Kris Peeters, minister onder de kerktoren

Een café in de schaduw van de kerktoren. Een dorpscafé waar op het scherpst van de snee gediscuteerd wordt, de argumenten met de nodige armbewegingen ondersteund, over het transferbeleid van de voetbalclubs in België en Europa. Inclusief stemverheffingen. Er zijn veel voetbalanalisten in Vlaanderen.

Lierde

Café De Kartuizer is de dorpskroeg van Sint-Martens Lierde. Genoemd naar de religieuze orde die in de heel erg vroege middeleeuwen neerstreek en aan wie het dorp zijn stichting heeft te danken. Het is een prachtig stukje Vlaamse Ardennen. En ik ben er beland omdat straks minister Kris Peeters (CD&V) hier komt, meneer de ‘vice-eerste minister’ zoals de burgemeester hem aanspreekt. Noblesse oblige.

‘Van de wetstraat naar de dorpstraat’ zo heet het evenement, moderator is Werner Niemegeers en de lokale radio Delta zendt het debat rechtstreeks uit. Ondertussen zorgen ze ook voor een uitstekende geluidsinstallatie. Het gefluit van de dorpscafé-vogel stoort niet.

Dit is echt la Flandre profonde. Je bent buiten ‘De Vlaamse Ruit’ en dat zie je, dat voel je. De bazin van De kartuizer spreekt de klanten met de voornaam aan. Ze heeft onmiddellijk door dat ik een vreemde ben. De Stad is ver, Brussel nog verder. Hoewel, ook hier werken de inwoners vaak in Gent of Brussel, of Zaventem. Zo ver is de stad dan ook weer niet. ‘Het is hier echt mooi’ zeg ik- je moet iets zeggen en ik meen het ook. ‘Ja hier zijt ge op den buiten’ zegt de bazin, ze zegt het met fierheid.

Het publiek druppelt binnen. Zoals elders in Vlaanderen, iets grijzer geworden, meer mannen dan vrouwen. Ook twee zwarte dames zijn naar Lierde afgezakt. Ook aan tafel een plaatselijke CD&V politicus, OCMW-voorzitter uit Geraardsbergen David Larmuseau. Zoals dat hoort krijgt bijna elke aanwezige een hand. De minister probeert zijn voorbeeld te volgen.

Zoals dat gaat in een dergelijk debat meandert het gesprek van onderwerp naar onderwerp. We proberen de belangrijkste punten even aan te halen.

Lucht

Na een luchtig begin over frieten en normen en de regering die niet in de mensen hun keuken zal komen, komt Zaventem en de Brusselse geluidsnormen aan bod. Bij een vorige gelegenheid, toen Matthias Diependaele te gast was (die uit het nabijgelegen Zottegem komt) was er een vragensteller die bezorgd was om zijn job in Zaventem. Daarbovenop blijken, sinds er nieuwe vliegroutes zijn, de vliegtuigen te draaien boven het rustige Lierde. Brussel lijkt plots een heel stuk dichter.

Minister Peeters neemt zijn tijd om het probleem grondig én eenvoudig te schetsen. ‘Het dossier is even complex als de splitsing van BHV’. Er schuilen pedagogische kwaliteiten in de man. Ook zijn taal heeft hij ietwat aangepast, ministers spreken meer verkavelingsvlaams in een dorpscafé dan op de televisie. De minister wijst erop dat er voor de zomer een rechterlijke uitspraak zal vallen of de vliegtuigen boven Brussel mogen vliegen of niet. Dat wordt een eerste punt. Daarnaast moeten we ook rekening houden met die vele mensen die op de luchthaven werken. Een debat op het scherp van de snee wordt het niet. Er is ook geen tegenstander. Het wordt een gesprek.

Ramadan

Hoe kijkt de minister van werk naar de ramadan? ‘De ramadan is een persoonlijke keuze. Ik laat het graag aan het gezond verstand over van de werkgever om daar verstandig mee om te gaan. Een goed gesprek kan al veel doen.’ De minister maakte ook duidelijk dat de ramadan geen reden kan zijn om iemand uit te sluiten van het arbeidsproces.

Maar staat onze wereld dan onder druk? Zwarte Piet mag niet meer, feestdagen zouden afgeschaft worden, …? ‘We moeten onze waarden waarderen en respecteren. Iedereen moet respect hebben voor onze waarden.

