Cynthia: een Romeinse romance

De Romeinse dichter Sextus Propertius schreef als jongeling al liefdesgedichten over een femme fatale. Zijn werk werd niet enkel door zijn geliefde gesmaakt, maar vergaarde overal ter wereld faam. Paul Claes vertaalde er een deel van in Propertius, Cynthia. 

‘Mijn vriendin is mijn inspiratiebron’, zei Propertius. Als verliefde jongeman droeg hij als eerste westerling ooit zijn debuut op aan één vrouw: Cynthia, een Griekse bijnaam voor de altijd wispelturige maan. Later zouden geschiedkundigen ontdekken dat ze eigenlijk Hostia heette.

Dichter op wereldniveau

Liefst 22 gedichten schreef Propertius over zijn grote liefde en zijn werk wordt vandaag overal ter wereld als uniek en van subliem niveau beschouwd. Propertius’ gedichten zijn doordrenkt van emotie, vaak met een melancholische ondertoon, en behandelen thema’s als liefde, passie, en de spanningen tussen individuele verlangens en sociale verwachtingen.

De jongeman wordt ook bewonderd voor een meer persoonlijke, introspectieve benadering van zijn onderwerpen. Zijn werk heeft daarmee een blijvende invloed gehad op latere dichters en literaire tradities in de Romeinse literatuur.

Maar Propertius sprak of schreef geen Nederlands. En dus vertaalde Paul Claes zijn werk in Propertius, Cynthia. Het resultaat is fenomenaal. Claes zet de kunstige poëzie van een klassiek auteur om naar hedendaagse termen. Dat deed hij trouwens al eerder, waardoor hij de Martinus Nijhoff Vertaalprijs kreeg. Zijn Propertius, Cynthia kreeg vorig jaar ook een nominatie voor de Homerusprijs.

Ook voor beginners

De meerwaarde van Claes’ werk is veelzijdig. Moeilijke gedichten van klassieke auteurs zijn vaak niet voor iedereen weggelegd, maar Propertius, Cynthia laat beginnende poëzieliefhebbers gelukkig niet aan hun lot over. De inleiding van het boek duidt de tijdsgeest van de toenmalige Republiek en vertelt over de levensloop van de jonge Propertius. Van zijn eerste dichtbundel en zijn roemrijke carrière tot de stijl en het karakter van de dichter. Kortom, alle wezenlijke punten komen aan bod.

Wat verderop volgt het echte werk. Propertius’ gedichten worden door Claes aangevuld met aantekeningen. Daardoor kom je als lezer meer te weten over de werkelijke betekenis van Propertius’ dichtwerk, over de tijdsgeest en vooral over de vurige hartstocht van een jonge twintiger. Die aantekeningen zijn noodzakelijk voor een goed begrip.

Paul Claes leverde met Propertius, Cynthia knap werk, en vertaalde prachtige verzen over een gevoel van alle tijden: de liefde.