Paul Magnette en Frankrijk

In augustus 2011, toen als kandidaat bij de socialistische voorverkiezingen in de aanloop naar de presidentsverkiezing, was François Hollande voor een flitsbezoek in Brussel. Bij die gelegenheid gaf hij een interview aan Le Soir: ‘Als ik al die socialistische stemmen zie die in Wallonië uitgebracht worden… al die stemmen… die ons soms ontbroken hebben… daar zouden wij ze kunnen halen.’

Zeven jaar later is de Franse PS in staat van ontbinding en wil ze Paul Magnette voordragen als lijsttrekker voor de Europese verkiezingen van 2019. Moet dit beschouwd worden als een eerste officiële stap naar de integratie van Wallonië bij Frankrijk? In alle geval is het een veelzeggend gebaar.
De Franse PS is niet vergeten hoe Paul Magnette, toen nog Waals minister-president, zich in 2016 koppig tegen het handelsverdrag CETA verzette. Zo werd de ‘kleine Galliër’ wereldbekend.

Maar voor Paul Magnette is die Franse uitnodiging een beetje gênant. In 2010, werd hij ‘Allemagnette’ genoemd na zijn uitlating in La Libre Belgique: Als ik de situatie zie in Frankrijk, begrijp ik waarom Wallonië nog nauwelijks drie rattachisten telt. Aansluiten bij een buurland waarvan de cultuur totaal tegengesteld is aan de onze, vind ik een belachelijk idee. (…) Er is een culturele breuk met de Fransen. Als het erop aankomt, heeft Wallonië meer affiniteit met Duitsland. Dat strookt beter met de industriële belangen van Wallonië.

La France éternelle

In 1958 sloeg André Renard, de socialistische leider van de Waalse staalarbeiders en toekomstige stichter van de ‘Mouvement Populaire Wallon’ een andere toon aan. Ter gelegenheid van de Franse nationale feestdag beschreef hij Frankrijk als het grote culturele lichtpunt. En hij voegde daaraan toe: Ons hart blijft aan Frankrijk verknocht. Wij vertrouwen op dat Frankrijk, dat voor ons eeuwig is.*

Paul Magnette moet zijn Waalse catechismus dringend herlezen. In ‘La Wallonie, terre mosane’ [Wallonië, Maasland], in 1960 uitgegeven door het Institut Jules Destrée, schrijft de Naamse historicus Félix Rousseau: Waarom spreken de Walen al eeuwen Frans ? Waarom hebben ze de Franse cultuur geadopteerd, terwijl – politiek gesproken – heel het Waalse grondgebied (op Doornik en omgeving na) in meer dan duizend jaar amper twintig jaar Frans is geweest? Van 1794 tot 1814 om precies te zijn. (…) En nochtans werd vanaf de 13de eeuw het Frans overal aanvaard als literaire taal. Dat is het kapitale feit in de intellectuele geschiedenis van Wallonië. Zonder enige dwang, en met hun volle instemming hebben de Walen zich in de invloedssfeer van Parijs geplaatst, en met een nooit verloochende trouw hebben zij al zeven eeuwen ononderbroken deelgenomen aan de Franse cultuur.

Bij de Franse linkerzijde speelt Jean-Luc Mélenchon, leider van ‘La France insoumise’ [Weerspannig Frankrijk], een belangrijke rol. Daags na de Belgische wetgevende verkiezingen van 2010, schreef hij op zijn blog: (…) U zult begrepen hebben dat ik zoals men zegt ‘rattachist’ ben. Als de Vlamingen hun biezen pakken, als België verdampt, wel, laat dan de Walen bij ons komen. Het zou de voltooiing zijn van een toeneiging die al eeuwen geleden ontstond, en die onafgebroken is blijven bestaan in de volksgeest van de Walen zoals in die van de Fransen.

De Walen zullen dan heel snel beseffen dat hun echte belangen in Frankrijk zitten! Generaal de Gaulle had het trouwens aan professor Robert Liénard (Universiteit Leuven) gezegd: Naar mijn overtuiging kan de toekomst van uw drie of vier miljoen Walen enkel verzekerd worden als een land als Frankrijk de zorg voor hen op zich neemt.

___________

* André Renard zal het niet zo bedoeld hebben, maar met ‘La France éternelle’ – uitdrukking die op het rurale (en zelfs prerevolutionaire) Frankrijk slaat – begaf hij zich op glad ijs, vooral na het ‘Suivez moi ! Gardez votre confiance en la France éternelle’, van maarschalk Pétain. (nvdv)