In grote getale was het Oranjevolk op Prinsjesdag naar Den Haag gekomen. Ze wilden Willem-Alexander en Maxima wel eens in de Glazen Koets zien. De Gouden Koets wordt gerestaureerd. Ze was in de loop der tijden een beetje sleets geworden. Tot de Gouden Koets weer beschikbaar is moet het Koninklijk paar in de Glazen Koets. Op de derde dinsdag van september, Prinsjesdag, dient de Nederlandse regering haar begroting voor het komende jaar in bij het parlement. Met de begroting en de door de koning uitgesproken troonrede worden de plannen voor het komende jaar bekend gemaakt. Dit jaar was het een beetje anders. De regering is demissionair. Ze mag slechts bestaand beleid uitvoeren, geen nieuwe initiatieven nemen of nieuw beleid voorstellen. Maar het sprookje van Prinsjesdag moet doorgaan. Dat staat in de grondwet.

Rutte II

Bij het aantreden van het demissionaire kabinet Rutte II eind 2012 was er een begrotingstekort van 24 miljard euro. Nu is er sprake van een aanzienlijk begrotingsoverschot. Bovendien is de staatsschuld sinds 2012 terug gebracht tot ongeveer 50% van bruto binnenlands product. Natuurlijk is dit niet alleen het gevolg van regeringsbeleid. De internationale conjunctuur zat mee. Maar na grote bezuinigingen in haar eerste jaren staat de Nederlandse economie weer in bloei. Vol trots heeft het huidige demissionaire kabinet dan ook haar begroting 2018 op Prinsjesdag gepresenteerd.

Het Vivaldi-kabinet

De nieuwe regering zal rond 23 oktober aantreden met een begroting waarin haar nieuwe beleidsvoornemens staan. Rond 23 oktober, want dan is het parlement weer terug van hun herfstvakantie. Het ‘Vivaldi-kabinet’ wordt ze al genoemd, naar de Vier jaargetijden van Vivaldi waarvan de partituur ooit voor het eerst in de Nederlanden werd uitgegeven. De formatie begon afgelopen maart en heeft eind oktober alle jaargetijden meegemaakt. Weer en wind, zon en regen, koude en warmte, de formatiekaravaan trok door. Veel bekend over de voornemens van dit nog te vormen kabinet is er niet. De onderhandelaars van VVD, CDA, D’66 en Christen Unie hullen zich in stilte. Het journaille gist, maar komt er ook niet uit. Gezien de vele gesprekken en het onderlinge wantrouwen dat er kennelijk is, valt het te verwachten dat er een lijvig regeerakkoord gepresenteerd gaat worden. Dat moet ook wel, want de beoogde regering heeft maar een meerderheid van 1 schamele zetel in de Tweede Kamer. Dissidenten binnen de regeringsfracties zijn niet gewenst. Het valt te verwachten dat ‘Vivaldi’ een levensduur van 2 à 3 jaar zal hebben omdat een dichtgetimmerd regeerakkoord na 1 à 2 jaar haar houdbaarheidsdatum heeft overschreden als gevolg van economische en internationale politieke ontwikkelingen. Bovendien nemen er wel erg veel partijen aan deel. In Nederland zijn dit er meestal twee of drie. Nieuwe verkiezingen over een paar jaar zijn niet uit te sluiten.

Loonsverhogingen

De op Prinsjesdag ingediende begroting gaat uit van ruim 270 miljard euro aan inkomsten. Er is een begroot overschot van 6 miljard, dat in de loop van 2018 zou kunnen oplopen tot zo’n 13 miljard. Genoeg geld voor mooie dingen voor de mensen zou je dus denken. De Nederlandse economie is op het ogenblik de snelst groeiende in Europa. De bank ABN Amro liet vorige week weten dat de omzet van de totale Nederlandse industrie in de eerste zeven maanden van 2017 met 8,5 procent gestegen is en dat de industriële productie in die periode met 3,2% is toegenomen. Tijd voor een loonsverhoging dus, want de werkenden hebben nog last van de loonmatigingen die in de afgelopen recessie jaren waren afgesproken. Het wordt tijd voor loonsverhogingen. De Nederlandse Bank en de minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem lieten dit al eerder weten. Nu heeft ook de huidige premier Rutte, die eveneens de beoogde premier van het Vivaldi-kabinet is, dit overgenomen. Het bedrijfsleven is tot op heden terughoudend. Dat een minister-president van de VVD, een voor de werkgevers zeer welwillend gezinde partij, voor een algehele loonsverhoging pleit is op z’n minst opvallend. Mochten de werkgevers bij hun loonmatiging blijven dan zou dit wel eens tot sociale onlust kunnen leiden en dat is weer niet plezierig voor het nieuwe kabinet.