Sander Loones: ‘Waarom ik de premier niet meer vertrouw’

Ook in de politiek zijn er grenzen waar je niet over gaat. Premier Alexander De Croo heeft dat wel gedaan. Door tegenstrijdige verklaringen op te stapelen, keer op keer te weigeren om het parlement transparant te informeren, en door eerlijke mensen te slachtofferen. Dan moet je concluderen: het is genoeg geweest.

Deze begrotingsronde is nog complexer dan de vorige, omdat twee debatten door elkaar heen lopen. Vaart het Vivaldi-schip een goede koers? En hoe zit het met de kapitein van dat schip, de premier. Kunnen we hem nog vertrouwen?

Over de eerste, inhoudelijke discussie kruisen we volgende week de degens in de plenaire vergadering van de Kamer, al meent de premier dat de oppositie ‘het inhoudelijk debat nu al verloren heeft’. Bizarre uitspraak van een regeringsleider die onze toekomst op losse schroeven zet door de állerslechtste begroting van gans Europa af te leveren. België is ook het enige hoge-schuldenland in de EU dat zijn staatsschuld en de bijbehorende interesten nog verder ziet exploderen. Gefaald volgens de Europese Commissie, een slecht rapport van het Rekenhof, dat bovendien zelfs weigert om de rekeningen van De Croo te valideren. Wie heeft welk debat verloren, premier?

De tweede discussie, over de geloofwaardigheid van Alexander De Croo, fietst nu tussen het cijferdebat door. ’Whatsapp’-gate: eerst bestonden de berichtjes niet, dan plots wel en nog later beweerde De Croo dat ze over iets totaal anders zouden gaan. Kan u nog volgen? De premier ook niet, want bij elke nieuwe verhaallijn rijdt hij zich vast in de eigen leugens. En dat alles om maar niet te moeten toegeven dat hij zelf een ‘materiële fout’ maakte, in plaats van de geslachtofferde Eva De Bleeker. Helaas, dankzij de bescherming van zijn paarsgroene coalitiepartners kan premier De Croo gewoon blijven aanmodderen. De N-VA vroeg nochtans zijn ontslag, maar Vivaldi is te laf om te besturen en te laf om te vallen.

Politiek manoeuvre

Een parlement dat de democratie ernstig neemt, politici die kritisch zijn en transparantie eisen, mag het nog? Niet in dit land. Hier wordt degelijk parlementair controlewerk afgedaan als een ‘louter politiek manoeuvre’. Ook al zijn er redenen genoeg om de premier niet meer te vertrouwen.

De premier verklaart bijvoorbeeld dat hij niets te verbergen heeft, maar waarom houdt hij dan vanalles achter? Waarom blijft hij weigeren om alle correspondentie over de begroting op tafel te leggen? Journalisten kregen een selectie van whatsapps en e-mails te zien, maar niet alles. Het parlement krijgt zelfs helemaal niets. Maar liefst acht keer vroeg ik de premier om transparantie, zonder resultaat. Sommigen lijken genoegen te nemen met de beperkte info die circuleert, ik niet. Deze zaak is te ernstig. Wanneer het gaat om miljarden belastinggeld en om de geloofwaardigheid van de politiek, dan moet álles boven tafel komen.

En hoe komt het dat Vincent Van Quickenborne (Open Vld) de begroting van Eva De Bleeker (Open Vld) vrolijk mee ondertekende, terwijl hij wist dat De Croo (Open Vld) die tabellen afkeurde? Want dat is wat is gebeurd, volgens de premier althans. Hij merkte vooraf op dat De Bleeker een ‘fout’ document wilde bezorgen aan het parlement, en hij wees haar ‘via de geijkte kanalen’ officieel terecht. Maar de gewaarschuwde De Bleeker diende haar tabellen toch in, mét de steun van Van Quickenborne. Is wie mee tekent niet mee verantwoordelijk en moet die dan ook opstappen?

Vingerafdrukken

De circulerende e-mails tonen dan weer een totaal ander verhaal. Daaruit is af te leiden dat De Bleeker haar teksten op vraag van de premier wel degelijk had aangepast vooraleer ze in te dienen. De tabellen die door De Bleeker aan het parlement werden bezorgd, dragen dus ook de vingerafdrukken van De Croo. Hier klopt iets niet, dat merkt toch iedereen. De premier lijkt allerminst vrij van zonden.

Maar in plaats van een beetje introspectie te tonen, wijst Open Vld vooral de vinger naar iedereen behalve de eigen partij: de oppositie, de pers en opnieuw, De Bleeker. Zij moet De Croo maar komen redden, vindt Maggie De Block. En en passant wordt verwacht dat De Bleeker haar eigen kabinetsmedewerkers onder de bus duwt. Gerespecteerde technici met een jarenlange staat van dienst die plichtsgetrouw hun werk deden in het belang van onze bevolking. Dat gaat echt te ver. De scalp van De Bleeker hangt al aan de riem van De Croo, die van haar loyale kabinetsleden hoeven er echt niet bij.

Ik kijk altijd uit naar een diepgaand inhoudelijk debat over de begroting, maar ik vrees dat het volgende week eerder een schimmenspel wordt. De grote zoektocht naar de échte begroting, terwijl Eva De Bleeker ze vanaf dag één al indiende. Kortom, de verkeerde minister nam ontslag. Maar of die fout ooit rechtgezet zal worden? Daarvoor zou de eerlijkheid het moeten halen van het ego van De Croo.