Seksistisch examen

Als ergens een of andere groep niet precies hetzelfde resultaat, voordeel of gewin behaalt als een andere groep, dan moet dat wel het resultaat van discriminatie zijn. Dat is vandaag een geloofspunt. Als een allochtone jongere minder goed presteert op school, wordt hij gediscrimineerd vanwege zijn afkomst. Als een vrouwelijke advocaat minder verdient dan een mannelijke collega, wordt zij achtergesteld vanwege haar ‘gender’. En als ik de laatste tijd minder goed hoor, word ik onderdrukt vanwege mijn leeftijd. Andere verklaringen zoals minder studie-ijver, kortere werkdagen en luidruchtige machines gehanteerd hebben zonder oorbeschermers, zijn alleen maar een vergoelijking van het onrecht.

Discriminatie en krantenkoppen

Discriminatie, dat weet onze politiek correcte medemens, kan in een klein hoekje schuilen. Daardoor kan het enige tijd duren voor ze wordt opgemerkt. Neem het ‘Toelatingsexamen arts en tandarts’. Het laatste dateert al van 25 augustus en het heeft dus een volle drie maanden geduurd voor iemand iets merkte. Maar nu heeft Vlaams Parlementslid Tine Soens (sp.a.) – eindelijk zal ik maar zeggen – uitgevonden dat bij het examen 34 procent van de jongens, en slechts 23 procent van de meisjes geslaagd zijn. De oorzaak van die discriminatie moet worden onderzocht, vindt mevrouw Soens. Let wel: er moet niet worden onderzocht of er discriminatie was – wie kan daar nu aan twijfelen? Laten we maar meteen de oorzaak ervan navorsen. Kijk, zo gaat dat met wetenschappelijk onderzoek: je mag je onderzoeksvraag niet te ruim stellen; je moet duidelijk je parameters bepalen; en je onderzoek moet maatschappelijk relevant zijn, want dan staan de kranten klaar om daar zo melodramatisch mogelijk over te berichten, met sprekende koppen over ‘seksistische examens’ die moeten worden ‘uitgekuist’.

Beetje statistiek

Nu is er een gegeven dat ik in de krantenstukken niet gevonden heb. Dat is het volgende. Aan het toelatingsexamen van 2015 hebben tweemaal zo veel meisjes als jongens deelgenomen. Die meisjes willen dus wel erg graag dokter worden. Dubbel zo graag als de jongens, zal ik maar zeggen. Misschien zelfs zo graag dat ook meisjes met wat minder aanleg voor wetenschappen, toch aan het examen willen deelnemen. Je weet maar nooit, denken die meisjes dan, en ze hebben gelijk. Mocht mijn veronderstelling juist zijn, dan is er bij de grotere groep meisjes, in het algemeen genomen, wat minder wetenschappelijk talent aanwezig dan bij de kleinere groep jongens.
Men zou dat eigenlijk eens moeten onderzoeken. Het zou wat geld kosten, maar zo’n onderzoek is best mogelijk. Je nodigt alle achttienjarige jongens en meisjes van heel Vlaanderen uit om, tegen een beloning, deel te nemen aan een groots opgezet experiment. Als je de beloning interessant maakt, en een beetje extra interessant voor het vrouwelijke geslacht, mag je wellicht rekenen op zo’n zesduizend vrijwilligers – bijvoorbeeld: vierduizend meisjes en tweeduizend jongens. Je laat die plaatsnemen in een grote zaal. Je laat ze zestig vragen oplossen over wiskunde, fysica, biologie en chemie. Je zorgt voor automatisch verbeterde meerkeuzevragen om te beletten dat vooringenomen, vrouwvijandige correctoren de boel belazeren. Je voorziet giscorrectie om de roekeloze jongens die zomaar wat antwoorden aankruisen niet te bevoordelen tegenover de voorzichtige meisjes. En dan ga je aan de slag met de resultaten om het gemiddelde wetenschappelijke talent van de deelnemersgroepen uit te rekenen.
Ja, zo’n onderzoek zou men eens moeten doen. Maar wacht! Dat onderzoek gebeurt al. Sinds 1997. Jaarlijks. En het heet ‘Toelatingsexamen arts en tandarts’.

Naschrift – op 25 oktober 2017

Enkele weken geleden – op 7 oktober om precies te zijn – las ik in de krant dat het toelatingsexamen voor artsen wordt hervormd. Zo is er maar één examenronde meer, begin juli. De herkansing van eind augustus valt weg.
Nu, veel verschil maakt het niet. Of men nu vijfhonderd studenten toelaat in de eerste ronde en nog eens vijfhonderd in de tweede ronde, of meteen duizend studenten in één keer, dat komt op hetzelfde neer. Het zullen wel ongeveer dezelfde duizend studenten zijn die slagen. Ongeveer, maar niet helemaal.
Het nieuwe systeem werkt in het voordeel van de student die aan de beste middelbare school van West-Vlaanderen gestudeerd heeft, die de meest wetenschappelijke richting gevolgd heeft – wetenschappen-wiskunde – en die het hoogste IQ heeft. Die slaagt in de eerste ronde. De harde werker die aan een Limburgse school Grieks-Latijn volgde, die een paar IQ-punten minder heeft, en die vroeger heel de zomervakantie studeerde om zich zo goed mogelijk voor te bereiden, die maakt nu iets minder kans. Die zal nog eerst een jaar Biomedische Wetenschappen moeten studeren en dan voor de tweede keer mee doen aan de eerste ronde. Dan komt hij er ook wel.