Lanjri en de Bethune: ‘Inclusieve samenleving mag geen dode letter blijven’

De rechten en vrijheden van personen met een handicap worden voortaan in de grondwet gewaarborgd. Het voorstel, dat zowel in de Senaat als in de Kamer is goedgekeurd, voert artikel 22ter in dat het recht van personen met een handicap op volledige inclusie in de samenleving garandeert. Het artikel verankert dus hun gelijke rechten in de grondwet. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Nahima Lanjri en Sabine de Bethune, allebei politica voor CD&V, meer uitleg over de nood van een specifieke verankering van rechten van personen met een handicap in de grondwet.

Wat houdt het nieuwe artikel in?

Iedere persoon met een handicap heeft recht op een volledige inclusie in de samenleving met inbegrip van het recht op redelijke aanpassing, stelt Lanjri. ‘Daar gaat dit nieuwe artikel in de grondwet over.’ De bedoeling is om te evolueren naar een inclusieve samenleving waar ook personen met een handicap deel van uitmaken. Volgens Lanjri is het van fundamenteel belang om dit recht in de grondwet op te nemen omdat de tekst van de grondwet weergeeft wie wij zijn als samenleving. ‘De grondwet is het vertrekpunt van hoe wij naar onze samenleving kijken.’

Het nieuwe artikel is deels symbolisch bedoeld. Het is een belangrijk signaal voor de erkenning van mensen met een handicap. Al heeft het nieuwe artikel 22ter ook een juridische waarde, benadrukt de Bethune. ‘Wetten kunnen nu worden afgetoetst aan dit nieuwe artikel en personen met een handicap hebben een rechtsmiddel in handen.’ De weg naar een inclusieve samenleving mag geen dode letter blijven.

De aanpassing van het dagelijkse beleid

De voorbije jaren werd er vooral naar personen met een handicap gekeken vanuit het standpunt dat ze extra zorg nodig hebben. Het verdrag van de Verenigde Naties heeft voor een keerpunt gezorgd. Het is de samenleving die zich moet aanpassen aan ieder uniek persoon, zegt Lanjri. ‘Deze nieuwe visie staat vanaf nu in de grondwet.’ De ommekeer in het dagelijkse beleid heeft natuurlijk wel tijd nodig, maar volgens de Bethune en Lanjri is het belangrijk dat dit gebeurt. ‘Als we vanuit de politiek iets voorstellen willen we dat mensen dit voelen in het beleid.’ Er zijn al veel inspanningen gebeurd om te werken aan een inclusieve samenleving, het nieuwe grondwetartikel is een extra stok achter de deur.

Van werkgevers verwachten we bijvoorbeeld dat ze mensen met een handicap tewerkstellen en gelijke kansen geven. Als overheid moeten we dan het goede voorbeeld geven, vindt Lanjri. ‘Daar zijn een aantal redelijke aanpassingen voor nodig die haalbaar zijn.’

Het Verdrag van de Verenigde Naties

Het VN-verdrag omvat reeds alle rechten en vrijheden voor personen met een handicap. Toch blijft een verankering in de grondwet noodzakelijk. Het is voor Belgische rechters zeer moeilijk om dit verdrag rechtstreeks toe te passen, zegt de Bethune. ‘Door deze rechten en vrijheden te waarborgen in de grondwet wordt het makkelijker om de bepalingen uit het VN-verdrag te hanteren.’

Door de rechten en vrijheden van personen met een handicap vast te leggen in de grondwet herinneren we de overheid er op alle niveaus permanent aan dat zij deze rechten moet waarborgen. ‘We moeten stappen vooruit zetten en nooit achteruit.’ Daarnaast zorgt het nieuwe grondwetsartikel ervoor dat positieve discriminatie in het voordeel van personen met een handicap met het oog op meer inclusie mogelijk is. Het nieuwe federale actieplan zal uitgaan van deze nieuwe visie waarbij de samenleving zich aanpast aan personen met een handicap in plaats van omgekeerd.

Auteur artikel: Rani De Leeneer