Harry De Paepe: ‘Lokale verkiezingen bepalend voor toekomst VK’

Het zijn woelige tijden aan de andere kant van het Kanaal. Vandaag worden er lokale verkiezingen gehouden in heel het Verenigd Koninkrijk. In Londen staat de burgemeestersjerp en assemblee op het spel, en de Schotten en Welsh kunnen hun stem uitbrengen voor hun deelstaatparlement.  In Noord-Ierland lopen intussen de spanningen weer op, met echo’s van het gewapende conflict vorige eeuw. Genoeg stof voor discussie dus op Doorbraak Radio met Harry De Paepe, huisanglofiel van Doorbraak en auteur van razend populaire boeken over het Verenigd Koninkrijk.

Peilingen zonder verrassingen

‘In Londen zal waarschijnlijk de huidige burgemeester Khan overtuigend winnen.’ Met een overtuigende marge, waardoor er geen tweede stemronde aan te pas zal komen, denkt De Paepe. Met een Labour-burgemeester blijft de stad bij haar tradities. ‘Boris Johson was eerder een vreemde eend in de bijt.’

Ook in Wales geven de peilingen geen verrassingen aan en zal Labour vermoedelijk winnen. Waarschijnlijk zullen zij dan ook opnieuw — zoals tot vandaag — een meerderheid leiden. Opvallend, de Tory’s lijken er op vooruit te gaan en de nationalisten achteruit, aldus De Paepe. ‘Maar Wales legt politiek gezien niet veel gewicht in de schaal.’ Schotland is dan weer een ander verhaal.

Schotse onafhankelijkheid

In Schotland wordt het weer spannend. De peiligen geven een overwinning aan voor de Schotse nationalisten van de ‘Scottish National Party’ (SNP). ‘De vraag is hoe groot deze overwinning zal zijn.’ Momenteel zit de SNP in een minderheidsregering. Zij hopen nu een meerderheidsregering te kunnen samenstellen. Om dan, volgens het plan van Nicola Sturgeon, een tweede onafhankelijkheidsreferendum uit te voeren, zegt De Paepe. ‘Heel lang stonden de peilingen torenhoog voor de SNP en was de steun voor Schotse onafhankelijkheid ook vrij sterk.’ Dat is de laatste maanden wel gekeerd, ziet De Paepe.

De voorbije jaren leek de publieke opinie traag maar zeker te evolueren naar een meerderheid voor Schotse onafhankelijkheid. ‘In mijn analyse verandert dit nu door de vaccinatiecampagne in het Verenigd Koninkrijk’, zegt De Paepe. Schotland heeft tijdens de coronacrisis van de Britse overheid kunnen profiteren. ‘Dat besef dringt blijkbaar wel door.’ Een ander heikel punt is het idee van een harde grens als Schotland onafhankelijk zou worden. ‘Dat is een discussie die nu opspringt en dat schrikt heel wat Schotten af.’

Britse corona-aanpak

Momenteel staat de aanpak van de coronacrisis door de regering in Londen niet ter discussie. ‘Heel interessant, want een aantal maanden terug lag de regering juist enorm onder vuur.’ Dit kwam door de lockdown en strenge maatregelen, zegt De Paepe. Maar dan kwam de vaccinatiecampagne, die vrij snel en vlot is opgestart. ‘Op dit ogenblik heb je in het Verenigd Koninkrijk al regio’s die zichzelf coronavrij kunnen verklaren.’ Dat zorgt ervoor dat het algemene gevoel positief is over de corona-aanpak. Je ziet het Verenigd Koninkrijk opnieuw heropleven, zegt De Paepe. ‘Dat is een pluim op de hoed van de Britse regering.’

Voorlopig zit het Britse kabinet nog op rozen. ‘Dat is maar voorlopig, want het parlementaire werk gaat meteen verder met de controle op de uitvoerende macht.’ Het parlement heeft een onderzoekscommissie ingesteld om te kijken hoe de Britse regering de eerste coronagolf heeft aangepakt. In die commissie zullen ook regeringsadviseurs aan de tand gevoeld worden. De Paepe: ‘Waaronder een zeker Dominic Cummings, de voormalige rechterhand van Johnson die in november is opgestapt.’ Downing Street vreest dat Cummings’ getuigenis pijnlijk kan worden voor de regering, denkt de Paepe.

Noord-Ierse Troubles

Intussen ziet het er in Noord-Ierland beroerd uit. Het lijkt erop dat de oude demonen terug wakker worden. ‘Het doet terugdenken aan de Troubles van de twintigste eeuw.’ Het brexitakkoord dat het Verenigd Koninkrijk sloot met de Europese Unie bevat een Noord-Ierlandprotocol. Dat protocol is allesbehalve naar de zin van de unionisten (die voor Noord-Ierland als deel van het VK zijn, nvdr). Het protocol legt een grens in de Ierse Zee — tussen Noord-Ierland en het Verenigd Koninkrijk dus — waar douanecontroles moeten gebeuren. Niet aan de Noord-Ierse grens met de Ierse Republiek dus. ‘Het is dus echt een principekwestie.’ Dat maakt de situatie heel explosief op dit ogenblik, zegt De Paepe. ‘Daarom vreest men bij nieuwe verkiezingen ook voor onregelmatigheden.’ De honderdste verjaardag van de Ierse Vrijstaat speelt daar ook een rol in.

Opvallend: het geweld in Noord-Ierland komt niet van de strijdende partijen uit de Troubles. ‘De partijen die vroeger gelinkt waren aan dat geweld, zeggen nu duidelijk dat ze dit niet meer willen.’ Het geweld komt van kleine groepen en wordt ook wel gelinkt aan de lockdowns, aldus De Paepe. Er is dus zeker een tegenwicht in de maatschappij en politiek die het geweld niet wilt, maar het gevaar blijft zeker bestaan. Het vergt maar een kleine groep om de boel in brand te steken. ‘Maar het zou me wel verbazen moest dat compleet uit de hand lopen.’

Redacteur: Pieter-Jan Volkaert