Turkije confisceert eeuwenoude Assyrische kerken

‘Dit is de laatste kogel van de genocide’, aldus Atman, voorzitter van de Assyrische genocide center Sayfo. Zo omschreef Atman onlangs de confiscatie van diverse kerken en andere bezittingen van de Assyriërs in Zuidoost-Turkije. De Turkse autoriteiten hebben door wijzigingen in de wetgeving kerken en andere Assyrische bezittingen in beslag genomen. De Assyrische Syrisch Orthodoxen in België zijn hierover woedend. Dit geldt uiteraard ook voor de nog aanwezige eigenaren in Zuidoost-Turkije. In België wonen ongeveer 10 duizend Assyriërs.

De Assyriërs leefden al duizenden jaren in Mesopitamië. De regio tussen de twee rivieren Eufraat en de Tigris wordt door historici de bakermat van onze beschaving genoemd. Dit volk heeft tot de val van het Assyrische Rijk, in de huidige Irak en in grote delen van Zuidoost-Turkije, grote steden als Ninve, Babylon, Mardin, en Urfa aan de mensheid geschonken. Na de komst van het christendom bekeerden de volgelingen van de god Ashur en de andere goden die Mesopotamië rijk was zich. De woorden van Jezus van Nazareth bleken voor de bewoners van Assyrië een nieuwe uitdaging en bekeerden zich massaal tot het christendom.

Toen kwam Mohammed en kwam er een nieuw splintervolk uit het verre Centraal-Azië. De nieuwe immigranten uit Centraal-Azië, tegenwoordig staan zij bij het groot publiek bekend als Turken, bekeerden zich massaal tot een ander nieuwe geloof , namelijk de islam. En zo is een groot probleem ontstaan dat tot op heden voortduurt.

De eigenaren van het voormalige Assyrië blijven tot op heden volharden in het christendom en de nieuwe ‘immigranten uit Centraal-Azië’ stichten een groot Ottomaans Rijk. De islam werd in de laatste tien eeuwen steeds groter en de christenen werden zwaar onderdrukt. De confiscatie van de Syrisch Orthodoxe kerken en bezittingen zijn de laatste vormen van culturele genocide. In Irak en Syrië deed IS het op een andere manier, namelijk het vernielen van het rijke erfgoed van de oude Assyriërs. Turkije doet het door confiscatie. ‘Diefstal ‘, noemen de Assyriërs in Luik de laatste ontwikkelingen in hun oorspronkelijke gebieden.

Juridische strijd

De christelijke kerken in Zuidoost-Turkije bestaan dus bijna 2000 jaar. In de regio was er al die tijd geen kadaster. De laatste decennia is de Turkse staat begonnen om ook de verre oorden van het land te kadastreren. Dat zorgt voor de nodige problemen. De ambtenaren van de Turkse staat zijn vaak niet goed bekend in de regio. Daarbovenop is er ook de politiek onwil. Zo zijn veel kerken en bezittingen van de kerken in de regio van Mardin de afgelopen maanden na 2000-jaar van eigenaar gewisseld. De oorspronkelijke eigenaren hebben er niets voor gekregen. Er is dus geen sprake van legale eigendomsoverdracht. De staat confisqueert bezittingen van minderheden.

De kerk heeft inmiddels hevig geprotesteerd bij de autoriteiten in Mardin, maar alle verzoeken zijn afgewezen. Het klooster Mor Gabriel gaat verder procederen. Maar er is in Turkije op dit moment geen onafhankelijk rechtsspraak meer. Procederen heeft geen zin meer. De enige redding is een uitspraak van de Europese rechters. Maar Turkije kan de uitspraken van de Europese rechters naast zich neerleggen.

Mijn kerk

Volgens deskundigen is het confisqueren van de bezittingen in strijd met de verdragen van Lausanne. In deze stad werden in 1923 tussen de overwinnaars van de Eerste Wereld Oorlog en Turkije verdragen getekend, waarin o.a. de rechten van de minderheden zijn vastgesteld. Maar de huidige Turkije toont weinig respect voor dit verdrag. Minderheden als de Assyriërs zijn weerloos tegenover de harde lijn die vanuit Ankara de laatste jaren over de regio waait. Zo werden een paar jaar geleden ook de landerijen van het historische klooster Mor Gabriel geconfisqueerd. Na een lange juridische strijd en veel protesten in Europa heeft Erdogan toch een buiging gemaakt en zijn alle bezittingen van het klooster aan de oorspronkelijke eigenaren overgedragen. Druk uit Europa heeft dus zin.

De huidige confiscatie is op dit moment veel omvattender. Het gaat om tientallen kerken verspreid over diverse dorpen in de regio van Mardin. De centrale kerk van mijn dorp is ook onderdeel van deze confiscatie. De kerk heet Mor Dimit en ligt in het dorpje Arbo ongeveer 30 km ver van de stad Midyat. Arbo ligt in de bergen en was ooit een vakantie oord van de Assyrische koningin, die de hitte van Nineve soms weken verruilden voor de aangename landelijk klimaat van Arbo. Als kind ging ik heel vaak naar deze kerk, een van de oudste in de regio. Op dit moment is de renovatie van de kerk bijna gereed. Al jaren wordt de kerk met geld van de Assyriërs uit Europa gerenoveerd. In september van dit jaar zou de kerk feestelijk heropend worden. Die heropening is nu uitgesteld. Jammer. Triest. Geen woorden voor.

Ik wil mijn prachtige kerk terug, meneer Erdogan! Het is inderdaad een overgebleven kogel van de genocide. Ja, zo voelt het. Is het geen tijd geworden om de verblijfsvergunning van de immigranten van weleer in te trekken en hen weer naar Centraal-Azië te sturen? En dit laatste is uiteraard sarcastisch bedoeld, alvorens sommige van de gewaardeerde lezers mij van deportaties gaan beschuldigen. Maar het op groot schaal confiscatie van andermans bezittingen is bijna net zo erg als deportatie.