Neyskens en Asselman: een comeback van de republikeinen?

Vandaag staat Amerika in de kijker. Het land en haar inwoners blijken verzot te zijn op verkiezingen. De oorsprong daarvan zijn vooral de verschillende niveaus in de staatsstructuur. Vorig jaar vonden de nationale verkiezingen plaats, nog geen jaar later begeven de Amerikanen zich weer naar de stembus.

Want ja, op 2 november vonden weeral lokale verkiezingen plaats. Die zijn vooral een graadmeter voor de ‘grote’ verkiezingen van volgend jaar. Wat vloeide voort uit de stemmingen? Wat was opmerkelijk? En zal er een invloed zijn op de komende nationale verkiezingen? Wij bespraken dit met Roan Asselman en David Neyskens, beiden Amerika-kenners.

Virginia en New Jersey…

De belangrijkste verkiezing vonden plaats in Virginia en New Jersey. Daar koos men een nieuwe gouverneur en -parlement. Dat wil zeggen dat de kiezers op zoek gingen naar zowel een nieuwe uitvoerende- als wetgevende macht.

Vooreerst kijken we naar Virginia, dat is een van de traditionele slavenstaten. De laatste jaren vond er echter een grote politieke shift plaats. Aanvankelijk waren vooral de conservatieve republikeinen populair. Maar dit veranderde. Een opkomst van de progressieve democraten deed de moed van de republikeinen in de schoenen zakken. Zij zagen Virginia als een verloren zaak, iets waar je best niet te veel geld meer instak. Totdat Glenn Youngkin won, een republikeinse ‘nobody’. Het was een democratisch bloedbad.

Ook in New-Jersey waren de resultaten opmerkelijk. Daar maakten de republikeinen in principe geen kans. In de polls lagen zij ongeveer acht procent achter op hun tegenstanders. Dat is tot één procent geëvolueerd.

… maar ook elders

In Minnesota, meer bepaald Minneapolis, de stad van George Floyd, waren een aantal democraten op het idee gekomen dat het beter zou zijn om de politie af te schaffen en te vervangen door een soort van stadswacht met sociale werkers. Die zouden ingrijpen bij problemen. Dat werd echter zeer duidelijk weggestemd, inclusief de mensen die dat steunden.

In Texas is er ook iets interessant gaande. Er was een klein huisdistrict in de buurt van San Antonio. Dat ligt in het zuiden en is zeer Mexicaans-Amerikaans. Daar heeft een republikein gewonnen. Hij had twee opvallende punten op zijn programma: er is een versterking van de grens met Mexico nodig om illegalen tegen te houden en daarnaast verschillende punten over de zogeheten: ‘bread and butter- issues’ (waaronder belastingen).

Loutere swing of afwijzing?

Opmerkelijk is de algemene afwijzing van het beleid van Biden en andere lokale, democratische politici. Ondanks de democratische overwinning vorig jaar, verdwenen de republikeinen niet naar de achtergrond. Traditioneel vindt er wel een ‘swing’ plaats na de verkiezingen. Dat gebeurt tegen de partij van de verkozen president, maar die swing is momenteel bijzonder groot. Daarbovenop hebben de republikeinen zeer sterke kandidaten afgeleverd deze verkiezingsronde.

Onderwijs als bepalende factor

Onderwijs was een bepalend thema in de peilingen, die gehouden werden bij de bevolking. Maar liefst een kwart oordeelde onderwijs als een belangrijk thema te beschouwen. Met dergelijke thema’s kan je je dan ook onderscheiden van de tegenstander. Traditioneel is onderwijs echter een democratisch thema. Het blijkt dat de democraten daaromtrent nog steeds tien procent voorsprong hebben op de republikeinen.

Het onderwijs heeft het al lang verkorven bij heel wat Amerikanen. Denk aan het probleem dat dit al decennialang ondermaats is. Zeker in vergelijking met privéscholen of thuisonderwijs. Dat laatste is in Amerika immers veel gebruikelijker dan in bijvoorbeeld België. Bovendien werden gedurende de COVID-pandemie verschillende lockdowns van de scholen gepromoot en opgelegd door de democratische partij. En dat doet de ontevredenheid van de mensen natuurlijk toenemen.

Te progressief

Bij de bevolking leeft ook het idee dat alles net te progressief is. Kijk bijvoorbeeld naar de zogeheten: ‘critical race theory’. De republikeinen stellen dat dit gedoceerd wordt in het Amerikaanse onderwijs. De democraten zeggen dan weer net het omgekeerde. Hoe zit dat? En wat is het?

Het gaat om een academische stroming die het klassieke, liberale gedachtengoed in Amerika in vraag stelt. Volgens de aanhangers ervan is de samenleving doordrenkt van racisme. Er zou een voorrangssysteem bestaan dat blanke mensen boven de gekleurde – stelt. Maatschappelijk zou racisme genormaliseerd en niet abnormaal zijn. Dat betekent dat wettelijke gelijkheid onmogelijk juist kan zijn. Als je deel uitmaakt van een etnische minderheidsgroep, heb je een bijzondere status om te spreken over disproportionele problemen met die minderheidsgroep.

In praktijk zorgt dat ervoor dat raciaal groepsdenken meer en meer genormaliseerd wordt. Ook het progressief beleid baseert zich meer en meer op etnische afkomst. In scholen betekent dat bijvoorbeeld dat de wordingsgeschiedenis van de Verenigde Staten vooral wordt onderwezen als één van onderdrukking en niet van vooruitgang.

Trump versus Biden

In Virginia heeft Trump deze kiesronde geen hele grote rol gespeeld. Wel deed hij zijn best om zijn kiezers naar de stembus te lokken. We zagen bovendien een opmerkelijke peiling deze week in verband met Joe Biden. Zijn waardering ligt zeer laag.

De peiling toonde aan dat amper 36 procent van de democraten denkt dat ze met Biden de grootste kans hebben om het Witte Huis te heroveren in 2024. 44 procent van diezelfde groep zegt dat ze daarvoor iemand anders nodig hebben en de overige 20 procent weet het niet. Dat zijn ongelofelijk slechte cijfers voor een president, die nog maar een jaar verkozen is. Aan de kant van de republikeinen werd dezelfde peiling gehouden. Daar zegt 50 procent dat ze met Trump de grootste kans hebben het Witte Huis te heroveren in 2024. 35 procent zegt iemand anders nodig te hebben en 15 procent weet het niet. Opmerkelijke cijfers dus.

We kunnen besluiten dat de republikeinen nog lang niet in de achtergrond zijn geduwd. Dat Biden en de zijnen rake klappen kregen en dat zijn eigen achterban niet weet of ze met hem moeten verdergaan.

Redacteur: Wannes Bok