De greep op de publieke opinie: over de Nederlandse snuffelronde voor nieuwe regeringspartners

Aan de vorming van het nieuwe Nederlandse kabinet gaat nu een soort snuffelronde vooraf. Sid Lukkassen vertelt er in zijn nieuwe boek De greep op de publiek opinie alles over. Hij  analyseert de krachten die de publieke opinie vormgeven.

Caroline van der Plas (BBB), Dilan Yeşilgöz (VVD) en Pieter Omtzigt (NSC) hebben nu van de verkenner Ronald Plasterk de tijd gekregen om elkaar te ‘verkennen’. Of liever gezegd: om bij Geert Wilders, de grote winnaar van de verkiezingen (37 zetels van de 150) , ‘de nieren te gaan proeven’ op het terrein van de rechtsstaat, de grondwet en de grondrechten.

Partijprogramma

Wil Wilders echt islamitische scholen gaan verbieden? De koran verbieden? Imams laten uitzetten? Moskeeën sluiten? Uit de EU treden? Zoals koranverbranders zich in hun mildere vorm soms presenteren als mensen die gewelddadige passages uit de koran scheuren, zo mag Wilders nu aangeven welke stukken hij uit zijn partijprogramma wil scheuren om aanvaardbaar te worden voor zijn coalitiepartners. Althans dat is de eis die hem gesteld wordt. De belangrijkste dwarsligger is daarbij Pieter Omtzigt, de eeuwige twijfelaar.

Interessant is dat deze gesprekken moeten gaan over onderwerpen waarop geen van de vier gesprekspartners enige bijzondere kennis kan laten gelden. Want Yeşilgöz mag dan minister van Justitie zijn geworden, zij is geen jurist. Omtzigt mag dan een dossiertijger zijn en goed kunnen rekenen, maar van constitutionele theorie, van de grondwet of van grondrechten heeft hij weinig kaas gegeten. Zijn eigen NSC is ook oude wijn in nieuwe zakken.

Grote vraagstukken

Toch zijn die verkennende gesprekken welkom omdat het de potentiële coalitiepartners zou dwingen iets te zeggen over de grote vraagstukken van onze tijd: de steeds verder gaande inbreuken op de grondrechten, de toenemende soevereiniteitsoverdracht aan de EU en andere supranationale organisaties en de wijze waarop online-platforms verder gedwongen worden ‘content’ in de pas te laten lopen met de directieven uit Brussel. Maar dan dienen de gesprekspartners zich ook degelijk voor te bereiden. Vertellen dat een koranverbod zich slecht verhoudt met de Nederlandse grondwet kan elke kleuter.

De beste totaalvisie op grondrechten en de rechtsstaat is op dit moment het nieuw boek van Sid Lukkassen De greep op de publieke opinie. Lukkassen schetst in negen hoofdstukken, voorafgegaan door een inleiding van Raisa Blommestijn en een slotwoord door Joost Niemöller, de aanslag die op de grondrechten wordt gepleegd door artificiële intelligentie, door de totalitaire tendensen binnen de EU en door de partijdige — door de overheid gesubsidieerde — media. Als de verkennende gesprekken over grondrechten, grondwet en rechtsstaat het niveau halen van de reflecties van Lukkassen, dan wordt het nog wat met dat volgende kabinet.