Moge de beste winnen

Elke drie jaar reikt het ADVN, het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams-nationalisme, een prijs uit voor het betere historische studiewerk omtrent de Vlaamse Beweging. De driejaarlijkse Pil-Van Gastelprijs werd voor het eerst uitgereikt in 1998. Een verscheurende keuze tussen een huidige burgemeester en een televisieanker werd met een Salomonsoordeel beslecht: zowel Bart De Wever als Annelies Beck kregen de gedeelde prijs, respectievelijk voor een thesis over de ‘herrijzenis’ van de Vlaams-nationale partijpolitiek na WO II en voor een over de IJzerbedevaarten in diezelfde periode.

Van een prijs die nogal strikt naar Vlaams-nationale politieke onderwerpen ging, evolueerde ze naar een die naar de bredere Vlaamsbewuste, ook culturele studies kon gaan. Kevin Absilis, die onlangs nog de krantenkolommen beheerste met een pleidooi voor een Vlaamse ‘standaardtaal’, kreeg de prijs drie jaar terug voor zijn vuistdikke studie over het uitgevershuis Manteau, genoemd naar en van Angèle Manteau.

Studies over Frans Van Cauwelaert – allicht de belangrijkste politicus die Antwerpen voortbracht, als de liberale activist – u leest niet verkeerd – Leo Augusteyns, van de gereputeerde historici Lode Wils en Daniel Vanacker kregen eerder ook de prijs. 

Het prijzengeld komt van een legaat dat het ADVN mocht ontvangen na het overlijden van Emiel Pil, een Vlaamsgezinde monnik-historicus, zoon van het ‘vooraanstaande echtpaar Albrecht Pil en Marie Van Gastel’, even Vlaamsgezind als hun zoon. De appel en de boom. De prijs, zo stelt het reglement, ‘richt zich tot alle academische disciplines die een aanzienlijke bijdrage kunnen leveren tot een vernieuwend inzicht in de diverse aspecten van de beweging.’ Hoewel totnogtoe de meeste prijzen uitgingen naar uitgegeven wetenschappelijk onderbouwde werken, kan het dus ook naar een onuitgegeven oorspronkelijk werk gaan. Voortgaand op de omvang en de kwaliteit van de masterproeven geschiedenis aan de Vlaamse universiteiten dezer dagen, zal de kans maar klein zijn, dat daar een laureaat te vinden is.

Het reglement voor de nieuw uit te reiken prijs, die de periode 1993-1995 beslaat, vindt u hier. Wie hoopt 6000 euro te kunnen verdienen, kan zich voor 15 januari 2016 kandidaat stellen. De jury bestaat vooralsnog uit emeriti hoogleraren geschiedenis van verschillende Vlaamse universiteiten. Enkel Bruno De Wever (Ugent) is nog actief prof. VUB-hoogleraar Machteld De Metsenaere plaatste nog maar net een punt achter haar academische carrière. Naast hen zetelen Luc De Vos (Koninklijke Militaire School), Louis Vos (KU Leuven), Els Witte (VUB) en Romain Van Eenoo (UGent) in de jury. Frans-Jos Verdoodt, de vorige voorzitter van het ADVN, is secretaris. Notaris Richard Celis is, als beheerder van het fonds Pil-Van Gastel, voorzitter van de jury. Misschien kan hier wel wat voor vernieuwing gezorgd, zoals de voorbije jaren ook de redactie van Wetenschappelijke Tijdingen werd verjongd? Een Antoon Vrints zou hier zeker niet misstaan …

Benieuwd wat het dit jaar worden zal. Doorbraak zal er zeker over berichten.

Foto: het gebouw van het ADVN; (c) ADVN.