Pieter De Crem: ‘Deze valkuilcoalitie sleept zich voort’

‘Zonder hoop en zonder vrees’ kwam staatssecretaris spreken voor een select publiek van de denktank Libera in Antwerpen. ‘Nec spe, nec metu,’ zoals het op het belfort van Aalst prijkt, naar Vader des Vaderlands Willem van Oranje. Zoals altijd was De Crem ook nu niet mals voor zijn partij noch voor de regering waar hij als staatssecretaris voor Buitenlandse Handel deel van uitmaakt.

Valkuilcoalitie

De kamikazecoalitie, werd ze in het begin genoemd. Er werd geld op verwed dat de huidige federale coalitie nooit het einde van de legislatuur zou halen. Erik Meynen speculeert er haast dagelijks op in zijn gevatte strip in Het Laatste Nieuws: altijd is er wel een toppoliticus die aftelt naar de verkiezingen. Pieter De Crem had het over ‘metaalmoeheid’ bij de Zweedse coalitie, die hij van een nieuwe titel voorzag: de ‘valkuilcoalitie’.

‘We leven in een nieuw tijdsgewricht,’ zo stak de staatssecretaris van wal. In ‘the old days zouden we nu volop in verkiezingscampagne zitten’. Voorheen duurde een federale regeerperiode vier jaar, voortaan — sinds de zesde staatshervorming en de beslissing om regionale en federale verkiezingen te laten samenvallen — is dat vijf jaar. ‘Ik voel dat,’ ging De Crem verder, ‘er zit sleet op‘. Vijf jaar vindt hij duidelijk een jaar te veel, de ‘metaalmoeheid’ laat zich voelen. En wel bij alle coalitiepartners. Zeker nu iedereen in verkiezingsmodus zit voor de gemeenteraadsverkiezingen die voor de deur staan.

’t Stad

En pers en publieke opinie focussen nu al voornamelijk op Antwerpen. De Crem vreest dat de berichtgeving over de verkiezingen ondergesneeuwd zal geraken door de machtsstrijd om ’t Stad. Dat zal het ‘goede werk van vele lokale bestuurders doen wegdeemsteren’, vreest hij. ‘Het goede bestuur van Bart Somers in Mechelen komt in de schaduw te staan van de gepolariseerde verkiezingen in Antwerpen.’

Volkspartij

In zijn analyse van de huidige regering, spaart hij zijn eigen CD&V niet. Na de verkiezingen van 2014 zat de partij ‘in zak en as’. En trok ze met vijf punten naar de regeringsonderhandelingen. (1) De leiding nemen op één van beide niveaus, Vlaams of federaal, (2) geen prijs betalen voor een Europese Commissaris, (3) Open Vld ‘laten sudderen’ en niet opnemen in de Vlaamse regering, (4) op federaal niveau departementen nemen die dicht bij de mensen staan en waar je behoudsgezinde klemtonen kunt leggen, zoals Sociale Zaken, Economie of Binnenlandse Zaken en (5) géén Justitie nemen, want dan ben je vooraf verloren.

Terugblikkend op 2014 heeft de CD&V op géén van die vijf punten gescoord. (1) Géén regeringsleider, (2) de prijs was het premierschap, (3) Open Vld zit in de Vlaamse regering, (4) ‘de kabinetten van de socialisten’ geërfd en (5) dat van Justitie. En dat wreekt zich.

Bovendien heeft de CD&V zich de eerste negen à twaalf maanden opgesteld als een oppositiepartij binnen de coalitie die haar bovendien ‘de patine heeft doen krijgen van een linkse partij’. De Crem zou toen intern hard gemaakt hebben dat dit moest stoppen. Wetende dat het centrumrechtse deel van de oude volkspartij haar de rug zou toekeren. Wat vandaag ook blijkt: ‘het heeft ons kiezerspubliek compleet verward,’ stelt de staatssecretaris en burgemeester van Aalter. ‘Een volkspartij zet de lijnen uit; in plaats van de meerderheidsagenda te volgen, wekken we nu de indruk de minderheidsagenda te volgen,’ en dan zeker op terreinen als migratie, vluchtelingen en islam, waar vandaag de strijd rond wordt gevoerd. ‘Het discours van de CD&V staat haaks op dat van een volkspartij en het linkse imago komt hard aan bij onze brede basis van ondernemers, zelfstandigen en gezinnen.’

Toekomst

Het stemt De Crem niet positief. Al troost hij zich met de gedachte dat geen enkele Vlaamse coalitiepartner op federaal niveau met veel goesting verder regeert. De N-VA heeft artikel 1 van haar programma in de koelkast moeten steken en van deze regering géén constituante gemaakt. ‘Het resultaat? van 2019 tot 2024 hebben we opnieuw een communautaire standstill.’ En de Open Vld verliet het oude pad van minder staat, minder belastingen en minder administratie en verruilde dat voor een ‘individualistische links-liberale agenda waar niemand op zit te wachten’.

Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober voorspelt De Crem voor zijn partij, sp.a en Open Vld dat de dalende lijn verder wordt gezet, want ‘wij geven niet de antwoorden waar mensen op zitten te wachten.’ Realistischer — of pessimistischer — hoorden we een lid van de federale regering nog niet, tot op vandaag. Want op de vraag of er een alternatief is voor zijn partij, luidde het antwoord, kort en krachtig: ‘neen’.