Hoe een telefoontje een premier redde en een brexit stopte

Kent u Rory Bremner? Hij is een van de bekendste imitators van Britse politici in het Verenigd Koninkrijk. Bremner werkte in zijn beginjaren mee aan onder meer Spitting Image, het karikaturale poppenprogramma van ITV. De imitator leefde een poosje in Zuid-Afrika waar hij dan in restaurants de beste tafeltjes boekte door zich aan de telefoon voor te doen als Nelson Mandela.

Verzet tegen Maastricht

Maar Bremner veroorzaakte in de jaren 1990 onbewust politieke commotie. Hij redde zelfs het premierschap van John Major. Dat blijkt uit documenten die recent werden vrijgegeven door de National Archives van het VK. In de vroege jaren 1990 zaten de regerende Tory’s verwikkeld in een interne strijd over – u raadt het al – het Britse lidmaatschap van de Europese Gemeenschap die volop vervelde in de Europese Unie.

Een grote groep parlementsleden dreigden met hun tegenstand tegen het Verdrag van Maastricht hun eigen regering weg te stemmen. Toenmalig premier John Major bezat een nipte meerderheid van 18 zetels en het aantal rebellen bedroeg een twintigtal.

Een uit hand gelopen test

In die woelige periode voorafgaande aan de parlementaire goedkeuring van het Verdrag van Maastricht belde Rory Bremner enkele eurosceptische parlementsleden op en deed zich voor als John Major. De premier bevond zich op dat ogenblik in Maleisië. Sir Richard Body kreeg op 21 september 1993 een oproep van de premier. Brody was een van de opstandige Lagerhuisleden en hij was ervan overtuigd dat Major aan de telefoon hing. ‘Hij is in alle staten!’, vertelde Body aan de kabinetschef. Die was naar aanleiding van verschillende meldingen van telefoontjes van Major aan parlementsleden een intern onderzoek gestart.

‘Maar dat kan niet’, reageerde de kabinetschef. ‘Hij kan je niet gebeld hebben, want hij zat op het vliegtuig.’ Body hield voet bij stuk: ‘Ik herken zijn stem. Als dat een acteur was, dan moet het een goeie geweest zijn.’ Bremner deed de telefoontjes, omdat hij materiaal wilde verzamelen voor zijn nieuwe show Rory Bremner, Who Else? voor Channel 4. Hij wilde testen of zijn imitatie van Major wel goed genoeg was.

Geen opstand, geen brexit

De foptelefoontjes zorgden ervoor dat enkele van de rebellen beslisten om Major te sparen ‘tot op zijn minst na het partijcongres’. Zij hadden het plan opgevat om de premier tijdens de conferentie in Blackpool uit te dagen. Ze borgen hun samenzwering op en redden het nekvel van de premier. John Major reageerde ontzet op het hele gebeuren. ‘Deze telefoontjes hebben de grenzen van het echte leven en dat van de amusementswereld op een onaanvaardbare manier overschreven.’ Een producer van het programma, schreef een verontschuldiging aan een van de betrokken Tory’s. De telefoongesprekken werden na overleg met de kabinetschef nooit uitgezonden.

Rory Bremner leerde nu pas, door de publicatie van de overheidsdocumenten, wat zijn telefoontjes veroorzaakten. ‘Ik had er geen flauw benul van dat ik hiermee een rebellie tegen John Major had gestopt. Wees nu eerlijk, wie zou er denken dat zonder die neptelefoontjes een groep eurosceptische backbenchers de premier hadden kunnen dwingen tot ontslag en ons uit de EU hadden gebracht?’

Ja, stelt u zich dat eens voor.