Journalistieke miskraam (mediawatcher)

Zowel De Standaard als De Morgen lanceerden vorige maand met opgewonden marketingtaal gratis extra dood gewicht bij de weekendkrant. De walm van zelfbewieroking was bij momenten adembenemend. Bij De Standaard hadden hoofdredacteurs het jongensachtig enthousiasmerend over de verderzetting van een ‘succesvol vernieuwingsproces’, een ‘journalistieke cadeaubox’, ‘kostbare journalistiek’, ‘journalistiek waarvan u voelt dat u die moét gelezen en bekeken hebben’. Het verwennerijgevoel bleef helaas uit.

Hugo Camps overtrof een week later moeiteloos de incestueuze zelfoverschatting van concurrent De Standaard door de nieuwste bijlage van De Morgen, zonder een sprankel ironie, aan te prijzen als een journalistieke wedergeboorte’. ‘Als veteraan voel ik de opwinding van een wedergeboorte’, huichelde Camps bij de lancering van DMUZE: 164 pagina’s keurig verlijmde advertenties, publireportages en afgeknaagde BV- en lifestylejournalistiek.
Een ‘wedergeboorte’ dus met de gestalte van een journalistieke miskraam. ‘Dit is een grote dag voor de krant’, peroreerde Camps onvermoeibaar: ‘De Morgen zet vandaag een punt achter het modieuze doemdenken.’ Die laatste zin leverde – ongewild – een bekentenis van formaat op, al spoorde die tegelijkertijd ook aan om
te twijfelen aan dat ‘punt’.

Ondertussen wordt de journalistieke spoeling steeds dunner uitgesmeerd over een uitdeinend oppervlak. Je zou verwachten dat uitgevers en redacties stilaan lessen trekken uit de jarenlange journalistieke versuikering, de ‘verzuring’ van de mediaconsument, zijn onvrede met en toegenomen wantrouwen in de journalistiek. Het onvermogen tot ernstige journalistieke introspectie, het regelmatig verzaken aan de primaire, kritische informatie-opdracht wordt nog steeds gedreven door een masochistische redactionele hardleersheid en nukkige immuniteit voor gefundeerde mediakritiek. De meeste redacties negeren daarbij straal het ‘less is more’-principe en blijven onvermoeibaar investeren in ‘meer van hetzelfde’: mierzoete gemakkelijkheidsformules met een hoog rendement waardoor de zeldzame journalistieke parels nog dieper raken ondergesneeuwd. Ondertussen moeten diezelfde redacties steeds meer betuttelende regels en repressieve maatregelen bedenken om een dam op te werpen tegen de ergernissen en hatelijkheden die mediagebruikers spontaan op reactiefora van nieuwswebsites achterlaten. Sneren blijft immers een voorrecht van redacties. Twee dagen na de afgekondigde wedergeboorte schoot Camps meteen richting Bart De Wever: ‘proleet’, ‘barbaar’, ‘rat’. De journalistieke wedergeboorte blijft wellicht nog een poosje zwanger van modieus doemdenken.