JavaScript is required for this website to work.
Europa

Schengen en de slaap van de rede

Pierre Joxe wist het al, maar Mitterrand zag het niet

Miel Swillens25/1/2016Leestijd 2 minuten

Schengen was een vergissing. Tijd om dat toe te geven? 

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Het Europese project stoot letterlijk en figuurlijk op zijn grenzen. De euro brengt geen welvaart, Schengen faciliteert criminaliteit en terrorisme, en maakt ons weerloos tegen indringers. ‘Europa’ werd gekaapt door een ambitieuze en machtsgeile elite, die gaandeweg het contact met de realiteit verloor. De volkeren van Europa willen niet verdwijnen in een Europees zwart gat, de natiestaten willen niet opgelost worden in een Europees nirwana. Maar kritiek wordt eenvoudig afgedaan als populisme en de Unie zet haar koers richting afgrond verder.

De ‘vluchtelingencrisis’ toont aan hoe hol en ondoordacht het Europees project is. De Europese leiders zijn de pedalen kwijt en reageren als kippen zonder kop. Alle redelijkheid is zoek. Merkel en Juncker willen het lot van Europa in de handen leggen van de islamistische semi-dictator Erdoğan. Het doet me denken aan de bekende ets van Francisco Goya die een man voorstelt, slapend met het hoofd op een tafel, terwijl vleermuizen en uilen rond hem heen cirkelen. De tekst daarbij luidt: El sueño de la razon produce monstruos, de slaap van de rede brengt monsters voort (1799).

De Frans-Algerijnse publiciste Malika Sorel, lid van de Haut Conseil à l’Intégration, heeft een nieuw boek uit: Décomposition Française. Comment en est-on arrivé là? Daarin heeft ze het ook over dat rampzalige Schengen, ‘ces calamiteux accords de Schengen’. Ze vertelt het verhaal van Pierre Joxe, minister van Binnenlandse Zaken onder François Mitterrand, die al in 1985 bij de ondertekening van de akkoorden waarschuwde. Pierre Joxe: ‘Iedereen was in de wolken over Europa en het vrije verkeer van personen. Maar ik was tegen de akkoorden van Schengen. Ik heb dat gezegd tegen François Mitterrand, maar die stuurde me wandelen. Ik heb hem gezegd: “Met Schengen wordt de grens van Frankrijk naar Piraeus verplaatst.” Historisch is dat een dwaasheid geweest en een collectieve verblinding. Men heeft een verschrikkelijke vergissing begaan.’

Soms heeft één man gelijk tegen de meerderheid in. Winston Churchill is daar een frappant voorbeeld van. Pierre Joxe een ander.

Foto (c) Reporters

Miel Swillens is een Vlaamse columnist en oud-medewerker van het weekblad Tertio. Hij studeerde Germaanse filologie aan de RUG en is een oud-leraar van het Sint-Jozef-Klein-Seminarie in Sint-Niklaas en ook van de Vrije Handelsschool Sint Joris in Gent. Hij schreef in het verleden teksten voor Miek en Roel, zoals Het Verdronken Land Van Saeftinge (1970) en Het Land Van Nod (1970). Miel overleed in augustus 2017.

Meer van Miel Swillens

De auteur van dit essay Jan-Werner Müller is hoogleraar politiek aan Princeton University, maar werkt momenteel als onderzoeker rond het thema populisme aan de universiteit van Wenen. Wat is populisme? is gebaseerd op lezingen die Müller gaf aan het Weense Institut für die Wissenschaften vom Menschen en draagt daar ook de sporen van. Een vlot leesbare tekst kan je het niet echt noemen. Daarvoor is de toon en de aanpak te academisch. Of wat dacht je van volgende zin?

Commentaren en reacties