Tomaten met hesp? Culinair creatieve culturo’s

Vlaams Minister-President Jan Jambon kreeg na het boegeroep op de MIA’s, de belangrijkste muziekprijzen, nu ook tomaten naar zijn hoofd tijdens de uitreiking van de Ultimas, de Vlaamse cultuurprijzen. De reden is gekend, de besparingen in de cultuursector worden Jambon niet in dank afgenomen. Toch had ik meer verwacht van onze cultuursector, tomaten zijn maar weinig creatief. De grote namen van de Vlaamse cultuur namen het niveau van het publiek bij een optreden van Eddy Wally over.

Recept voor afslanking

Besparingen worden nooit geapprecieerd. Ze leiden steevast tot inkrimpen, afdanken, sluiten of een andere vorm van afslanking. In de cultuursector willen de besparingen zeggen dat kleine concertorganisatoren er mee stoppen, kleine verenigingen er de brui aan geven, kleine projecten noodgedwongen hun activiteiten inperken. Merk de herhaling van ‘kleine’. De grote huizen hebben minder last van de besparingen, en de gevolgen van de besparingen die ze wel hebben worden zo gedraaid dat het opnieuw de kleine radertjes in het werk zijn die er voor opdraaien.

Projecten met externen worden stopgezet, freelancers worden niet langer betrokken. Toen de besparingen werden aangekondigd werd Facebook overspoeld door aangepaste profielfoto’s, een half geel kader over de originele foto. Er werden groepen opgericht, er werd zelf geprotesteerd door kunstenaars allerhande! De climax? Tomaten gooien naar Jambon.

Het wapen van de kunstenaar

Ik ben geen kunstenaar, maar durf mijzelf wel creatief noemen. Met tomaten gooien is dat niet. Witloof, daar had ik de humor van ingezien. Maar mag ik van onze kunstenaars toch meer verwachten? Waarom geen straattheater waarin de besparingen aangeklaagd worden? Protestsongs door Vlaamse zangers allerhande? Tekeningen en schilderijen waarin duidelijk gemaakt worden dat subsidies nodig zijn? Het wapen van de kunstenaar is zijn kunst. De Minister-President uitmaken voor ‘fascist’ is een zwaktebod, om niet te zeggen, een beetje zielig.

De besparingen komen hard aan. Zeker de 60% besparing op de pot voor projectsubsidies is een zware! Besparingen op projectsubsidies raken vele kleine initiatieven. De grote huizen blijven grotendeels buiten schot, de kleintjes moeten slikken en knikken. Een zeer spijtige zaak, het raakt mij ook. Ik had sinds kort terug zin om concertjes mee te pikken, maar de zaal waar ik graag ga moet er noodgedwongen mee stoppen. Verschillende vrienden en kennissen worden rechtstreeks getroffen door projecten die stopgezet worden of zelfs niet meer beginnen. Het komt hard aan.

Magisch, met de M van misbruik

Had het anders gekund? Zeker wel. Iedereen die een beetje actief is in de cultuursector, maar ook in jongerenwerking, weet dat ‘projectsubsidie’ een magisch woord is. Wanneer je niet rond geraakt met je budget is er altijd wel een potje projectsubsidie die kan aangesproken worden. Magisch, met de M van misbruik. Veel mooie projecten konden bestaan dankzij dergelijke subsidies, maar ook minder mooie projecten visten in dezelfde pot. Projecten die niet verder reikten dan de grenzen van de gemeente of zelfs wijk, maar op de Facebookpagina als ‘internationaal’ werden omschreven. Projecten waar de kostprijs van de werkruimte evenveel bedroeg als de lening van de kunstenaar in kwestie.

Organisaties die wel een jonge kunstenaar wouden steunen, maar daar niet voor aan het eigen geld wouden komen dienden projectsubsidies in. Mooi naar de buitenwereld en goed voor de eigen portefeuille. Reizen naar het buitenland kregen een sociaal-cultureel tintje en de vliegtuigtickets werden betaald. Dergelijk misbruik moest eerst aangepakt worden voor er gekeken werd naar besparingen. Want er zijn genoeg mooie projecten die wel hun geld waard zijn.

Een zeer flauwe koude plat

Mensen die muziek brengen bij onze oudjes in een rusthuis, theaterprojecten die rondtrekken in scholen, kleine kunstencentra die allerhande vormen van muziek, theater, comedy programmeren en toegankelijk maken. Gemeenschapsgeld dat in dergelijke projecten gestoken wordt, vloeit terug naar de gemeenschap. Kan Jan Jambon zijn besparingen terugdraaien? Misschien wel… Moeten misbruiken aangepakt worden? Zeker. Moeten onze kunstenaars hun creativiteit tonen om hun ongenoegen te uiten? Zeer zeker!

Hesp en witloof gaan samen, tomaten en garnalen gaan samen. Hesp en tomaten? Dat is maar een zeer flauwe koude plat.