JavaScript is required for this website to work.

My cousin Rachel

Guido Lauwaert3/9/2017Leestijd 3 minuten

My Cousin Rachel een film op basis van een late Gothic Novel, volgens Guido Lauwaert geschikt voor een klamme herfstavond op VIJF.

Roger Michell heeft een nieuwe film gemaakt, My Cousin Rachel. Een kostuumdrama, gebaseerd op een roman van ‘Dame Commander in the Order of the British Empire’, Daphne du Maurier. Een andere roman van haar werd in 1940 verfilmd door Alfred Hitchcock, Rebecca. Een kortverhaal van haar lag aan de basis van een andere film van de Keizer van de Griezel, The birds.

-spoiler alert-

Van haat naar liefde

Een jonge Engelsman genaamd Philip de Cornish erft het landgoed van zijn voogd. De voogd is op doktersadvies naar Italië verhuist, samen met het nichtje. Uit de brieven van de voogd blijkt dat zij tot een wondermooie jonge vrouw is uitgegroeid, maar eenmaal getrouwd zij met haar kruidenmengsels en opdringerig gedrag een feeks werd. De voogd klaagt hierover in zijn brieven, met al maar sterkere haatgevoelens. Philip neemt ze over.

Na de dood van de voogd is de haat voor ‘my cousin Rachel’ dan ook gigantisch. De sfeer escaleert als vernomen wordt dat zij op weg is naar het landgoed. Eenmaal aangekomen duurt het geen etmaal of de haat is omgeslagen in passionele liefde. De waarschuwingen van Philips advocaat en notaris helpen geen moer, integendeel. Hij vermaakt zijn hele bezit aan Rachel in de hoop haar in zijn bed en aan het altaar te krijgen. Het moment dat zij hem duidelijk maakt dat dit niet, nooit en nergens zal gebeuren beseft hij dat het haar om zijn geld en goederen te doen was. Vanaf dat moment wil hij haar dood. Het is ook de enige manier om terug in het bezit van het landgoed te komen. Op zijn aanwijzen neemt zij te paard een weg die langs een klif leidt, goed wetende dat door rukwind en slagregen de klif op instorten staat. Het moment dat zij het gevaarlijkste punt bereikt, begeeft de klif het. Door spijt besprongen snelt hij haar achterna. Te laat! Hij vindt haar vijftig meter diep lager, in de baai, dood, en het paard zwaargewond.

Gothic-novelliste

De stijl van Daphne du Maurier [1907- 1989] is zeer dramatisch. Ten dele is dit te danken aan haar half-artistieke, half-burgerlijke opvoeding en aan het feit dat haar vader, Sir Gerald du Maurier, de Laurence Olivier van zijn tijd was. Na haar huwelijk vestigde ze zich aan de kust van Cornwall. Het is in die streek, bevolkt door boeren en lagere adel, dat haar romans zich afspelen. Haar schrijfstijl laat zich kennen door the Gothic novel, de benaming voor een populair Engels romangenre, te situeren tussen de tweede helft van de 18de eeuw en het eerste kwart van de 19de. Typisch aan het genre is een gewelddadige geschiedenis in een huiveringwekkend decor, met als centrale figuren een romantische heldin en een niet al te slimme boosaardige baron. De intrige wordt opgebouwd op motieven van bezitsdrang en seksuele begeerte.

In wezen, al lag dit genre haar als gegoten, behoorde zij niet meer tot die generatie en het is daarom dat zij door de critici niet serieus werd genomen, wat de massa-oplagen van haar boeken niet verhinderde. Een andere zwakte van haar romans is dat ze een slappe structurele opbouw hebben en de personages oppervlakkig zijn. Karakterdiepte moet er bij niemand gezocht worden.

Geen droomcast

Regisseur Roger Michell is een technisch hoogbegaafd cineast. Dat bewees hij met de film die nog regelmatig op eender welk entertainment kanaal van de televisie te zien is, Nothing Hill uit 1999. Dat deze film een voorbeeldfunctie van het populaire genre heeft ligt overwegend aan de acteurs. Een droomcast. Die is er niet met My Cousin Rachel. Hier gaat het fout. Mooie beelden, keurige montage maar geen acteursregie.

Wat is het gevolg? Sam Claflin [Philip] ontbreekt de ballen om zijn personage te vetten met zweet en oorsmeer. Helemaal ranzig is zijn gezichtsuitdrukking als hij over de rand van de klif kijkt en de nicht op het strand ziet liggen. Net de blik van een puber die voor het eerst een vrouwenborst ziet. Eigenlijk lijkt het of hij de hele film met dezelfde broek rondloopt, waarin bij de opname van de eerste scène een natte drol belandde en hij dat – bang voor zijn imago indien het uitlekte – niet heeft durven zeggen.

Van Rachel Weisz [Rachel] moet ook niet verwacht worden dat ze de film redt. Haar glimlach is raadselachtig, maar benadert in geen lichtjaren deze van Mona Lisa. De regisseur moet haar wel heel graag zien om in haar een mix van een femme fatale en een vrouw zoekend naar zelfstandigheid te zien. Ze brouwt om de vijf scènes thee maar kan er geen schele blikken bij verzinnen.
Trouwens, is die nu giftig of niet? En is zij nu ja dan nee inhalig?

Literaire documentaire

Daphne du Maurier wist ten minste – zij het niet diepgaand, maar toch – feminisme, plattelandsconservatisme en erotisch broeierig gevoel in haar romans te steken en te mixen. Roger Michell heeft zich al te letterlijk aan het verhaal [en zijn oppervlakkigheid] gehouden. Het gevolg is dat My Cousin Rachel een documentaire over Cornwall is met eeuwig groen gras, vochtige muren en veldbloemen het ganse jaar door. Om de aandacht gaande te houden werd er een verhaaltje doorgetrokken. Deze film zal nooit CANVAS halen. Hij lijkt wel geschikt voor de jaarlijkse vertoning op VIER of VIJF op een van die klamme herfstavonden.

Guido Lauwaert (1945) is organisator, regisseur, acteur, auteur, columnist, recensent voor o.a. Het Laatste Nieuws, NRC Handelsblad, Het Parool, VPRO-radio, Knack en Doorbraak. Hij richtte de Poëziewinkel op (later Poëziecentrum) en heeft een grote liefde voor Willem Elsschot en Paul van Ostaijen.

Commentaren en reacties