Een jaar na Charlie Hebdo

In zijn bekende gedicht Dover Beach kondigde de Britse criticus en dichter Matthew Arnold het einde van de religie aan: ‘De zee van het geloof die eens de wereld omsloot, trekt zich terug, en wij horen de melancholische echo van het wegebbende getij.’ Dover Beach dateert van 1867 en anderhalve eeuw later heeft zich voltrokken wat Arnold voorspelde. Althans wat het christelijke geloof betreft, dat grotendeels is verdampt. Je kan gerust stellen dat de overgrote meerderheid van de Vlaamse katholieken mettertijd agnosten zijn geworden, agnosten met een katholiek randje. 

Maar de geschiedenis verloopt nooit zoals verwacht en zorgt bij tijd en wijle voor een verrassing. Vandaag maken we de terugkeer mee van de verdwenen gelovige, maar dan wel in zijn meest archaïsche gedaante, en is religie weer een hot topic. De moslim eist zijn plaats op in onze samenleving en wil ruimte voor de islam. Voortaan leven we, om het met de titel van een te herlezen boek van Nobelprijswinnaar V.S. Naipaul te zeggen, ‘among the believers’. Wat dit problematisch maakt, is dat de islam geen godsdienst stricto sensu is, maar een rechtssysteem met zich brengt, de sharia, en een allesomvattende maatschappijvisie. Geen van beide is te verzoenen met de westerse waarden. Dat verklaart ook waarom radicale moslims naar Syrië trekken of terreuraanslagen plegen om zich te wreken op die westerse waarden, bijvoorbeeld op de vrije meningsuiting. En zo belanden we toch nog bij Charlie Hebdo en het recent verschenen pamflet van Willy Laes. 

Willy Laes? Die naam doet wellicht geen belletje rinkelen bij de lezer – dat is ook maar zelden het geval bij een gepensioneerd leraar. Maar wat Laes betreft is dat toch ten onrechte. Willy Laes was namelijk de eerste voorzitter van Amnesty International Vlaanderen. Hij profileert zich dan ook als mensenrechtenactivist. In die hoedanigheid publiceerde hij eerder al: Mensenrechten in de Verenigde Naties, een verhaal over manipulatie, censuur en hypocrisie (2011). Laes presenteert zichzelf ook uitdrukkelijk als atheïst. Dat leverde hem de steun op van twee notoire medestanders: de Nederlandse rechtsfilosoof Paul Cliteur, die het voorwoord schreef, en Dirk Verhofstadt, publicist en broer van, die met een citaat op de cover prijkt.

De inhoud van het pamflet, Een jaar na Charlie Hebdo, vat de auteur zelf voortreffelijk samen op zijn website:  ‘Tegen nuttige idioten verdedig ik de stelling dat vrije meningsuiting niet onderworpen kan worden aan godsdienstvrijheid. Dat aanslagen begaan in naam van een religie wel degelijk hun wortels vinden in die religie. En ik vertel de woelige geschiedenis van Charlie Hebdo, een Frans satirisch weekblad.’ Dat doet Laes in zes vrij korte hoofdstukken. In het vierde, getiteld De ontkenning, verwoordt de auteur zijn politiek incorrecte visie, die in essentie niet verschilt van die van Wim Van Rooy. Ook Laes ontmaskert het bij onze opiniemakers zo geliefde begrip ‘islamofobie’. Een citaat ter illustratie:

‘ … zo spreken en schrijven zij die door islamofobie en islamofoob te pas en te onpas te gebruiken maar één bedoeling hebben: anderen de mond snoeren, elk fatsoenlijk debat over religies verhinderen, godsdienstkritiek onmogelijk maken, de vrije meningsuiting beknotten, de open samenleving ondergraven.’

Dat is de nagel op de kop. Terecht verwijst Laes naar Albert Camus: ‘De zaken fout benoemen is bijdragen tot het ongeluk van de wereld.’ En dat is wat vandaag doelbewust gebeurt in het politiek correcte discours.

Maar wat denkt Willy Laes dan van die andere voorzitter van A.I. Vlaanderen, Eva Brems, nog een tijdlang volksvertegenwoordigster voor Groen? Eva Brems scheert islamkritiek en racisme over dezelfde kam en vindt dat islamofobie wettelijk moet worden bestraft. En wat denkt Laes over het boerka standpunt van A.I. Vlaanderen? Ik citeer de website:

‘Amnesty stelt vast dat een algemeen boerkaverbod in strijd is met de godsdienstvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Bovendien beperkt een dergelijke wet het recht van vrouwen op een leven vrij van dwang, intimidatie en discriminatie.’ (mijn cursivering) 

Die geperverteerde logica shockeert. Wie George Orwells toekomstroman Nineteen Eighty-Four kent, denkt daarbij aan de fameuze newspeak met slogans zoals SLAVERY IS FREEDOM. Over de evolutie van A.I., een in oorsprong heel verdienstelijke organisatie, valt ook een boekje open te doen. Wellicht een idee voor Willy Laes.

Alles samengenomen is Een jaar na Charlie Hebdo een lezenswaardig en nuttig pamflet. Wie na de lectuur ervan wat op zijn honger is gebleven of nog veel meer wil weten, kan ik alleen maar het monumentale werk van Wim Van Rooy aanbevelen: Waarover men niet spreekt.