Jos Geysels: ‘Mede dankzij Atkinson is ongelijkheid weer een relevant thema geworden’

Met de aanstelling van Mia Doornaert tot nieuwe voorzitter van het Vlaams Fonds voor de Letteren, kwam ook haar voorganger oud-Groen-politicus Jos Geysels in de belangstelling. Hieronder een interview uit de oude doos, over Geysels’ boekenkast.

Als voorzitter van armoedebestrijdingsorganisatie Decenniumdoelen 2017 mengde Jos Geysels zich de afgelopen weken in het armoededebat. De ex-Agalev/Groen!-politicus is overigens voorzitter geweest van boek.be, organisator van de Boekenbeurs in Antwerpen en op dit moment voorzitter van het Vlaams Fonds voor de Letteren. In het najaar van 2016 publiceerde hij bij Uitgeverij Vrijdag met Herman Lauwers (voormalig politicus bij onder meer VU en Spirit) Valkuilen van de progressieve frontvorming.

Geysels heeft duizenden boeken in zijn appartement en over enkele titels en auteurs geeft hij kort iets prijs. We beginnen bij Daens van Louis Paul Boon. ‘Daens is voor mij een synthese van sociale bekommernis en culturele emancipatie.’

Zygmunt Bauman

‘Ik heb zijn werk een jaar of tien geleden ontdekt. Met zijn begrip “vloeibare tijden” kan je maatschappelijk en politiek veel verklaren. Als ik denk aan mijn jeugd, ik kom uit een christelijke arbeidersbeweging, dat was “vast”. De waarden lagen vast, de politieke stem – CVP – lag vast. Ook de instellingen lagen vast: de Chiro, de vrouwengilde, de KWB … Nu zijn de tijden “vloeibaar”, moet je alles zelf regelen en leven we in een open samenleving. Van Bauman is in 2010 een mooie samenvatting van zijn denken verschenen bij Pelckmans (Vloeibare tijden, S.C.). Bauman heeft me veel geleerd om onzekerheid en angst te duiden.’

Wij en ik van Saskia De Coster

‘Het is zo’n mooi beschreven analyse van de propere, hardwerkende middenklasse. Een zin uit het boek die ik nooit zal vergeten: “De moeder onderhield haar tapijt zoals sommigen mensen hun gazon”.’

Suikerspin van Erik Vlaminck

‘Suikerspin vind ik Vlaminck zijn beste boek. Je leest niet alleen een pijnlijk sociaal verhaal, maar krijgt ook commentaar op de actualiteit via de verschillende monologen.’

De cirkel van Dave Eggers

‘Eggers schrijft dat technologie, in dit geval de ontwikkeling van de sociale media, niet neutraal is. Om een  ander voorbeeld te geven: als je de snelheid wil beperken kan je een verkeersbord plaatsen. Of je kan de weg zo inrichten dat je geen zeventig km per uur kan rijden. Het ene is een verbod waar je al dan niet op reageert, het andere maakt rijden met die snelheid onmogelijk.’

Leven in tijden van versnelling van Hartmut Rosa

‘Ik ben al jaren gefascineerd door de tijd. Ik heb daar veel over gelezen. Dan zie je de ecolutie van in de middeleeuwn waarin alles cyclisch verliep naar de moderne tijden waarin de tijd zich lineair zal ontwikklen. Met de opkomst van de trein en het instellen van de Greenwich-tijd is ons tijdsbesef enorm gewzijzigd. En door de recente technologieën krijg je nu niet alleen een verdere versnelling, maar ook gelijktijdigheid. Met alle gevolgen vandien.

Economie. De gebruiksaanwijzing van Ha-Joon Chang

‘De auteur ontmaskert hierin alle neoliberale mythes die we sinds de val van de Muur gekregen hebben. Mythes zoals deze zinnen: “Als de economie groeit, zal automatisch de werkgelegenheid groeien”, “Als er wat ongelijkheid komt, kan dat later de gelijkheid ten goede komen” … Chang stelt zich vragen bij al die veronderstellingen. Het is een eenvoudig geschreven boek dat ik iedereen kan aanraden.’

Ongelijkheid van Tony Atkinson

‘Historisch is Atkinson heel belangrijk geweest omdat hij al jaren geleden – voordat Piketty een ster werd – het ongelijkheidsthema probeerde aan te kaarten. Hij is de geestelijke vader van Piketty. Mede dankzij auteurs als Atkinson is ongelijkheid weer een relevant economische en politiek  thema geworden. Pas op het einde van zijn leven, toen hij ziek werd (Hij is dit jaar op 1 januari overleden, S.C.), heeft hij die erkenning gekregen.’

‘Het boek is voor mensen met een sociaalwetenschappelijke opleiding een pleidooi om boeken over economie te lezen. Laat economie niet enkel over aan economen.

Kaas van Willem Elsschot

‘In Kaas ben ik nog altijd gefrappeerd door de frase waarin het hoofdpersonage nadenkt over de naam voor zijn firma. Uiteindelijk komt hij op GAFPA: “General Antwerp Feeding Products Association”. Het is grappig om dat te lezen wetende dat er nu marketeers zijn die PowerPointpresentaties geven over de juiste merknaam.’

Dit interview verscheen eerder op 10 februari 2017 op Doorbraak.be.