Nationalisme, de kracht die grenzen hertekent

Gedurende eeuwen heerste het Turkse Ottomaanse Rijk over enorme gebieden in Europa. De Turken werden geregeld geplaagd door opstanden van de etnisch zeer diverse ‘onderdanen’, maar een combinatie van gedecentraliseerd bestuur en genadeloze terreur kon de constructie eeuwenlang overeind houden. Vanaf 1800 kwamen de volkeren van de Balkan in beweging, daarna volgden de Grieken en een eeuw later waren de Turken grotendeels teruggedreven naar de andere kant van de Bosporus. De nieuwe kracht, waartegen de Turken niet opgewassen waren, was die van het nationalisme. Het nationalisme brengt vermolmde structuren ten val, maakt volkeren vrij en hertekent grenzen. Een recentere illustratie daarvan zagen we bij de val van het communisme in 1989, waarbij religieus-nationalistische massaprotesten in Polen de beslissende zet gaven. Alle pogingen om daarna een soort opvolg-Sovjet-Unie te creëren bleken tevergeefs; de naties van het Oosten werden onafhankelijk en Balten, Georgiërs en Oekraïners gingen hun eigen weg.

Brexit

Vandaag beleven we met de beslissing tot brexit van de Britten een nieuw hoogtepunt van de historische kracht van het nationalisme. In een zelden geziene hoogmis van democratie werd op de Britse eilanden fel gedebatteerd, en daarin speelden vele factoren een rol, waaronder natuurlijk de economische voor- en nadelen van lidmaatschap van de EU. Maar het doorslaggevende thema was het behoud van de eigen identiteit tegen de massa-immigratie, zoals die mee door de EU via het vrij verkeer van personen wordt opgelegd. Het was dus nationalisme dat de burgers de finale moed gaf om te kiezen voor herstel van vrijheid en soevereiniteit.

In de komende jaren moet de keuze van Groot-Brittannië omgezet worden in beslissingen van het Britse parlement en in nieuwe verdragen met de buurlanden en handelspartners. De Vlamingen zullen daarbij aandachtig op hun eigen belangen moeten letten, want het is nu al duidelijk dat onze Belgische en Europese voogden een heel andere agenda hebben. In een kortzichtige blijk van revanchisme probeerde premier Charles Michel (MR) misnoegde bedrijven uit ons buurland weg te lokken en EU-commissaris Marianne Thyssen (CD&V) liet al weten dat een noodzakelijk vrijhandelsverdrag met Groot-Brittannië ook het nefaste vrije verkeer van personen moet omvatten: de beste manier om een vlot akkoord te hypothekeren. De Vlaamse belangen zijn nochtans duidelijk: snel en vlot nieuwe vrijhandelsakkoorden met Groot-Brittannië en respect voor hun terechte keuze om de eigen grenzen voor niet-Britten opnieuw zélf te controleren en te bewaken.

Projectnationalisme

Ik heb veel sympathie voor Schotten en Ieren, maar het enthousiasme waarmee Vlaams-nationalisten na de brexit meteen begonnen te zwijmelen bij de mogelijke toekomstige onafhankelijkheid van Schotten en een referendum in (Noord-)Ierland is een merkwaardige zaak. Men gaat daarbij voorbij aan de hoofdzaak van de brexit: het feit dat een natie opnieuw zijn onafhankelijkheid opeist van een kunstmatige, globalistische en inefficiënte superstructuur als de EU. Als de Britten terecht hun eigen onafhankelijkheid van de EU terug opeisen, waarom zouden Vlaams-nationalisten dat dan ook niet doen? Als België niet werkt omdat het de optelsom van twee landen is, waarom zou de EU als optelsom van 28 of 27 landen dan plots wél werken? Waarom zou men als Vlaams-nationalist bevoegdheden en geld terugeisen van een hoger niveau als het Belgische, om ze dan cadeau te geven aan een hoger niveau als het Europese? Het aanschurken bij Schotland en Ierland lijkt bij sommigen wel een soort projectienationalisme: wat we voor de Vlamingen niet kunnen, durven of willen afdwingen in België, gaan we dan maar luidkeels toejuichen aan de andere kant van de zee.

Schotland

Laten we trouwens even stilstaan bij Schotland. In dat land werd een lang voorbereid en grondig bediscussieerd referendum gehouden over onafhankelijkheid, waarbij het onafhankelijkheidskamp in 2014 democratisch verloor. Dat komt mede omdat de voorstanders van onafhankelijkheid in Schotland vooral teren op een eerder links ressentiment tegen Londen, iets wat dus door een meerderheid van de Schotse bevolking niet gedeeld wordt. De linkse Schotse regering kondigt nu een nieuw referendum aan, in de hoop te profiteren van de ontgoocheling na de Britse keuze voor de brexit. Is het eigenlijk wel netjes, om zo snel na een eerste referendum (2014) te proberen een ongewenste uitslag via een tweede referendum ‘recht te zetten’? Men kan er toch vragen bij stellen. Nu goed, indien de Schotten deze keer wel zouden kiezen voor onafhankelijkheid – en dat zal nog moeten blijken, want heel veel Schotten voelen zich bijzonder goed thuis in een rechts conservatief Groot-Brittannië – dan zal ik daar hoegenaamd geen bezwaar tegen hebben. In dat geval zou het respect voor de burger, zoals blijkt uit het brexit-referendum, finaal ook leiden tot een vreedzame vorming van een nieuwe West-Europese staat met een rijke cultuur en geschiedenis. Ook op die manier zouden de Britten aan België een lesje geven in democratie én een lesje aan Vlaams-nationalisten die ‘geen voorstander zijn van referenda’…

Ierland

Laten we ten slotte ook even stilstaan bij Noord-Ierland. Het extreemlinkse Sinn Fein heeft daar gepleit om een referendum te houden over het voorstel om aan te sluiten bij de Ierse republiek. Ook dit leidt bij Vlaams-nationalisten tot grote uitbarstingen van sympathie. Het ware dan toch goed om te beseffen, dat de breuklijnen die in dat prachtige land geleid hebben tot decennialange bloedige strijd onderhuids nog steeds volledig intact zijn, en dat de bereidheid tot geweld zowel bij Sinn Fein (bijvoorbeeld bij het recente van de straat slaan van Pegida Ierland) als bij zijn loyalistische tegenhangers nog steeds aanwezig is.

Wie van Ierland houdt, zoals ik, moet beseffen dat Noord-Ierland pas zal kunnen aansluiten bij de republiek Ierland indien een meerderheid van de Noord-Ierse bevolking, inclusief een meerderheid van de Noord-Ieren die zichzelf vandaag als Brits loyalist definiëren daartoe bereid is. Ook in Ierland zal nationalisme de grenzen hertekenen – maar dat moet véél meer tijd krijgen, om de trauma’s en wonden van het verleden te doen wegebben.

Vlaanderen

In Groot-Brittannië werd met de beslissing voor soevereiniteit, vrijheid en een brexit geschiedenis geschreven. Voor Vlaams-nationalisten is de vraag nu niet zozeer wat er met Schotland of Ierland gebeurt en ook niet alleen of men voor of tegen België is, maar meer dan ooit: is men voor of tegen globalistische superstructuren zoals de EU? Het antwoord is: we want our country back.

Rob Verreycken is mede-organisator van Pegida Vlaanderen

Foto (c) Reporters