Paarsgroene mist over de begroting

Terwijl corona de media-aandacht blijft wegkapen, is de belangstelling voor het slechte begrotingsnieuws beperkt. Nochtans doen de cijfers duizelen. De Belgische begroting is volledig lek geslagen. Vandaag beoordeelt het Federaal Planbureau het relanceplan als ondermaats. En kapitein De Croo? Die is nergens te bespeuren.

Verholen facturen

Paarsgroen rondde haar eerste begrotingscontrole af op vrijdag 2 april. Niet toevallig net ná de laatste plenaire vergadering in het parlement. De regering De Croo beweert dat ze dit jaar zal afsluiten met € 29,9 miljard tekort. Opmerkelijk, want dat is nóg € 600 miljoen slechter dan het monitoringcomité amper drie weken daarvoor voorspelde.

Wat nog straffer is: de controletabellen werden nog steeds niet aan het parlement bezorgd. En ook de beloofde bespreking in de begrotingscommissie is na aandringen nog steeds niet ingepland. Paarsgroen verkiest eenzijdige communicatie in de pers, in plaats van debat in de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Bovendien blijkt de begrotingscontrole nú al achterhaald en onderschat. Een bloemlezing van de laatste weken: Er werd extra steun aangekondigd voor de horeca, maar die miljoenenkost is nog niet ingerekend. De NMBS zit met een krater van €1 miljard en het is duidelijk dat zij nog meer geld zullen bijvragen bij de onderhandeling van haar nieuwe beheerscontract. Ook dat zit nog niet in de tabellen.

De Europese relance-agenda, daar slaagden de Vivaldisten niet in om echte prioriteiten te stellen. De regering besliste dan maar om niet te focussen, waardoor enkele honderden miljoenen niet door Europa zullen worden gefinancierd, maar door de reguliere begroting. Eind maart werd een akkoord bereikt om de lonen van militairen gelijk te trekken met de politie, maar ook die miljoenenkost zit nog niet in de begrotingscontrole verwerkt. En is er iemand die gelooft dat de sociale vrede niet zal worden afgekocht in de stroppende loononderhandelingen? Ook daar ligt ongetwijfeld nog een verholen factuur.

Varen in paarsgroene mist

Enkel wie blind meevaart in de Vivaldimist gelooft dat het tekort € 29,9 miljard zal bedragen. De rekening blijft aantikken, paarsgroen weigert u helder zicht te bieden. Ook hier valt op: de Vivaldisten mijden het parlement, de burgers moeten de waarheid zelf bijeenpuzzelen. En wat we uiteindelijk ontwaren, blinkt uit in vaagheid. Door te werken met onheldere provisies, wordt doorzicht en degelijke controle ondergraven. Een kritiek die ook het Rekenhof formuleerde.

Maar de steun van Europa zal ons toch redden? Die sfeer creëren de Vivaldisten graag, al doorprikt het Federale Planbureau vandaag ook die paarsgroene zeepbel. Ze noemt het Belgische relanceplan ‘niets revolutionairs’, het schetst ‘een somber beeld’. Het plan zal bijvoorbeeld slechts 3.900 jobs creëren, tijdelijk dan nog, want ‘met de tijd zal een deel van die jobs terug verdwijnen’. En dat terwijl er 700.000 extra werkenden nodig zijn om de gestelde doelstelling van 80% werkzaamheidsgraad te halen. Ook Eurostat communiceerde dinsdag over de tewerkstellingscijfers. Wanneer het vierde kwartaal van 2020 vergeleken wordt met het voorafgaande, dan was er in België een extra jobverlies van – 0,3%. België blijft er dus op achteruit gaan, álle andere landen in Europa scoren beter.

Een belangrijk debat met een gigantische begrotingsimpact, maar u raadt het? Dat het Belgische relanceplan aan Europa werd bezorgd, dat moeten we lezen in de krant. En staatssecretaris Dermine verkiest een persconferentie voor journalisten, zonder livestream. Het parlement wordt niet als eerste geïnformeerd. Ook het vermelde rapport van het Federale Planbureau moeten we in de pers ontdekken. Respect voor de democratie? Enkel in woorden, niet in paarsgroene daden.

Waar zit premier De Croo?

Met zijn ploeg vraagt premier De Croo sociaaleconomisch vertrouwen. De slogans zijn opgeblonken, de bestemming is uitgezet, de koers bepaald. Maar wanneer het tijd is de zeilen bij te zetten, blijkt de kapitein niet op de brug te bespeuren. België dobbert verder, speelbal van de slechte stroming.

Geachte premier De Croo, wie geen verantwoordelijkheid neemt voor de eigen cijfers, moet niet verbaasd zijn wanneer straks muiterij ontstaat. Het najaar kondigt zich alvast stormachtig aan. Zullen de socialistische pensioenplannen zorgen dat mensen meer én langer werken? Of zullen de rode plannen onze sociale zekerheid en de begroting verder de dieperik insleuren? Zal het loonoverleg onze economie versterken of onze concurrentiepositie verzwakken? Krijgen we eindelijk een portie energierealisme? Of klampen de ecologisten vast aan hun prijzige kernuitstap?

De begroting is de koers waar wij allen op varen. Het zou de premier sieren zijn kompas bij te stellen.