Kunst is een investering in langdurig geluk

De Antwerpse galeriehoudster Sofie Van de Velde runt maar liefst drie galerieën in de sinjorenstad: een op het Zuid (Vlaamse Kaai 74/75), een andere in het Groen Kwartier (Lange Leemstraat 262, alleen op afspraak te bezoeken) en ten slotte een op het Nieuw Zuid (Léon Stynenstraat 21). Die laatste deelt ze met haar zakenpartner Jason Poirier dit Caulier, die in zijn helft van de ruimte galeriehouder is van PLUS-ONE Gallery. Recent verscheen van Sofie Van de Velde een nuttig boek voor kunstliefhebbers die willen starten met een eigen kunstverzameling. Ze toont er onder meer overtuigend in aan dat goede kunst niet noodzakelijk veel hoeft te kosten.

Arthusiasm

Sofie Van de Velde is de dochter van Ronny en Jessie Van de Velde, wereldwijd gerenommeerde galeriehouders die al tientallen jaren tentoonstellingen organiseren van museale allure. In televisiekijkend Vlaanderen is Sofie bekend van het reality-tv-programma Stukken van mensen, dat sinds 2016 wordt uitgezonden door de commerciële zender Play4. In juni 2018 werd haar galerie op Art Basel – zowat de belangrijkste kunstbeurs ter wereld – uitgeroepen tot de meest creatieve en innovatieve galerie van het moment.

Van de Velde kreeg de prijs omdat ze hard inzet op netwerken en samenwerkingen met collega’s van over de hele wereld. Dat heeft ze van geen vreemden: haar ouders deden het haar al voor. Ze namen hun drie kinderen bovendien al op jonge leeftijd mee naar musea en galerijen in binnen- en buitenland. Op de koop toe liepen tal van bekende kunstenaars de vloer van het ouderlijk huis plat. Haar eerste kunstwerk kreeg Sofie van haar vader toen ze een jaar of veertien was. Enkele jaren later had ze al een eigen kunstverzameling met werk van bekende namen.

Het legde haar geen windeieren: vandaag is Van de Velde incontournabel in de Belgische kunstwereld en ver daarbuiten. Sinds juni 2020 is ze bovendien voor een periode van drie jaar voorzitter van FEAGA, de Federation of European Art Galleries Association. Die organisatie behartigt de belangen van zo’n duizend galerieën over heel Europa. Van de Veldes missie: arthusiasm overbrengen op iedereen die er gevoelig voor is. Want, zo schrijft ze, ‘kunst is een investering in langdurig geluk’.

Buikgevoel

Expeditie Kunst: Start je eigen kunstcollectie met Sofie Van de Velde, zoals de titel van haar boek voluit luidt, is ingedeeld in vijf hoofdstukken: ‘De wereld van Sofie’, ‘Praktisch bekeken’, ‘Rondom kunst’, ‘Kunst in alle vormen’ en ‘Elke dag kunst’. In haar woord vooraf raakt Van de Velde meteen een teer punt aan: voor veel mensen is de drempel om kunst te kopen veel te hoog. Onterecht, stipt ze aan, want die drempel is gebaseerd op vooroordelen en misvattingen. Iedereen kan een eigen kunstverzameling starten. Om haar bewering te staven, neemt Van de Velde de lezer mee achter de schermen van haar galerie, naar het kunstenaarsatelier en naar grote verzamelaars. Gaandeweg geeft ze tal van praktische tips prijs die de kunstverzamelaar in spe op het juiste spoor moeten zetten.

Een eerste praktische tip is het belang van het buikgevoel. Heb je dat niet, dan ben je er nog niet klaar voor. ‘Word je daarentegen verliefd op een werk, dan is dat een eerste goede raadgever om het te kopen.’ Kunst kopen met je hart is, kortom, belangrijker dan een eventueel winstmodel voor ogen houden (kunst kopen als investering). In het hoofdstuk ‘Praktisch bekeken’ somt Van de Velde vijf goede redenen op om een kunstwerk te kopen: ‘Iets’ zegt je dat je het kunstwerk echt wil hebben; Koop werk van een jonge kunstenaar; Ga voor een werk dat betaalbaar is; Elk werk heeft een verhaal; Kunst is een investering in langdurig geluk.

Wunderwall

Kunst kopen kan je op veel plekken: in galerijen en veilinghuizen, op kunstbeurzen, in musea (als je lid bent van de vriendenkring van een museum kan je soms kunstwerken aankopen in een beperkte oplage en voor een voordelige prijs) en online (eBay, Catawiki, Artsy, Artnet…). Een andere interessante optie om kunst te kopen is via Kunst in Huis, een organisatie die kunstwerken uitleent voor een bescheiden huurbedrag per maand. Bevalt het werk je? Dan kan je het kopen!

Naast het vlot leesbare verhaal van Sofie Van de Velde telt Expeditie Kunst ook tal van afzonderlijke teksten. Zo geeft de flamboyante galerijhoudster tips bij een galerijbezoek en voor een geslaagd beursbezoek, stelt ze tien kunstenaars voor om te ontdekken en laat ze ons kennismaken met haar ‘Wunderwall’, een soort patchwork van veelal kleine werken op één muur, die de persoonlijkheid van de verzamelaar reflecteert. Ook de ‘Wunderwalls’ van Jason Poirier dit Caulier, het kunstenaarskoppel Amber Andrews en Tom Poelmans, architect en kunstfanaat Bart Biermans en beursorganisator Katelijne De Backer komen aan bod.

Passeren eveneens de revue in Expeditie Kunst: encadreur Tom Van Camp over frames (lijsten rond kunstwerken), galerijhoudster Ingrid Deuss over fotografie en verzamelaar Catherine Matthys over haar collectie. Bijzonder interessant is ook het hoofdstukje ‘De dag van Sofie’, waarin Van de Velde beschrijft hoe een doorsnee werkdag er voor haar uitziet. Een knap staaltje ontmythologisering van een beroep dat op het eerste gezicht een zekere glamour uitstraalt.

Naslagwerk

Leg Expeditie Kunst naast het onmisbare Ontroerend goed: Van kunst kijken naar kunst kopen (2018) van Manuela Klerkx en Oscar van Gelderen en je hebt samen 600 bladzijden lectuur in handen die je aanzetten tot het kopen van kunst, voor zover je daar tenminste al niet mee bezig bent. Alleen jammer dat het overvloedig geïllustreerde Expeditie Kunst ontsierd wordt door ontbrekende woorden, spel- en zetfouten en onjuiste informatie. Zo vermeldt Van de Velde op pagina 157 Xavier Canon, terwijl de juiste spelling van de familienaam van de directeur van het fotografiemuseum in Charleroi Canonne is.

Over Jan Hoet schrijft ze op pagina 179 dan weer dat hij in 1982 artistiek directeur was van de Documenta in Kassel, terwijl hij die functie in werkelijkheid in 1992 vervulde. Een professionele eindredacteur had deze fouten moeten rechtzetten. Een blaam voor de uitgeverij. Dat alles neemt echter niet weg dat dit inspirerende boek een handig naslagwerk is voor iedereen die van kunst houdt en kunst zou willen kopen, maar niet weet waar en hoe te beginnen.