Sien Vandevelde (Jong CD&V): ‘Net door onze angst zijn we kiezers kwijtgeraakt’

Sien Vandevelde (27) werd onlangs verkozen als nieuwe voorzitter van Jong CD&V. Vandevelde heeft ideeën genoeg over de toekomst van een partij in woelig water: ‘We moeten durven zeggen waarvoor we staan en wat populistischer zijn.’

Sien Vandevelde is geboren en getogen in een politiek nest. Zowel moeder als grootmoeder waren ooit schepen in Kortrijk. Een andere oma was gemeenteraadslid in Zwevegem. Met nog een grootvader die op het bureau werkte van, toen nog, de CVP-Jongeren en een overgrootvader, Leopold Verhenne, als federaal parlementslid voor CVP mogen we gerust stellen dat de actieve politiek al enkele generaties in de familie zit.

Als kind wou Vandevelde juffrouw of premier worden. Het idee om iets in de politiek te doen, zit er dus al lang in. Hoewel ze rond haar 15de een tijdlang afstand nam van de politiek, kreeg de microbe toch weer de bovenhand en kwam ze bij CD&V terecht.

Iemand omschreef u als een consensusfiguur, een pragmatisch persoon die de uitersten bij elkaar kan houden. Ziet u zichzelf ook zo?

‘Het is leuk om te horen dat men mij een consensusfiguur vindt. Alleszins is het mijn bedoeling om Jong CD&V weer één te maken. We zijn in de voorbije tijd versplinterd geraakt.’

‘Ik sta niet graag aan de zijlijn commentaar te geven, maar wil de dingen vastpakken. Zeker nu het moeilijk gaat met de partij. Het is een West-Vlaamse trek om er zonder al te veel gedoe vol voor te gaan.’

Als jongerenvoorzitter hebt u een aantal speerpunten. Welke zijn die van u?

‘In de eerste plaats moeten we onszelf weer een smoel geven. Het moet duidelijk zijn waarvoor we staan. In de huidige samenleving werkt het niet om je op alle thema’s te willen richten. Ik wil via een participatief traject met Jong CD&V drie thema’s bepalen waar we helemaal voor gaan. Als het dan in 2024 over die thema’s gaat, dan gaan mensen weten: ‘Dat is CD&V of Jong CD&V’. Voor mezelf zijn die thema’s mentaal welzijn, wonen en klimaat.’

Bent u niet bang dat het thema klimaat te zeer bij Groen hoort?

‘Het is moeilijk, maar moeilijk gaat ook. Als je kijkt naar de christendemocratie en CD&V in het bijzonder, dan zijn wij de originele groene partij. Wij hebben dat thema te veel aan de groenen overgelaten. Wij moeten ook op een andere manier durven kijken naar het klimaat. Het is jammer dat boeren zo vaak tegenover milieu of klimaat gezet worden. De eerste slachtoffers van klimaatverandering zijn net vaak de boeren. Zij hebben ook de meest knowhow hierin. We moeten kijken hoe dingen samen kunnen gaan. Dat kunnen wij beter dan een partij als Groen. Neem nu de sluiting van de kerncentrales. Ik snap, als persoon, waarom Groen de kerncentrales wil sluiten, maar als je kijkt naar onze hoge energiefacturen, dan is dat gewoon niet mogelijk. We moeten realistischer zijn.’

Wat is dan realistischer? De laatste weken worden er verschillende ideeën geopperd over het openhouden van de kerncentrales. Moeten we, zoals Nederland, ook nieuwe kerncentrales gaan bouwen?

‘De hoofdzaak blijft investeren in hernieuwbare energie. Maar in het kader van de energiemix is het vooral belangrijk dat we investeren in onderzoek naar nieuwe nucleaire technologieën en technieken om de bouw van kleine reactoren, zoals de zogenaamde Small Modular Reactoren, te versnellen.’

Landbouw en milieu

In het stikstofdossier worden landbouwers en milieu tegenover elkaar gezet. Hoe kan CD&V daarin dan realistischer zijn?

‘Zeker jonge landbouwers zijn de eersten die zeggen dat er iets moet veranderen. Dit mag echter niet boven hun hoofden worden beslist. De blauwdruk van Demirs nieuwe mestactieplan, MAP 7, is op tafel gelegd zonder gesprek. Het kan niet dat je plots hoort dat je bedrijf gesloten moet worden, terwijl je al jaren sterke investeringen hebt gedaan. Er moet gepraat worden.’

