Nu het Belgische geld op is, kijkt Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) steeds meer naar het Europese niveau. Als Wallonië alle investeringen voor het klimaat en voor de nasleep van covid wil opvangen, dan moeten voor de socialist de Europese begrotingsregels versoepeld worden. Op hetzelfde moment deelt Di Rupo’s minister van klimaat Philippe Henry (Ecolo) een miljoen extra “klimaatherstelbetaling” aan het zuiden uit.

‘Ik ben uiterst ontevreden over de richting die door de Europese Commissie is uitgestippeld. Dat Europa tekorten en schulden in de lopende uitgaven wil terugdringen, dat kan ik begrijpen. Maar we halen dat niet op vier jaar, eerder op zeven jaar, en dan nog. De staatsschuld van Italië bedraagt 160% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Het zou mij verbazen als zij het zouden halen.’

Waals minister-president Elio Di Rupo was vorige week op economische missie in het Marokkaanse Casablanca en luchtte zijn hart aan La Libre Belgique en aan La Dernière Heure. Di Rupo’s uitspraken gaan natuurlijk niet zozeer over Italië, maar over Wallonië.

Overstromingen en covid

‘Wat helemaal fout is, is dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen schulden voor lopende uitgaven en schulden voor investeringen. Neem het voorbeeld van Wallonië. Er werd ons door Europa gevraagd om geld te voorzien om de gevolgen van de covidmaatregelen op te vangen. We hebben zo meer dan 4 miljard euro geïnvesteerd. En dan hebben we ook nog de gevolgen van de overstromingen opgevangen’, zegt Di Rupo. Voor hem zijn dat investeringen op de lange termijn. Het is echter niet zeker of de Europese Commissie dat zo zal blijven zien.

Dat de Europese Commissie op haar beurt 80 miljoen euro vrijmaakt om België te helpen bij overstromingen, is voor Di Rupo – letterlijk geciteerd – ‘peanuts’.

Opwarming

Volgens Di Rupo kost de strijd tegen de opwarming van de aarde veel geld, en moet het geld ergens vandaan komen. Banken zijn volgens hem eerder geneigd om overheden te helpen met zulke investeringen. Maar ze doen dat volgens Di Rupo niet omdat de Europese Commissie geen permanent onderscheid maakt tussen investeringsschuld en bestedingsschuld voor lopende uitgaven.

‘Een aantal landen deelt mijn analyse. Maar met de huidige standpunten van de Europese Commissie komen we niet verder. Hoe willen we eigenlijk verder, wanneer verdergaan miljarden kost?’, zo vraagt Di Rupo zich af.

Di Rupo is al langer een voorstander van een ander begrotingsparadigma op Europees niveau. Via zijn werk als rapporteur economie bij het Europese Comité van de Regio’s kan hij gemakkelijk contacten leggen met andere (zuiderse) landen die op dezelfde manier in de financiële problemen zitten.

Regionalisme

Di Rupo positioneert zich daarbij als een pure Waalse regionalist. In februari van dit jaar zei Di Rupo nog: ‘De Europese logica om Europees relancegeld te verdelen op basis van het Belgische BBP, betekent dat vooral Wallonië lijdt onder de vermindering van de Europese middelen voor België.’ De minister-president suggereerde toen duidelijk dat Wallonië daarom meer autonomie nodig heeft, zodat Wallonië rechtstreeks zou kunnen onderhandelen met het Europese niveau.

Wat toen ook duidelijk werd, is dat het Waalse economische relanceplan ter waarde van 2,4 miljard euro grotendeels zal moeten afhangen van Europese middelen. Naast de 1,4 miljard euro die Wallonië via België al kreeg dankzij het Europese post-covid-relanceplan. Het is in de Waalse relanceplannen immers onduidelijk waar het geld anders vandaan zal komen. Toen schreven we in deze Walloniërubriek al:

Een gok: als Wallonië door omstandigheden niet zou mogen beschikken over eigen voorziene middelen – begrotingen moeten nog altijd Europese goedkeuring krijgen – dan zal men zo maximaal mogelijk Europese projecten proberen uitvoeren. Want die zijn in grote mate gelijklopend aan de Waalse plannen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er immers ook in geslaagd Europa te laten betalen voor de ANPR-camera’s voor de toekomstige kilometerheffing.

Herstelbetaling

De Europese begrotingsregels zeggen dat alle overheden binnen de Europese Unie niet meer dan 3% begrotingstekort tegenover het BBP mogen boeken, en geen schulden mogen opbouwen boven de 60% van het BBP. Wat dat laatste betreft, slagen nog slechts 13 van de 27 Europese lidstaten voor deze test. Het zwaartepunt van de landen die nog aan deze regels voldoen, ligt in Centraal- en Oost-Europa.

Op dezelfde dag dat Di Rupo’s ontevredenheid over Europa nogmaals in de kranten bekend werd gemaakt, beloofde Waals Klimaatminister Philippe Henry (Ecolo) op de klimaattop in Egypte alvast een bijkomende inspanning. Wallonië zal een extra miljoen storten aan het zuiden als ‘herstelbetaling’ voor de vermeende geleden klimaatschade.