OdeGand met O van Gent, A van artistiek en U voor u
De Tempelberg van het muzikaal genot
foto © OdeGand
Boem! Paukenslag! Gent Festival gaat zijn muziekmaand in met een familiefeest, tevens een manifestatie van vrede: OdeGand.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementVanaf zaterdag 14 september kan de betere muziekliefhebber de kunst invluchten met het gehoor geslepen en de blik gescherpt. Vergelijken is gevaarlijk, want het geeft je bloot. Wat heb je het liefste, waar raak je het meest door geboeid. Voor de mens met stijl en klasse is het de artistieke perfectie van de muziek. Zoals bereikt door de grootmeesters van de klassieke muziek. Hoeveel kan onze geest van deze kunstvorm leren, wij, dagelijkse fabrikanten van wensen en verlangens?
Een diepblauwe diepzee
In de muziek is alles zwanger van een rustgevende, doch niet te vatten betekenis. Elk concert raakt onze diepte dieper dan de diepte waar wij slechts een vermoeden van hadden. Elke compositie is een diepblauwe diepzee. Hij maakt van de dag een nacht. Hij laat ons dromen van een droom die ooit gedroomd zal worden. Klassieke muziek laat de mensen hun eigen koraalzee binnendringen, waar het banale van de dag wordt vernietigd. Waar de mens zoekend zijn eigen zoeken zoekt, tussen het wriemelend groene wier.
Een wasbeurt
De muziek van de grote componisten is het nachtlicht van de verbeelding. Componisten zijn de scheppers van een universum waarvan de luisteraars bezoekers zijn en trachten zijn codes te ontcijferen. Muziekschrijvers laten ongerijmde werelden rijmen om de geest zijn in- en doorzichten te wassen, zoals een stevige douche dat ’s ochtends doet voor het lichaam. Al blijft de klassieke muziek even ongrijpbaar als de spreuk boven de toegangspoort van het orakel van Delphi, even ondoorgrondelijk als de theorie van Albert Einstein, dan nog biedt zij een helderheid die door geen enkele andere kunstvorm te evenaren is.
Wie met gesloten ogen op het koudste uur van de donkerste nacht van de winter Der Lindenbaum van Franz Schubert hoort, belandt in een tropennacht met aan de hemel het noorderlicht. Mocht iedereen de klassieke composities horen en liefhebben zonder bijbedoelingen – zoals de grootmeesters wilden dat ze begrepen werden – dan zou, kan er geen oorlog meer zijn. Niet toevallig is de Europese hymne een compositie van Ludwig van Beethoven, naar een gedicht van Friedrich von Schiller. Het lied is net als een kaars branden. Een wens om bij het minste gevaar op een geestelijke agressie het vuur te blussen. Klassieke muziek overstijgt vierduizend jaar moraal; van de oer-religieuze tot de recentste vrijzinnige.
Kruisen zonder te raken
Het programma van OdeGand is als de Enigmavariaties van Edward Elgar. Ze zijn helder als het water van de Leie en toch zit er een raadselachtigheid in. Er zijn verbindingslijnen te zien, maar net als bij vliegtuigsporen aan de hemel, kruisen ze elkaar zonder te raken. Directeur Veerle Simoens en haar artistieke vennoten hebben voor een programma gekozen dat de Verbeelding, de sleutel op de deur van Gent Festival 2019, en Route zet. Het valt het best te vergelijken met een circusprogramma. Elk genre komt aan bod, maar soms blijkt de clown ook de temmer te zijn, de danseur tevens de jongleur. Simpelweg gezegd, dat lukt me een enkele keer, heiligheid is verwant met heidendom.
Het programma en detail hier etaleren is ruimte- en tijdverspilling. Daar is de website voor gemaakt en liggen duizenden brochures voor het grijpen op plekken waar mensen mierennesten vormen.
Adeldom uit de Engelenburcht
De verwenning van de betere muziekliefhebber bereikt een hoog niveau met een detail dat sterke aandacht kreeg. De meisjes en jongens die de bezoeker gidsen doorheen OdeGand hebben een bescheidenheid, eigen aan een adeldom. Ze lijken wel gekozen uit de Engelenburcht. Het verhoogt het genot van de muzikale beleving. Een aantal onder hen blijven de verdere duur van Gent Festival paraat. De herkenning versterkt het verfijnde familiegevoel dat dit festival gaandeweg heeft verworven.
Tussen de stroom en de rivier
Van heinde en verre arriveert het publiek om OdeGand, dit muzikale familiefeest, mee te maken. Stuk voor stuk… ouders en kinderen, jongeren en ouderen, loslopende mannen en vrouwen stralen een lyrische sfeer uit. Voor hen zijn naar de nieuwste mysteries van de muziek gezocht, door magiërs uitgevoerd. En dat alles, en dat alles tot het donker wordt.
Het moet voor het bestuur en de staf van het festival een waar genoegen zijn om hen te ontmoeten, om hen door de straten van Gent te zien flaneren, tussen de stroom en de rivier, de Schelde en de Leie. Om hen ’s avonds te zien arriveren aan de kaden van de oude haven van Gent. Waar de nachtlucht zingt en een lichtfeest van fusees en vuurpijlen losbarst. In de hemel het ene na het andere boeket verschijnt, om de boze geesten te verdrijven die de muziekmaand zouden kunnen kwetsen. Het beleefde genot van die dag niet wordt beschadigd onder het huiswaarts keren.
OdeGand is de Tempelberg van het muzikaal genot, het Paasfeest van Gent Festival en zijn klokken komen uit de tempels van de Onbekende Medewerker tot Bach en company. Ook genietbaar voor wie de noten op de balk niet weet staan.
OdeGand
zaterdag 14 september 2019
Muziek, bootjes & vuurwerk van 12u30 tot 23 u
Tickets en programma: www.odegand.gent
Guido Lauwaert (1945) is organisator, regisseur, acteur, auteur, columnist, recensent voor o.a. Het Laatste Nieuws, NRC Handelsblad, Het Parool, VPRO-radio, Knack en Doorbraak. Hij richtte de Poëziewinkel op (later Poëziecentrum) en heeft een grote liefde voor Willem Elsschot en Paul van Ostaijen.
Milo Rau vertrekt bij het NT Gent. Hij zag zijn benoeming enkel zag als een tussenstap op de weg naar zonniger bestemmingen.
Een groep vrienden woont op een ruw eiland voor de kust van IJsland de begrafenis van een medestudente bij, maar al snel volgen er vreemde gebeurtenissen.