Begin december werden de resultaten van een nieuwe peiling gepubliceerd. Daarin haalde CD&V 9,6%. Alweer een slechte peiling. Waar liggen de oorzaken?

‘Het gaat gewoon slecht met het centrum in het algemeen. Open Vld had de slechtste peiling in jaren, maar daar wordt niet over gerept. In het centrum is het moeilijk om op een scherpe manier te zeggen waar we voor staan. We slagen er niet altijd in om onze oplossingen klaar en duidelijk over te brengen. De extremen kunnen dat gemakkelijker. Zij kunnen het veel populistischer, eenvoudiger brengen. Wij zijn een bestuurspartij. We geloven dat we het beste verhaal te vertellen hebben en dat we dat vanuit het bestuur beter kunnen, maar het is niet gemakkelijk om vanuit een bestuurspositie scherp te zijn.’

‘We moeten durven zeggen waarvoor we staan en soms wat populistischer zijn. Dat is een negatief woord, maar ik bedoel populistisch in de zin van de dingen meer in de woorden zeggen van de modale Vlaming. We willen soms te veel zeggen waardoor de boodschap ondergesneeuwd raakt.’

Opvangcrisis

CD&V zit in het oog van de storm in een aantal dossiers waar ze mee aan het roer staat: het stikstofdossier, de opvangcrisis, de kinderopvang. Bent u nog positief over de partij?

‘Ja, want ik weet wat onze ministers en staatssecretaris doen. Bijvoorbeeld inzake de opvangcrisis vind ik het verschrikkelijk dat er kinderen op straat slapen, maar het is niet enkel de verantwoordelijkheid van Nicole de Moor. De volledige Vivaldi-regering is verantwoordelijk. Onze staatssecretaris doet er alles aan om ervoor te zorgen dat er genoeg opvangplaatsen zijn, maar er moet hulp komen van Defensie die kazernes ter beschikking kan stellen voor humanitaire noodopvang of van Ambtenarenzaken die mensen ter beschikking kunnen stellen. Nicole de Moor heeft meermaals om hulp gevraagd, maar die hulp komt niet. Dat kan er bij mij niet in. Je doet aan politiek voor de samenleving en niet voor je eigen gewin. Ik heb het er heel moeilijk mee dat je je op de achtergrond houdt terwijl er kinderen op straat moeten slapen.’

Dat is toch wel een haar in de Vivaldi-boter.

‘Het is moeilijk om in een regering te zitten met zoveel partijen die er eigen gewin uit willen halen, zonder te kijken naar acute problemen of naar de lange termijn.’

Op welke andere terreinen (buiten de opvangcrisis) ziet u dat partijen voor eigen gewin gaat?

‘Vivaldi had beloofd een hervormingsregering te worden, maar er is nog geen enkele hervorming gekomen: geen arbeidsmarkthervorming, geen pensioenhervorming, geen fiscale hervorming en geen staatshervorming. Het is nochtans nu het moment om te hervormen voor de volgende generaties.’

‘Vincent Van Peteghem heeft een blauwdruk klaarliggen voor een brede fiscale hervorming die onze belastingdruk omlaag moet halen. De andere partijen zijn echter te hard bezig met hun eigen verhaaltjes, waardoor het niemand gegund wordt om iets binnen te halen.’

Arbeidsmarkt

Enkele dagen geleden verraste Sammy Mahdi heel wat mensen met het idee om werkloosheidsuitkeringen in de tijd te beperken. Vooral omdat hij een jaar geleden het tegendeel had verdedigd met een verwijzing naar Daens. Wat vindt de voorzitter van Jong CD&V daarvan?

‘Ik ben daar niet van geschrokken. We merken dat de maatschappij verandert en de politiek moet mee evolueren. De arbeidsmarkt staat in brand en het grootste slachtoffer zal de jonge generatie zijn. Als we ons welvaartsniveau willen behouden, moeten we ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk mensen werken. Er mogen geen taboes zijn over voorstellen die daarop gericht zijn. Wij zijn als partij niet harteloos en zullen werklozen niet stigmatiseren. In se is dit zelfs een christendemocratisch voorstel. Er is al aanklampend beleid, beleid dus dat mensen niet loslaat, en er zijn extra steunmaatregelen voor mensen die het moeilijker hebben. Anderzijds mogen we wel iets verwachten van de ontvangers van solidariteit. Wij willen mensen vertrouwen geven, maar vragen ook verantwoordelijkheid.’

