Niet alles, maar veel begint bij degelijk beleid

De verkiezingsstrategie van N-VA voor 2024 is duidelijk: federaal loopt alles fout, Vlaams loopt alles goed. De realiteit spreekt dat helaas flagrant tegen. Niet dat federaal alles op wieltjes loopt, allesbehalve. Maar ook Vlaanderen heeft zich vastgereden in procedures en vergunningen, terwijl men tegelijk met de middelen geen blijf weet. Het moet dringend anders.

Het jaar startte in mineur in de Denderstreek. De overvloedige regen teisterde de regio. Op verschillende punten trad de Dender buiten haar oevers. Voor veel inwoners een pijnlijke herinnering aan 2010. Ook toen was de malaise compleet. De oorzaak is niet ver te zoeken. De stuwen op de Dender dateren uit de negentiende eeuw. Modern waterbeheer is onmogelijk. Lokale parlementairen zoals Guido De Padt en Vera Van der Borght ondernamen meerdere pogingen tot modernisering. Het mocht helaas niet baten.

Des te pijnlijker wordt de situatie als je naar het Waalse gedeelte van de Dender kijkt. De stuwencomplexen werden er gerenoveerd en de waterafvoer is er dubbel zo groot als in Vlaanderen. In Vlaanderen werd er in tussentijd ongeveer niets verwezenlijkt. Terwijl Wallonië renoveerde, bleven noodzakelijke investeringen in Vlaanderen steken in vergunningen en milieurapporten.

Terwijl Vlaamse beleidsmakers van allerlei pluimage over elkaar struikelen om de roetpiet als een hete aardappel door te schuiven, blijft de logische vraag als een olifant in de kamer achter: hoe komt het dat er niet tijdig en doortastend werd ingegrepen? Het is bovendien geen geïsoleerd probleem. Of het nu gaat over voetbalstadions of een ethaankraker, het is in Vlaanderen moeilijk nog een spade in de grond te krijgen.

Wat je zelf doet doe je beter…

Het is niet zo dat Vlaanderen de middelen niet heeft om te investeren. Het budget van de Vlaamse Regering is in orde. Dat verdient alle lof. Maar vraag blijft natuurlijk of de huidige inzet van Vlaamse en federale middelen het beste resultaat voor de burger oplevert.

In het federale budget zit helemaal geen rek meer. Het totale federale budget bedraagt — zonder de 140 miljard uit de sociale zekerheid — ruim 37 miljard euro. Dat plaatst het federale tekort van 18,5 miljard euro in een pijnlijk daglicht. Het tekort van de NV België evolueert in de komende jaren naar 30 miljard euro. Om het gat te dichten zoekt de federale regering jaar na jaar naar besparingen. Heel wat kerntaken zitten ondertussen op hun tandvlees: er gaat ruim 6 miljard euro naar defensie en ruim 2,5 miljard euro naar justitie. Het lijkt me niet gewenst dat in de huidige geopolitieke context en veiligheidssituatie nog verder bespaard wordt op deze departementen.

Op het Vlaams niveau ziet de realiteit er anders uit. De totale uitgaven bedragen er 64 miljard euro. Daar waar het federale niveau gedwongen wordt te beknibbelen op de kerntaken, zag Vlaanderen tijdens de laatste begrotingsronde geen ruimte om te besparen op de ontspoorde uitgaven van 1,5 miljard euro aan dienstencheques en vond het nog de ruimte om een cadeau van 20 miljoen euro aan de kopers van elektrische wagens te geven.

De zwarte oevers van de Dender

U moet het me vergeven, maar de overstroming van de Denderstreek opent een deur naar al te mooie parallellen met de huidige politieke realiteit in de regio. Vlaanderen heeft aan dynamiek verloren, en in de Denderstreek vertaalt dit stranden zich in een sterke opkomst van populistisch rechts.

De Oost-Vlaamse zijde van de Dender bestaat uit Aalst, Denderleeuw, Ninove en Geraardsbergen. De lokale industrie trok er met haar werkgelegenheid al enkele decennia geleden weg. Zoals het boek Niet alles, maar veel begint met luisteren van Dominique Willaert aantoont, is dat gevoel van verlies en rouw alleen maar toegenomen door het wegtrekken of verdwijnen van cafés, buurtwinkels, postkantoren en bankautomaten.

Politieke partijen leven al te lang op gespannen voet met de realiteit. Als men het tij wil keren, dringt een andere aanpak zich op. Geen blinde, romantische focus op identiteit, maar alleen een saaie degelijkheid kan een verschil maken. Wat we zelf doen, doen we niet noodzakelijk beter. We moeten voorbij de clichés en opnieuw het belang van de individuele burger centraal zetten.

Sta me dus toe pessimistisch te zijn. De wereldvreemdheid van het huidige beleid zal door de inwoners van de Denderstreek een nog duidelijker signaal krijgen dan dat het bij de vorige verkiezingen gekregen heeft. De lessen die de politiek uit de overstroming van de Denderstreek in 2010 had moeten trekken, werden naast zich neergelegd. Daar zagen we begin dit jaar de gevolgen van. Dat ook de lessen van de verkiezingen in 2018 niet serieus genomen werden, daarvan zullen we later dit jaar allicht de gevolgen dragen.