Presidentskandidaat Bernie Sanders verovert Democratische harten

Not me. Us. Met deze eenvoudige campagneslogan lijkt Bernie Sanders het hart van vele Democraten te veroveren. Zo ook in Nevada.

Een afvalrace

Het aantal kandidaten waartussen men in The Silver State kon kiezen was wat geslonken na New Hampshire. Zowel Andrew Yang, Michael Bennet als Patrick Deval hadden wegens een teleurstellend resultaat in de primary de handdoek in de ring gegooid. Ook Michael Bloomberg stond nog steeds niet op het kiesbiljet. En toch zit de voormalig burgemeester van New York al voor de volle 100 procent in de race. Want in New Hampshire, waar Bloomberg ook nog niet op de ballot prijkte, ontving hij 4.777 write-in stemmen. Patrick Deval, op wie men dus wel kon stemmen, wist slechts 1.258 kiezers te overtuigen. Dat maakt de andere Democratische kandidaten zenuwachtig.

Waar alle gematigde Democraten en het establishment van de partij toch het meest zenuwachtig over zijn, is Bernie Sanders, de progressieve senator uit Vermont en zelfverklaard socialist. ‘Als Bernie Sanders de nominatie in de wacht sleept, verliezen we de verkiezingen,’ zo stelde een Democraat het onverbloemd.

Eerste test voor Sanders

Voorlopig lijken vele Democratische kiezers dat doemscenario niet te delen. En Sanders heeft natuurlijk binnen de partij ook medestanders, zoals de burgemeester van New York, Bill de Blasio, en Alexandria Ocasio-Cortez, het jongste vrouwelijke congreslid ooit en rijzende ster onder de progressieve Democraten. Zo zakte Bill de Blasio zelfs persoonlijk naar Nevada af om Sanders bij te staan in de campagne. Verwonderlijk, want in 2016 steunde de Blasio nog Hillary Clinton als presidentskandidaat en niet Bernie Sanders. Bill de Blasio kon wel op de steun van Sanders rekenen tijdens zijn herverkiezingscampagne als burgemeester in 2017. Dus, voor wat hoort wat.

Ook de steun van Ocasio-Cortez mag niet onderschat worden. Volgens de peilingen zou Bernie Sanders winnen in Nevada, maar zulk een grote overwinning had niemand zien aankomen. Tot gisteren dacht iedereen dat Sanders het goed deed onder de progressieve Democratische kiezers, en dat bleek ook uit de resultaten in Iowa en New Hampshire, waar het kiespubliek weinig divers was. Nevada zou dan ook de eerste echte test zijn voor Sanders om te zien hoe breed zijn sociaaldemocratisch programma echt wordt gedragen. Het antwoord kennen we ondertussen: zeer breed. In grote mate is Ocasio-Cortez daar mee verantwoordelijk voor. In Nevada hebben 54 procent van de latino’s voor Sanders gestemd. Ze verwijzen naar hem als hun ’tío’, hun oom. In elke bevolkingsgroep, met uitzondering van de zwarte kiezers waar Sanders Joe Biden nipt moest laten voorgaan, in elke leeftijdscategorie (uitgezonderd de 65-plussers), opleidingsniveau en geslacht, was the Bern de populairste kandidaat.

Veeg uit de pan voor Bloomberg

Zoals gezegd is niet alleen Bernie Sanders voor de kandidaten een doorn in het oog. Ook Michael Bloomberg werkt hen danig op de zenuwen. Dat valt te merken aan de vele aanvallen aan zijn adres. Zo bekritiseerden Pete Buttigieg en Amy Klobuchar al zijn stop-and-frisk policy uit de tijd toen Bloomberg nog burgemeester van New York was. Bij die fouilleer-politiek mocht de politie bij de geringste verdenking mensen staande houden en fouilleren. Uit onderzoek is echter gebleken dat vooral jonge, zwarte mannen werden geviseerd en onschuldig kwamen vast te zitten. Een beleid dat Michael Bloomberg jarenlang verdedigd heeft. Ook Bernie Sanders en Joe Biden hebben Bloomberg al een veeg uit de pan gegeven met te stellen dat zij niet geloven dat je een verkiezing kan kopen.

