Tweede Kamerverkiezingen in Nederland

‘Ik zal mij blijven verzetten tegen het schreeuwerige taalgebruik van Geert Wilders, de politieke oplichter die nog nooit iets heeft waargemaakt van wat hij belooft,’ schreef Alexander Pechtold, de lijsttrekker van D66, in zijn  boek Optimist in de politiek. Zijn aanhang zal het met hem eens zijn.

Wilders sloeg terug op Twitter. In een gephotoshopte foto laat hij Pechtold demonstreren voor de invoering van de sharia in Nederland. Wilders heeft ruim 761 000 volgers op Twitter. Wilders’ volgers zullen zich verkneukeld hebben.

De sfeer in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland op 15 maart is niet optimaal. Ruimte voor discussie en het uitwisselen van meningen is er niet meer.

Aan de Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen doen uiteindelijk 28 partijen mee. In 2012 waren dit er nog 21. Nu zijn 81 politieke partijen bij de Kiesraad geregistreerd, toen 48. De Kiesraad, het hoogste college, bepaalt of een partij aan alle wettelijke verplichtingen voldoet om aan verkiezingen mee te mogen doen.

Nederland is opgedeeld in 20 kieskringen. Voordat een door de Kiesraad geregistreerde partij aan de verkiezingen binnen een kieskring mag meedoen, moeten 30 personen die in die kieskring wonen schriftelijk de deelname aan de verkiezingen ondersteunen. Daarnaast moeten zij een borg van 11.250 euro betalen. Dit geldt niet voor partijen die bij de vorige verkiezing een zetel hebben behaald. De ondersteuningsverklaringen en de geldigheid van de kandidatenlijsten worden gecontroleerd door de Kiesraad. Beroep is slechts mogelijk bij de Raad van State. De nummering van de kandidatenlijst wordt door de Kiesraad vastgesteld op basis van de behaalde zetels bij de vorige verkiezing. De volgorde van partijen die nog niet vertegenwoordigd zijn wordt bepaald door loting.

De VVD heeft als grootste partij in de huidige Tweede Kamer-lijst 1 gekregen, de Partij van de Arbeid lijst 2 en de PVV van Wilders lijst 3. Op lijst 17 vinden we de Burgerbeweging, die volgens haar programma streeft naar ‘echte democratie met een dienstbaar financieel systeem voor iedereen.’ GeenPeil, een van de 3 clubs die het Oekraïnereferendum afgelopen jaar hebben afgedwongen, heeft lijst 19. De partij heeft geen verkiezingsprogramma. Ze wil haar standpunt in de Tweede Kamer laten afhangen van de mening van haar aanhang. Voor iedere stemming in de Kamer zullen eerst haar aanhangers middels een enquête worden geraadpleegd. Artikel 1, de nieuwe partij van Sylvana Simons, een televisiepresentatrice die met ruzie uit de ook al weer nieuwe partij DENK is gestapt, heeft lijst 21. Artikel 1 verwijst naar artikel 1 van de Nederlandse grondwet: iedereen die in Nederland woont heeft dezelfde rechten en plichten. De Niet Stemmers hebben lijst 22 gekregen. De bedoeling is dat hun afgevaardigden wel meedoen aan de debatten in de Tweede kamer maar zich vervolgens onthouden van de stemmingen. Jezus Leeft heeft lijst 25 gekregen. Maar die partij is alleen voor de liefhebbers.

Volgens de huidige peilingen wordt Wilders met zijn PVV de grootste partij in de Kamer. Ze staan op 27 tot 31 zetels. De VVD staat op 22 tot 26 zetels; D66 op 14 tot 18; het CDA op 15 tot 17; GroenLinks op 14 tot 16; de SP op 13 tot 15 en de PvdA op 11 tot 13 zetels. Jan Roos met zijn NNL, VoorNederland, staat op 0 tot 1 zetel; DENK, twee van de PvdA afgesplitste Turkse Nederlanders, staat op 0 tot 2 en het Forum voor Democratie, een van de clubs die het Oekraïnereferendum hebben afgedwongen, staat op 0 tot 1. Alle andere nieuwe partijen maken een uiterst geringe kans om in de Tweede Kamer te komen.

