Harry de Paepe : ‘Johnson is eenzaat binnen de conservatieve partij’

Het premierschap van Boris Johnson begint te wankelen. Zowel binnen zijn eigen partij als bij de bevolking ligt hij onder vuur. In deze aflevering van Doorbraak Radio geeft Harry De Paepe, specialist over het Verenigd Koninkrijk, een analyse van de Britse politiek.

Boris Johnson steeds meer in de problemen

De Britse premier Boris Johnson beleeft de zwaarste crisis van zijn premierschap. De sterke aanwijzingen dat er vorig jaar tijdens de strenge lockdown een kerstfeestje plaatsvond in Downing Street 10 en de aankondiging van nieuwe coronamaatregelen vallen slecht bij de Britse bevolking en ook binnen de conservatieve partij verliest Johnson aan steun. Bovendien speelt het behangschandaal weer op. De ambtswoning werd door de Johnsons op extravagante wijze gerenoveerd, gefinancierd met dotaties. Boris Johnson beweerde tegenover een onafhankelijke onderzoekscommissie niet te weten wie de geldschieters waren wat achteraf een leugen bleek. Dit zou Johnson wel eens duur kunnen komen te staan. Het geduld van de gemiddelde Brit geraakt op, benadrukt De Paepe. Johnson staat al jaren bekend als iemand die met de waarheid een loopje neemt, wat altijd door de vingers werd gezien. Deze schandalen zouden wel eens de druppel kunnen zijn.

Wankelend leiderschap

Begin dit jaar zijn een hele reeks vertrouwelingen van Johnson opgestapt, zegt De Paepe. ‘Zijn leiderschap is dus al een hele tijd aan het wankelen.’ Hij staat hierdoor alleen binnen zijn partij. Bovendien mogen we niet vergeten dat Johnson voor zijn premierschap al een enorme eenzaat was binnen zijn partij, zegt De Paepe. ‘Hij is een populair figuur maar behoort niet echt tot een fractie binnen zijn partij.’ Nu zijn succes uitgewerkt is staat er niemand hem bij binnen zijn partij. Johnson wordt vrij snel in de steek gelaten, zijn eigen fractie stelt kritischere vragen dan de oppositie.

De Paepe benadrukt dat het een typisch gegeven is binnen de Conservatieve partij om de persoon die vandaag succes heeft morgen met een mes in de rug neer te steken. ‘De slagader van de conservatieve partij is de macht.’ Van zodra er een bedreiging komt dat die macht wankelt is de partijtop bereidt om het even wie op te offeren. Van zodra Johnson zwak genoeg is zal de partij hem laten vallen, denkt De Paepe.

Populariteit bij de bevolking

Johnson heeft zijn premierschap vooral te danken aan zijn populariteit bij de bevolking. Maar is zijn populariteit wel nog even sterk? Afgaand op de peilingen begint Johnson zijn positie ook daar te wankelen. De Conservatieve partij is één van de meest succesvolle partijen van de moderne politiek en slaagde er telkens in verkiezing na verkiezing vooruitgang te boeken, zegt De Paepe. Voor het eerst sinds 2014 begint de voorsprong van de Conservatieve partij echter af te nemen. Daar komt nu bovenop dat het publiek geen begrip heeft voor het beleid van Johnson van de afgelopen weken.

Labour terug aan het roer?

De Labour partij had al lang het roer kunnen terugnemen als ze zelf niet intern met een probleem zaten. Labour voert nu een intern debat over of het wel slim was om de coronamaatregelen voorgesteld door de regering te steunen. ‘Ze hebben hierdoor Johnson zijn premierschap gered.’ Labour zit nog steeds met een intern conflict tussen de gematigde en radicale fractie, zegt De Paepe.

Het premierschap van Johnson zal echter niet zo snel vallen. Traditioneel gezien treedt een premier zelf af wanneer die geen steun meer vindt binnen zijn eigen fractie. De partij schuift dan een nieuwe kandidaat naar voor maar het is Johnson zijn grote geluk dat er nog geen mogelijke tegenkandidaat is, zegt De Paepe. ‘Indien er toch een andere kandidaat was dan zou de klus al lang geklaard zijn.’

De dreiging van kleine partijen

Kleine partijen zitten in de lift omdat de twee grootsten, Labour en de Conservatieve partij, aan populariteit inboeten. Heel wat kiezers die normaal voor de Conservatieve partij stemmen maken nu de overstap naar de Liberal Democrats. De Liberal Democrats hebben wel het nadeel dat ze eurofiel zijn, waardoor de Brexit-kiezers zich niet kunnen inbeelden ooit voor deze partij te stemmen.

Vooral de Reform partij profiteert van de huidige politieke situatie, zegt De Paepe. ‘Deze partij speelt in op de onvrede aan rechterzijde tegen de coronamaatregelen.’ De Reform partij zou volgens de huidige peilingen niet groot genoeg worden om zelf een zitje in het lagerhuis te verkrijgen maar ze zouden wel genoeg stemmen wegkapen van bij de Conservatieve partij om de partij te verzwakken. Dit kan ertoe leiden dat geen enkele partij nog een overtuigende meerderheid haalt waardoor er naar een systeem van coalities moet worden overgegaan, benadrukt De Paepe.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer