Toch de boeddhisten?

 Als er ergens ter wereld een nieuwe bomaanslag is, heb je twee soorten mensen. Je hebt mensen zoals ik die denken: het zal wel weer een moslimterreurgroep zijn. Ik heb dan achteraf vaak gelijk. En je hebt mensen die  ‘niet voorbarig willen speculeren over de daders en hun motieven’ en zo lang mogelijk ‘alle denkpistes willen openhouden’. Daar valt iets voor te zeggen. Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast.

NOS en VRT

Bij de aanslagen in Sri Lanka was de porseleinkast hoog en diep en waren er veel denkpistes om open te houden. Je hebt in dat land een meerderheid van boeddhisten, met daarnaast minderheden van hindoes, moslims en christenen. Die aanslagen op die kerken en die hotels konden dus het werk zijn van boeddhisten, van hindoes en van moslims. Eigenlijk kun je ook de christenen niet uitsluiten, want er kunnen altijd rivaliserende groepen opduiken, maar díe speciale piste hebben de grote media niet gevolgd.

Het NOS-journaal had de mond vol over de boeddhisten en het VRT-nieuws, waar ik voor het eerst sinds jaren weer naar gekeken heb, had een verhelderend schema over de rivaliteit tussen boeddhisten en hindoes, alhoewel geen van de twee groepen het doelwit van de aanslagen waren geweest (1). Het schema was anders wel duidelijk en pedagogisch verantwoord. Het hoge ideaal van de volksverheffing is nog niet helemaal vergeten.

Rode jurken en knuppels

Zelf had ik die boeddhisten meteen uitgesloten. ‘Dat zijn nochtans ook niet altijd lieverdjes’, zei mijn vrouw. Dat moest ik toegeven. Maar bij gewelddadige boeddhisten stel ik mij menigtes voor van mannen in rode jurken en gewapend met knuppels. Bomaanslagen, dat lijkt mij minder iets voor hen.

Zouden er behalve voorzichtigheid en opvoedkunde nog andere redenen zijn om niet te snel de moslimextremisten als de daders aan te wijzen? Je krijgt wel eens de indruk dat die lui op NOS of VRT hópen dat zo’n aanslag door een ándere religieuze stroming is opgezet. Dat is dan in elk geval een rare hoop. Alsof het op een of andere manier minder erg zou zijn als ook binnen andere religies terreurgroepen ontstonden en de islam daardoor niet meer zo moederziel alleen stond. Van wie de bommen ook komen, de slachtoffers zijn even dood, dus voor hen maakt het geen verschil.

Als we hier iets zouden moeten hopen, is het wel het omgekeerde. Dat onder de moslims een extremistische minderheid bestaat die zelfmoordaanslagen als strategie gebruikt, is een spijtige realiteit, maar het is ook oud nieuws. Als zo’n trend nu ook zou opduiken bij andere godsdiensten zou dat juist erg betreurenswaardig zijn.  ’t Is zonde dat ik het zeg, maar eigenlijk moeten we hópen dat zo’n nieuwe bomaanslag voortkomt uit het moslimextremisme, liever dan uit een nieuwe variant van religieus fanatisme.

Tegen het westen

Ik kan mij overigens in die eerste nieuwsberichten niet druk maken. Na enkele uren of dagen wordt alles toch duidelijk. Ondertussen weten ook NOS en VRT uit welk milieu de bommengooiers van Sri Lanka kwamen. Ze kwamen níet uit het milieu van de boeddhisten of hindoes, of uit dat van rivaliserende christenen. En de aanslagen hadden, zoals Jurgen Ceder mij op Facebook duidelijk maakte, niet noodzakelijk veel te maken met politieke en religieuze spanningen op Sri Lanka zelf. Ze waren niet gericht tegen regeringsgebouwen maar — typisch — tegen de westerse vijand: toeristenhotels en christelijke kerken die met het Westen worden geassocieerd.

Paasaanbidders

Wat die christelijke kerken betreft moeten we volgens sommigen trouwens ook voorzichtig omgaan met de porseleinkast. Welk soort  mensen bezoekt zulke plaatsen? Roekeloze lui  speculeren nogal snel, zonder alle feiten te kennen, dat het om zogenaamde ‘christenen’ zou gaan. Barack Obama en Hillary Clinton zijn voorzichtiger. Volgens hen ging het om ‘Easter worshippers’. Paasaanbidders… daar kunnen best wat christenen bij geweest zijn, maar we kunnen de aanwezigheid van enkele Keltisch gezinde druïden ook niet uitsluiten.

Als het op op politieke correctheid aankomt, kunnen wij van de Amerikanen nog wat leren (2).

(1) Het VRT-nieuws meldde overigens wel dat het conflict met de Tamiltijgers al vele jaren is afgesloten en dat de aanslagen ook het werk konden zijn van moslimextremisten.
(2) Maar de een leert sneller dan de ander. Koen Geens bijvoorbeeld is een snelle leerling. Toen de Staatsveiligheid enkele dagen geleden waarschuwde voor de opmars in ons land van het salafisme en de radicale islam, had hij drie nuances klaar: het salafisme is een kleine minderheid binnen de moslimbevolking, niet alle salafisten steunen terreur  en ‘er is niet alleen radicalisering binnen de islamwereld’ (hier).  De eerste twee nuances zijn, geloof ik, juist. De derde misschien ook, maar dan ik moet toch eventjes denken aan de boeddhisten, de hindoes en de Tamiltijgers van VRT.