant recht helpen, tenzij ze voorover blijft op handen en knieën, wat dan weer uitnodigt tot andere activiteiten waarover ik hier niet zal uitweiden, anders wordt deze column weer een paar uur later off-line gehaald door de euh… zedenpolitie.

De seksuele betekenis van de hoge hak, en het belang ervan voor de mannelijke fantasie, zuig ik niet uit mijn duim. De Franse schoenenontwerper Christian Louboutin beweert dat hoge hakken een sterk effect hebben op het vrouwelijke libido… net omdat ze pijn doen, jawel. Voor de rest staat een en ander te lezen in het academisch magazine Archives Of Sexual Behavior en wijdt ook antropoloog Desmond Morris aandacht aan het fenomeen: killer heels maken van elke vrouw een weerloos schepsel en geven elke derrière de allure van een gigantisch stootkussen.

Betekent dit dat vrouwen de hoge hak moeten bannen? Nogmaals: in genen dele. In onze samenleving –niet in Iran- is het een normaal modeverschijnsel. Vrouwen willen er aantrekkelijk uit zien, en dat mag wat pijn doen. Heeft dat wat te maken met vrouwenrechten? Natuurlijk niet, alleen als je uit Iran komt denk je dat misschien.

Een intercultureel misverstand

De Iraanse zedenpolitie in actie

Dat brengt ons op de repliek van Darya Safai, die terecht vindt dat niemand zich te moeien heeft met haar kledij. Groot gelijk. Behalve als daar een statement mee gemoeid is, omtrent de relatie tussen dat naaldhakkenvertoon en vrouwenemancipatie. En uiteraard dat wat Darya Safai en Assita Kanko maar niet willen snappen: dat ze ook maar als Barbiepoppen figureren in een politieke campagne. Ik heb echt wel wat te doen met die vrouwen. Ergens voel ik misbruik en usurpatie, en naïviteit vanwege de twee N-VA- suffragettes die heel emotioneel worden, tot op het hysterische af, als hun actie in vraag wordt gesteld

Dat heeft uiteraard met hun verleden te maken. ‘Verbaast het u dat ik meteen de link legde met de ayatollahs in mijn geboorteland?’ Oppert ze verontwaardigd in haar DM-stukje. Neen, mevrouw Darya Safai, dat verbaast me niet, maar het illustreert wel dat u nog niet helemaal op de golflengte van de westerse democratie zit, als u een Doorbraak-opinie of een kritische noot jegens uw partij verwart met een dictaat van de religieuze politie. We zijn hier niet in Iran en u mag een rokje dragen dat bij de geringste windzucht alle geheimen prijs geeft, als u dat ‘bevrijdend’ vindt, en ik mag daar tot nader order een kanttekening bij plaatsen zonder dat ik daarvoor hoef verguisd te worden. Ayattolahs en shariapolitie, djeezes.

Er is hier een intercultureel misverstand gerezen tussen allochtone vrouwen –voor alle duidelijkheid, behept met de beste bedoelingen- die een bepaalde kledij als symbolisch zien voor onthechting en vrijgevochtenheid, en een libertair-hedonistische maatschappij waarin die kledij banaal is, helemaal niks revolutionairs voorstelt maar integendeel aan bepaalde mannelijke fixaties tegemoet komt. Darya Safai waant zich nog in Iran en wou een statement maken. Begrijpelijk maar een beetje zielig. Het is misschien ook veelbetekenend dat tot dusver alleen Darya Safai en Assita Kanko het catwalkfilmpje online zetten, hun Vlaamse zusters bedankten voor de eer. Misschien kan een inburgeringscursus helpen. Darya Safai moet helemaal niet op sportschoenen haar campagne afwerken, maar in alle eerlijkheid had ik dat nu wel méér als een symbool van vrijgevochtenheid gezien dan die knellende pumps, dit geheel terzijde.

Voor de rest is deze discussie een welgekomen afleiding voor de partij die toch geen schitterend palmares kan voorleggen, noch op Vlaams, noch op Belgisch niveau, en nog altijd het rekeningrijden-debâcle aan het verteren is. Dat zal wel de diepere betekenis van het Twitterfilmpje zijn. ‘Zoek er niet teveel achter’, zei woordvoerder Joachim Pohlmann. Dat zullen we dan ook niet doen, debat gesloten.