Dat er zo veel partijen meedoen is nog het gevolg van de Nederlandse verzuiling. Iedere zuil had haar eigen politieke partij. Partijen die niet tot een zuil hoorden hadden nauwelijks kans om zetels te veroveren. Er was dus geen enkele reden om een kiesdrempel, zoals die in Duitsland en België bestaat, in te voeren. Nu komt de invoering van een kiesdrempel langzaam maar zeker wel in discussie, maar het zal erg moeilijk worden om daarvoor de grondwet te wijzigen. Te veel partijen hebben belang bij de huidige situatie.

Te verwachten valt dat gezondheidszorg, werkgelegenheid, onderwijs en zorgen om de bedreiging van de Nederlandse identiteit de belangrijkste discussiepunten tijdens de campagne zullen zijn. Of er tijdens de campagne veel gediscussieerd gaat worden is trouwens nog maar de vraag.

Aan het eerste verkiezingsdebat in Groningen deden Wilders en Rutte niet mee. Rutte had de fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer gestuurd. Hij probeert de traditionele premierbonus binnen te halen door zich als staatsman boven de partijen te gedragen. Uit onderzoek blijkt dat de kiezers Rutte niet zo erg betrouwbaar vinden. Het zal veel moeite kosten deze traditionele bonus binnen te halen. Wilders heeft helemaal geen belang bij een debat. Hij kan alleen maar aanhang verliezen.

De kleine en nieuwe partijen proberen op hun manier in de belangstelling te komen. Zo heeft 50Plus haar eigen radiostationnetje. Volgens de huidige peilingen kan ze op 8 tot 10 zetels rekenen. Vanuit een schuurtje in de achtertuin van een rijtjeshuis in het Westland tussen Den Haag en Rotterdam worden er programma’s uitgezonden. Niet zo’n gek idee omdat een deel van het kader van 50Plus van de VARA afkomstig is. De radioapparatuur komt van Radio Noordzee, een Nederlandse zeezender uit de jaren 70.

Het Forum voor Democratie van Thierry Baudet probeerde haar succes met het Oekraïnereferendum te herhalen. Nu had ze 40.000 handtekeningen opgehaald voor een parlementaire enquête naar de invoering van de euro. De Tweede Kamer stemde echter tegen. ‘Het gaat deze heren niet om waarheidsvinding’, zei de woordvoerder van D66 in de Kamer. ‘Het spook van het nationalisme is onder andere door de euro wakker gekust’, riep de woordvoerster van de ChristenUnie. Het mocht niet baten.

DENK gebruikt enthousiast de sociale media. Met veel fake-accounts proberen ze een grote aanhang te suggereren. Zo is een foto van de Vlaamse theatermaker Lucas de Man gekoppeld aan een nepprofiel van ene Adriaan Wijenberg. Wijenberg valt tegenstanders van DENK voortvarend aan en ondersteunt de partij onvoorwaardelijk. De Man, die een kunstprogramma op de Nederlandse televisie presenteert, reageerde spottend: ‘Ik voel me hoe langer hoe meer Adriaan.’

Op televisie vindt er op 26 februari ’s morgens een debat plaats tussen vrouwelijke kandidaten van VVD, PVV, D66, SP en CDA, en ’s avonds bij RTL een zogenaamd Premierdebat – zonder Rutte en Wilders. Het belangrijkste debat vindt op 14 maart aan de vooravond van de verkiezingen bij de NOS plaats. Twee aan twee zal er gediscussieerd worden. Asscher van de PvdA moet dan aantreden tegen Wilders. Dit debat zou wel eens een grote invloed op de kiezers kunnen hebben.

Foto: (c) Reporters