Schijndebatten verbergen diversiteit aan meningen

De deurwachter, de buitenwipper is terug in de media en de maatschappij. Een veiligheidsmedewerker die eerst bekijkt of je wel het juiste denkt, alvorens je tot het forum van het maatschappelijke debat toe te laten. Enkel wie zich openlijk conformeert krijgt een plaats in het licht. Anderen kunnen nog even floreren op de sociale media alvorens daar om dezelfde reden ook hun licht wordt gedoofd.

In de schijnwerpers

De drempels voor die plaats in het medialicht zijn de jongste tijd steeds hoger geworden. De polarisatie neemt toe, vooral door wie die polarisatie aanklaagt. Zelfs de keuze om niet voor de Red Devils te supporteren is al verdacht. Laat staan dat enige kritiek op het knielritueel nog wordt geduld.

Via de media krijgen we de indruk dat iedereen die uitgesproken politieke kniebuiging toejuicht. Logisch, de criticasters worden geweerd. Zo maken de media hun eigen bubbel. Een deel van het publiek haakt af, al dan niet gefrustreerd, omdat het zich niet gerepresenteerd voelt. Het kan verder radicaliseren op de sociale media.

Representatie

Eigenlijk is dat een tegengestelde evolutie nu de media zo sterk gefocust zijn op een ‘correcte’ representatie van allerlei ‘groepen’. Maar blijkbaar zijn er grenzen, meestal bij kleur en afkomst. Inhoudelijke diversiteit, daar liggen ze minder wakker van.

Iemand die zich in de media openlijk vragen stelt bij de aanpassing van de maatschappij aan de minimale fractie transgenders, bijvoorbeeld. Die komt er niet in. Dat is een transfoob. Volgens schattingen zouden er in België zo’n 30.000 transgenders zijn, op 11,5 miljoen Belgen. De vraag is of heel de samenleving daarvoor moet herdacht worden. Maar een debat komt er niet. Het lijkt alsof iedereen het de gewoonste zaak van de wereld vindt dat er overal genderneutrale toiletten moeten zijn.

Binaire genders

Volgens de gendertheorie is het geslacht van iemand niet binair, maar bevindt iedereen zich ergens op een continuüm. Maar blijkbaar is de opinie daarover binair. Althans volgens de buitenwippers van het mediadebat. Toch kan iemand zich vragen stellen bij de eisen tot aanpassing, zonder de transmensen ooit een strobreed in de weg te willen leggen. Laat staan zonder hen persoonlijk te veroordelen. Ik ken wel wat conservatieven in die positie. Ze zwijgen er vaak over. Want elk woord is er één te veel. Waarschijnlijk dit ook al.

De volgende stap is zelfcensuur. Je weet dat je opinies koestert die door de buitenwippers niet gesmaakt worden. En als je dus bij de weinige gelukkigen wil horen die in het medialicht mogen staan, dan zwijg je. Je past je aan. Je beweegt je enkel nog in de veilige ruimte van de aanvaarde opinies.

Schizofreen debat

Op Twitter, onder eigen naam, hou je je op de vlakte. Hoe minder mening, hoe minder tegenstanders. Je schrijft enkel nog opinies over ongevaarlijke onderwerpen of je schrijft wat je denkt aanvaardbaar te zijn. Maar je mag erbij horen.

De volgende stap is een anonieme account op de sociale media. Daar kan je je uit frustratie dan eens helemaal laten gaan. Tot je ook daar geschrapt wordt. Het is een schizofrene situatie. De debatcultuur is ziek, de nuance is zoek. We verschillen niet van mening, er zijn juiste en foute, zieke meningen.

Dogma’s van de buitenwippers

Zo sluipen de dogma’s via het buitenwippen van gedachten binnen. Voor de vuist weg noem ik er enkele:

• Kernenergie is schadelijk voor het milieu en moet stopgezet worden, we schakelen vlot over naar hernieuwbare energie;
• Verregaande ingrepen in het leven van mensen zijn nodig om de klimaatopwarming tegen te gaan, vlees eten (bijvoorbeeld) moet afgeraden/verboden worden;
• De blanke — correctie: witte — man houdt met zijn privileges een structureel racisme in stand, in woord en gedachten, in doen en laten;
• Mannelijk en vrouwelijk zijn relatief, niet binair, misschien in de hele natuur, maar zeker niet bij de mens;
• Meer Europa is de oplossing, de weg naar een betere wereld;
• België behouden is een grote vorm van beschaving, separatisme is moreel minderwaardig;
• Kritiek op de islam is een vorm van racisme;
• Het cordon sanitaire is een goed beschermingsmechanisme van de democratie;
• De hoofddoek is een symbool voor de vrijheid van de vrouw;
• Migratie is een verrijking, over de kosten spreken is racisme;
• Wie zich niet wil laten vaccineren is een antivaxer en verdient geen forum;
• Het coronavirus is zeker niet in een Chinees labo gemaakt;
• Orbán is een bedreiging voor de democratie, maar in Spanje (Catalonië) is er geen probleem.

Wie lijkt te zondigen tegen bovenstaande principes (ze zijn niet exhaustief), komt er niet in. Tenzij het mogelijk is die negatief aan te pakken. Tom Van Grieken mag naar de Afspraak op Vrijdag als een partijlid ‘homofobe’ uitspraken deed. Niemand heeft recht op een dergelijke opinie, blijkbaar. Of als een losgeslagen militair extreemrechts is.

Evenwicht

Rik Torfs en Pieter Marechal spreken in hun boek Over Morgen over het middenplein als ontmoetingsplaats, als discussieplaats. Het moet een plaats zijn om te ontmoeten en te luisteren en het desnoods oneens te zijn. Dan mogen de buitenwippers wel de toegangsdeuren tot dat middenplein niet afsluiten of blokkeren voor mensen met overtuigingen die hun niet zinnen. Anders blijft het een schijndebat. Want dat is wat het vandaag is, een schijndebat tussen hoge muren en met gesloten deuren. Ze debatteren vrolijk onder elkaar alsof er aan de andere kant van die deuren en muren geen wereld bestaat.

U kan het alle dagen horen, lezen en zien. En anders is er gelukkig voetbal op tv.