Het aantal vreemdelingen is volgens Peeters niet onze grootste zorg. In 2016 waren er volgens de minister 18.710 asielaanvragen. Dat is 0,16% van de bevolking rekende Peeters uit. Waarop iemand in de zaal repliceerde dat dat gelijk stond aan drie maal het aantal inwoners van de gemeente Lierde. Maar de minister bleef onverstoord: de bevolking is groot genoeg om dat op te vangen.

Pensioen

Vergrijzing is volgens minister Peeters wel ‘een verschrikkelijk groot probleem’ om dat probleem te analyseren heeft hij twee uitgangspunten: ten eerste moeten de pensioenen welvaartvast zijn, pensioen mag niet gelijk zijn aan armoede. Om dat te kunnen moet de regering op zoek naar 7 miljard extra. Ten tweede er vertrekken meer mensen uit de arbeidsmarkt dan er instappen. Het aantal werkend wordt kleiner. In bepaalde streken zoals in West-Vlaanderen is de werkloosheidsgraad drie tot vier procent. Dat is een krapte, er zijn te weinig mensen om de vacatures in te vullen, want er zijn ook altijd mensen die niet kunnen instappen in een gewoon arbeidsproces.

De minister legt ook uit waarom de pensioenleeftijd verhoogd wordt. Die lag wettelijk op 65 jaar, maar feitelijk op 59,2, door allerlei systemen die de uitstap vervoegden. In 2030 zal de pensioenleeftijd op 67 jaar liggen. Tijd voor de minister om de politieke discussie rond de ‘zware beroepen’ op tafel te leggen. Niet iedereen kan werken tot 67, maar wie wel en wie niet. ‘Je kan niet van alle bouwvakker administratieve bedienden maken. We kunnen ook niet elk beroep erkennen als zwaar beroep, want dan zijn we weer bij af.’ ‘Maar we hebben nog tot 2030, dus er is nog even tijd om na te denken.’

En de brugpensioenen bij de banken? De banken sluiten kantoren omdat die door de digitalisering overbodig worden. De digitalisering zal voor extra jobs zorgen, maar niet voor die bankbedienden, die beschikken meestal niet over de juiste vaardigheden. Maar een loon betalen aan een werknemer om thuis te blijven, zoals al gebeurt in ons land, dat kan niet ‘Er wordt aan voorstellen gewerkt om dat te ontmoedigen.’

Brexit

Voor de minister naar Lierde kwam, was hij in Ronse op bezoek bij een textielfabriek. 50% van de uitvoer van die textiel is voor de Britse markt. ‘We moeten goed opletten, want er kan veel foutlopen bij een slechte Brexit.’ Volgens minister Peeters moeten onderhandelingen een zachte landing inzetten. Er staat ook veel op het spel. België dingt mee als vestigingsplaats voor het agentschap voor medicijnen, dat zou 1.000 jobs meebrengen.

Budget

Vele vragen en opmerking brengen de minister vaak naar eenzelfde punt. ‘Het Probleem in België is vaak het budget. Binnenkort moeten we opnieuw 7 tot 8 miljard zoeken. De mensen zijn de besparingen moe, maar als we niet besparen zal Europa optreden. Als België door Europa beboet wordt kan dat oplopen tot 700 miljoen euro.’

Conclusie

Kris Peeters kwam in de dorpsstraat geen goed nieuwsshow brengen. Het gaat goed, de economie is meer gegroeid dan was gedacht, maar dat lost niet alle problemen op.

Zo’n rondje langs het dorp is ideaal voor een minister. De plaatselijke burgemeester en schepenen waren gekomen en stellen vragen. Ze zijn ongerust over verplichte gemeentefusies. De mensen zijn ongerust dat fusies van ziekenhuizen ‘den buiten’ in de steek zullen laten. Gaat de Vlaamsen buiten dezelfde weg op als in Frankrijk? De minister belooft niet, maar is eerlijk. Het is ‘enerzijds’ zoeken naar efficiëntiewinsten, ‘anderzijds’ oog hebben voor de nabijheid. Het budget en de mensen, de kwaliteit van de zorg en de nabijheid. De minister kon de vinger aan de pols houden. En ik, die vervloekte, stedeling ook. Er zijn in Vlaanderen ook andere problemen dan vergrijzing en verkleuring.

Morgen lees ik nog eens zo’n Walschap of Streuvels of Claes en waan me op het terras van De Kartuizer. Deze zomer neem ik mijn gezin mee om er te wandelen.

Foto © Doorbraak