Niet levensstijl, maar bekwaamheid is van belang

Recentelijk is er weer een heel mediacircus ontstaan rond de beslissing van CD&V om de streng orthodoxe en diepgelovige Aaron Berger, een lid van de chassidische Joodse gemeenschap, de 9de plaats op hun lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen te geven. De aanleiding hiervoor: verleden uitspraken van Berger waarin hij zich fel verzette tegen gemengde scholen en verklaarde niet bereid te zijn een vrouw de hand te schudden. Aanvankelijk leek het wel alsof de christendemocraten hun wortels eer zouden aandoen door mensen met een alternatieve, traditionele levensstijl bij het politieke proces te betrekken. Al snel bleek echter wederom dat CD&V onderhand een slappe, linksige partij is geworden die haar nek nergens meer voor durft uitsteken. Hier volgt een korte reflectie.

Liberale rechtsstaat

Minister Crevits en voormalig staatssecretaris Hendrik Bogaert spraken zich meteen uit tegen de beslissing. Een vrouw de hand weigeren te schudden zou ingaan tegen de ‘basiswaarden van de partij’. ‘In Vlaanderen schudt men mekaar de hand’, stelde de Vlaamse minister voor Onderwijs in haar reactie. Zorgwekkend taalgebruik. Moet iedereen een ander de hand schudden? En is het ook niet zo dat men in Vlaanderen voorhuwelijkse gemeenschap heeft, alcohol drinkt en graag feest? De liberale rechtsstaat is ontstaan om de persoonlijke vrijheid van allen, binnen de perken van openbare orde en gelijke rechten, te handhaven. Daaraan sleutelen lijkt allerminst aangewezen. En jawel, uitspraken van een hoge staatsfunctionaris dragen wel degelijk aanzienlijk gewicht in dat opzicht.

Te stellen dat het CD&V een plicht heeft een zekere diversiteit van levensopvattingen onder zijn kandidaten te voorzien, zou een brug te ver gaan. Maar het is wel een feit dat ze, net als alle andere partijen, met publieksgeld gesubsidieerd worden. En dat moet bepaalde verantwoordelijkheden met zich meebrengen. In Groot-Brittannië heeft men dat al langer begrepen: men probeert het House of Lords toegankelijk te maken voor iedere competente politicus of leidinggevend figuur, ongeacht zijn of haar morele opvattingen, waardoor er op organische wijze een eerlijke representatie tot stand komt van s’lands levensstijlen.

Gelijk of gelijkwaardig?

Het schrijnendste aan deze hele zaak is de interpretatie van de weigering een vrouw de hand te schudden als een afbreuk aan gendergelijkheid. Men lijkt te geloven dat het uiting geeft aan een conceptie van de vrouw als ‘onrein’ of ‘minderwaardig’, naar analogie met het geval waarbij men een anderskleurige niet zou willen aanraken. Dit is echter een fundamenteel misverstand. Ultraorthodoxe Joodse vrouwen schudden mannen evenmin de hand. Het gaat hier om een uiting van een bepaalde levensstijl en visie op de menselijke seksualiteit. Binnen de moreel conservatieve opvatting wenst men geslachtsgemeenschap te beperken tot het huwelijk, omwille van de stabiliteit van het gezin, het versterken van de band tussen echtgenoten en het beperken van buitensporig genot.  Men kan het hier uiteraard oneens mee zijn, en in dit land heeft men daar ook het recht toe. Het is echter ronduit oneerlijk om zijn eigen percepties en angsten te willen projecteren op moreel conservatieve medeburgers. Binnen het sociale en morele conservatisme geniet de vrouw een groot aanzien en wordt ze beschouwd als gelijkwaardig aan de man. Dit betekent echter niet dat ze op dezelfde manier behandeld wordt. De preutse, afstandelijke en hoffelijke conservatieve omgangsvormen tussen mannen en vrouwen beschouwt men juist als een uiting van respect en een verrijking.