Zullen er dan niet meer mensen dan nodig overboord gaan? Ik denk aan mensen met migratieachtergrond voor wie het nog moeilijker wordt.

‘Ik denk dat taal daarin belangrijk is. Als je wil werken, moet je de taal machtig zijn en dus moeten we mensen ondersteunen om ervoor te zorgen dat ze die taal machtig kunnen zijn. We moeten inzake die beperking van de werkloosheidsuitkering kijken naar welke groepen er getroffen worden en ervoor zorgen dat dat zo beperkt mogelijk is. We mogen niemand zomaar aan het lot overlaten, maar het kan ook niet de bedoeling zijn dat we als overheid mensen levenslang blijven pamperen.’

Wat wilt u meegeven aan de partij richting de verkiezingen?

‘We moeten durven. Met ons standpunt over het indexeren van de kinderbijslag stuurden mijn beste vrienden mij: ‘Eindelijk staat CD&V voor iets’. Om dan twee dagen later te sturen: ‘Of toch niet’. (lacht) We moeten durven onze voet te zetten en tonen dat er met ons niet gesold wordt.’

Schrik

Het durven mankeert dus. Is CD&V te bang om nog meer kiezers kwijt te spelen?

‘Er zit inderdaad wel wat schrik bij ons om kiezers kwijt te raken, maar juist door die angst zijn we kiezers kwijtgeraakt. We moeten stoppen met ons te richten op 100% van de bevolking. Die halen we nooit. We moeten gerichter focussen op 30%.’

Wie of wat bedoelt u met die 30%?

‘We moeten ons niet meer richten op concrete groepen of mensen, maar op concrete standpunten. Op die manier bereiken we die mensen die zich verbonden voelen met onze standpunten en dat zijn uiteindelijk de mensen die we willen bereiken. De focus moet liggen op de Vlamingen die mee willen bouwen aan een sterke gemeenschap die ervoor zorgt dat niemand achterblijft. En we moeten ons nog veel meer gaan inzetten op de volgende generaties.’

U noemde CD&V een bestuurspartij. Wordt het niet eens tijd om dat te lossen en voor een oppositiekuur te kiezen?

‘In mijn ogen mag een oppositiekuur geen taboe zijn. Ik zeg niet dat wij in de oppositie moeten gaan, maar als we bij onderhandelingen plat op de buik moeten gaan, dan moet het taboe rond oppositie opzijgeschoven worden.’

Ideologie

Het woord ‘herverkaveling’ valt regelmatig in aanloop naar 2024. Vooral lokaal denken heel wat partijen er weer over na om niet meer als partij op te komen, maar samen te gaan met anderen. Wat denkt u daarover?

‘Ik ben daar niet de grootste fan van. Ik geloof nog altijd in de ideologie van een partij en als je zomaar samengaat met een andere partij, dan verloochen je jezelf. Ik begrijp wel waarom het gebeurt, maar je moet je eigenheid blijven behouden.’

Op 8 december brachten HLN en De Morgen het nieuws dat Abou Jahjah, Torfs, Van Eetvelt en anderen werken aan een nieuwe centrumpartij. Hoe schat u de slaagkansen van zo’n partij of beweging in?

‘Ik denk niet dat dat een groot succes zal worden. De trekkers zijn mensen die al bepaalde dingen hebben geprobeerd en daarin mislukt zijn. Hun kritiek is dat het centrum niet meer goed naar buiten komt en dus is de oplossing om nog iets toe te voegen in het centrum. Dat klopt niet. Als je je tegen de extremen wil keren, dan moet je kijken wat er nu al is en zien op welke manier dat versterkt kan worden. Ik geloof wel dat een nieuwe beweging druk kan uitoefenen op de bestaande partijen en ervoor zorgen dat zij duidelijker communiceren.’

Mocht de beslissing helemaal bij u liggen, zien we u dan na de twee verkiezingen in 2024 met een lokaal, Vlaams of federaal mandaat?

‘Het lokale is een zeer mooi niveau. Ik ben een trotse Kortrijkzaan, maar ik heb ook mijn hart verloren aan het Vlaamse niveau. Ik zie wat er mogelijk is vanuit het Vlaams Parlement. Moest het volledig van mij afhangen, dan zie je mij in 2024 terug in Kortrijk en op Vlaams niveau.’