Bob Van Dyck: ‘In de toekomst zullen computers kunnen achterhalen aan welke zin we denken’

Technologie die voldoende geavanceerd is, is haast niet meer te onderscheiden van magie, schreef sciencefictionschrijver Arthur C. Clarke bijna zestig jaar geleden. Magie is het niet, maar brain-to-computer interfaces (BCI) komen toch al aardig in de buurt voor leken. BCI is een nieuwe technologie waarvan de toepassingen in ons dagelijkse leven alleen maar zullen uitbreiden. In deze aflevering van Doorbraak radio geeft Bob Van Dyck meer uitleg over deze nieuwe technologie. Van Dyck is medewerker bij de KU Leuven spin-off Mindspeller en gespecialiseerd in BCI.

Wat is BCI?

Een brain-computer interface, afgekort tot BCI, is een technologie waarbij hersensignalen worden gemeten en vervolgens door computers worden gedigitaliseerd en in acties worden omgezet. ‘Het is een technologie die opnames doet van elektromagnetische signalen die uitgezonden worden door de hersenen en die opnames worden geïnterpreteerd.’ De controle over ons lichaam wordt volledig bepaald door onze hersenen, waarbij onze hersenen dan elektromagnetische signalen uitzenden en die signalen worden opgevangen en gedecodeerd met bijvoorbeeld het doel om te achterhalen waar iemand aan denkt.

Toepassingen in het dagelijkse leven

De technologie van BCI kent veel toepassingen die ons dagelijkse leven, of het leven van bijvoorbeeld iemand met een handicap, kunnen vergemakkelijken. ‘Zo is het mogelijk om iemand die verlamd is van aan de hals toch letters te laten schrijven via een computer doordat die persoon gewoon aan deze letters denkt.’ Er worden veel inspanningen geleverd om dit soort zaken mogelijk te maken, zegt Van Dyck.

De technologie gaat nog verder. Het kan zelfs mogelijk maken dat personen met een handicap opnieuw kunnen stappen via een robot. ‘Maar dat is natuurlijk niet zo gemakkelijk te realiseren.’

Sciencefiction

BCI kent ondertussen veel toepassingen, maar het lezen van iemands gedachten blijft bijvoorbeeld wel sciencefiction. Van Dyck gelooft wel dat dit de toekomst is en dat het op termijn mogelijk zal zijn dat computers kunnen weten aan welke zin we bijvoorbeeld denken. ‘Deze toepassing wordt op dit moment verder onderzocht.’

De laatste jaren zijn er grote sprongen genomen in dit onderzoeksveld. Dat is bijvoorbeeld te merken aan het aantal wetenschappelijke papers die deze technologie als onderwerp hebben. Volgens Van Dyck komt dat vooral door de evolutie in artificiële intelligentie en de mogelijkheid om onze signalen die kunnen worden opgenomen op een andere manier te gaan verwerken.

De functie van Mindspeller

Mindspeller, de spin-off van de KU Leuven waar Van Dyck werkt, is gespecialiseerd in dit soort technologieën. ‘Wat wij eigenlijk doen is de marketing,’ zegt Van Dyck. Op dit moment ondersteunt Mindspeller dus marketeers in het ontwikkelen van campagnes op basis van hersensignalen. Zo kunnen bedrijven achterhalen waar mensen bijvoorbeeld aan denken wanneer ze een bepaald logo zien. ‘Maar we zien zeker potentieel in de medische wereld en willen graag die kant uitgaan.’

Elon Musk

Ook Elon Musk houdt zich bezig met deze nieuwe technologie. Zijn bedrijf Neuralink kondigde recent aan dat er een grote stap voorwaarts was gezet. Wat hij eigenlijk wil doen is effectief in de schedel deze signalen gaan meten via een chirurgische robot in plaats buiten de schedel, zegt Van Dyck. Bovendien zal deze chirurgische robot zeer compact zijn, wat vanuit ingenieurs perspectief zeer innovatief is.

Van Dyck vindt dit een zeer mooie vooruitgang maar vindt de claims van wat er allemaal mee gedaan kan worden minder geloofwaardig. ‘Berichten via onze gsm versturen door gewoon te denken is de komende tien jaar nog verre toekomstmuziek.’