In Amerika kan je dat helaas wel. Dat beseft ook Donald Trump, getuige zijn recente beledigingen (‘mini-Mike’) aan het adres van de voormalige burgemeester van New York. Michael Bloomberg zal het niet aan zijn hart laten komen. Hoe meer hij het doelwit is van zijn medekandidaten en Trump’s beledigingen, hoe groter de kans dat de Democratische kiezers Bloomberg zien als een geloofwaardige kandidaat en een bedreiging voor Trump. Een winnaar en dus iemand die Trump het Witte Huis zou kunnen naar buiten dragen. Kiezers stemmen nu eenmaal graag op iemand van wie ze denken dat hij of zij kan winnen.

Allen tegen een

Verder investeert het team van Bloomberg veel tijd in het contacteren van Democratische Congresleden. Er wordt naar hen geluisterd en ze worden geïnformeerd over Bloomberg’s visies en ideeën. Ondertussen hebben dan ook al dertien Congresleden openlijk verklaard Bloombergs kandidatuur te steunen. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat ook op dit punt zijn campagne het meest efficiënt is. Men zou dus kunnen stellen dat Bloomberg een grote kans maakt om de meer gematigde Democratische kiezers naar zich toe te trekken en daardoor vooral voor Joe Biden, Pete Buttigieg en Amy Klobuchar een te duchten tegenstander is.

Dat bleek ook op het debat van 19 februari in Las Vegas, waarvoor Bloomberg zich wist te kwalificeren en dus de eerste keer dat hij op een podium de degens kon kruisen met zijn belangrijkste Democratische tegenstanders. Voor de andere kandidaten geldt wellicht het credo: financieel is Bloomberg niet te kloppen, dan moet het maar op het podium.

Het was vaak één tegen allen en vooral Elizabeth Warren diende hem de ene na de andere uppercut toe. Zij dreef de mediamagnaat op een bepaald ogenblik erg in het nauw met Bloomberg’s gebrek aan respect voor vrouwen (‘En nee, ik heb het niet over Donald Trump. Ik heb het over burgemeester Bloomberg’, dixit Warren) en de ‘non-disclosure agreements’ binnen zijn bedrijf. Deze houden in dat bepaalde incidenten door vrouwelijke werknemers stil moeten worden gehouden en het vermoeden bestaat dat er op deze manier ook een aantal gevallen van grensoverschrijdend gedrag worden toegedekt. Geen goede avond dus voor Bloomberg, die het debat bont en blauw verliet. Wel een uitmuntende Warren, die met een totaal van zeventien minuten aan spreektijd het debat domineerde. Bloomberg bleek het minst aan het woord gekomen met dertien minuten en zes seconden. Velen keken dan ook uit of de politica en hoogleraar haar prestatie zou kunnen verzilveren in Nevada, zoals Klochubar dat deed in New Hampshire.

Fatale Democratische verdeeldheid?

Bij de redactie van dit artikel was de helft van de stemmen geteld en eindigde Warren op de vierde plaats, na Biden en Buttigieg. Niet echt schitterend te noemen. Weer dringt zich de vraag op of Elizabeth Warren, als zij het progressieve kamp een kans wil geven de nominatie in de wacht te slepen, niet beter uit de race zou stappen en haar kiezers zou aanraden om te stemmen voor Bernie Sanders? Dit zou de positie van Sanders in elk geval kunnen bestendigen.

Want als de kiezers de kaarten blijft schudden zoals nu, bestaat het risico op een gecontesteerde Democratische Nationale Conventie (DNC). Dit krijg je wanneer geen enkele kandidaat een meerderheid van de afgevaardigden achter zich weet te krijgen. Gecontesteerde conventies zijn dan ook zeldzaam. Bij de Democraten dateert de laatste gecontesteerde DNC van in 1952. Op zo’n gecontesteerde conventie moet men ter plaatse de uiteindelijke presidentskandidaat aanduiden. Best heftig en onvoorspelbaar. Te vermijden dus, ook al omdat  dat de verdeeldheid binnen de partij pijnlijk bloot zou leggen. Kunnen de Democraten alsnog de rangen sluiten? Wordt vervolgd…