Uitspraken tussen neus en lippen 8

Doodsangst

In De Tijd  van 3 september liet de Gentse hoogleraar Nicolas Bouteca volgende wijze woorden vallen: ‘Vroeger was het eenvoudiger om zonder schrik aan politiek te doen, omdat het voortbestaan van de grote spelers nooit echt op het spel stond.’ Dàt is een sterk inzicht, klaarblijkelijk ingegeven door schokkende evoluties uit een recent verleden. Wie had kunnen denken dat de eens zo machtige Democrazia Cristiana in Italië volledig van de kaart zou worden geveegd? Idem dito voor de Parti Socialiste in Frankrijk? Dat in Duitsland de liberale FDP en bij ons de CD&V zouden verworden tot kleine fracties in hun respectieve parlementen? Partijen verkeren thans in een existentiële crisis: de doodstrijd loert om elk hoekje. Dat blijkt vele parlementaire fracties compleet te verlammen, en dat is natuurlijk hèt ideale recept voor een complete ondergang.

Is dat de reden waarom de CD&V zo coulant was bij het uitschrijven van het Vlaamse regeerakkoord? De inhoud kon hun allemaal blijkbaar niet zoveel schelen, zolang het aantal gemeenten met hun christelijk geïnspireerd burgemeester maar intact bleef en er niet werd geraakt aan de provinciale CD&V-bastions. En dat terwijl zowat iedereen van mening is dat grotere gemeenten essentieel zijn voor een performante staatshuishouding en de provincies een nutteloos tussenniveau betekenen voor een bescheiden territorium als Vlaanderen. Voorspelling: een dergelijke insteek, louter gebaseerd op machtsbekommernissen, kondigt het einde van de christendemocratie aan in dit land, en ik ben de eerste om dat te betreuren. Er valt immers heel wat te zeggen voor ‘enerzijds, anderzijds’.

Confederalisme

‘Gelukkig voor de N-VA ligt geen enkele Vlaming wakker van staatshervorming’, stond er in De Tijd  van 2 oktober te lezen in een beschouwing over het Vlaamse regeerakkoord. Alsof dit een argument is.

Mag ik wat vertellen over mijn omgang met bedrijfsinterne overlegorganen? Het heeft me altijd verbluft hoezeer werknemersafgevaardigden zich te pletter onderhandelen over kleine wrijvingen op het vlak van het personeelsbeleid (of voor wat mijn insteek betreft: prutserige onvolkomenheden op het vlak van de veiligheid en de gezondheid op het werk). Maar een bespreking over de echt belangrijke opties gaat hen volledig voorbij. En dat heeft allemaal te maken met het niveau waarop de belangen meespelen.

In een onderneming is niets vitaler voor het degelijk functioneren dan een goede analytische boekhouding die duidelijk maakt wie waarvoor verantwoordelijk is. Geen enkele syndicale vertegenwoordiger zal zich hiervoor warm lopen. Mensen hechten in eerste instantie immers uitsluitend belang aan wat hun dagelijks functioneren aangaat. En dat kan inderdaad een ontbrekende sport in een ladder betreffen, een probleem dat dan op de agenda komt van het Comité voor de Preventie en Bescherming op het Werk. Maar de fundamentele beleidsuitdagingen op ondernemingsvlak gaan onze welmenende syndicale gesprekspartners volledig voorbij. Nooit een bespreking meegemaakt in een ondernemingsraad die zich boog over een wijziging in het boekhoudkundig systeem van het bedrijf, hoe belangrijk dit ook is voor het voortbestaan van de onderneming; zelden worden de paritaire overlegorganen bevraagd over de wenselijkheid om over te gaan tot formele managementsystemen à la ISO 9001.

Verstaat u me goed, dit is allerminst een verwijt. Mensen geven, het weze herhaald, nu eenmaal alleen hun volle aandacht aan de problemen waarmee ze aan den lijve geconfronteerd worden, maar beseffen doorgaans niet dat, om die te lijf te gaan, structurele ingrepen noodzakelijk zijn.

Rotte staatsstructuur raakt ons amper

Dat geldt evenzeer voor onze staatsstructuur. Deze problematiek situeert zich ver boven de hoofden van de modale burger, die veeleer bekommerd is over huisvesting, gezondheidszorg en mobiliteit. Dàt zijn de dingen die hun dagelijkse leven raken. Maar politici/ambtenaren/vertegenwoordigers van het middenveld hebben wel degelijk te kampen met de onvolkomenheden in de ordening van ons nationaal functioneren: zij worden voortdurend geconfronteerd met de warboel van onze staatsstructuur en hoe dit een bepalende invloed heeft op ons maatschappelijke immobilisme.

Inderdaad, de volksmond die zegt ‘taalperikelen zijn alleen belangrijk voor de politici’, heeft het vanuit hun korte-termijn-redenering bij het rechte eind, maar wanneer je een performante maatschappij wil neerzetten is een heldere staatsstructuur van levensbelang. Net zoals dat ook voor ondernemingen geldt.

Arme nieuwe Belgen…

Knack  van 2 oktober 2019 bestempelde in zijn hoofdartikel het Vlaamse regeerakkoord als gedonder. Een citaat: ‘Zo is het ronduit dom (…) om aan armlastige nieuwkomers 360 euro te vragen voor een verplicht inburgeringstraject’. Is dat zo? Erg veel migranten hebben, om hier te geraken, genoten van de diensten van mensenhandelaars en daarvoor duizenden euro betaald. Een bijkomend bedrag om hun integratie in onze maatschappij te bevorderen kan er echt niet af?

Niet dat dit weekblad het over de hele lijn verkeerd ziet. Een commentator uit diezelfde aflevering liet, bij zijn bespreking van de Vlaamse regeringsverklaring, terloops weten: ‘Dit akkoord zal een federale deal niet vergemakkelijken’. Het is duidelijk dat de N-VA ervan uitgaat dat zij naast de toekomstige federale regering zal vallen (voor zover die er gaat komen zonder nieuwe verkiezingen, waarvoor de kansen met de dag groeien): ze heeft al haar ministeriabelen verwezen naar de Vlaamse regering.

De partij voelt duidelijk vanwaar de wind komt. Theo Francken zal binnen afzienbare tijd dus de oppositie moeten aanvoeren/aanvuren in de Kamer van Volksvertegenwoordigers, en hopelijk voert hij de discussies op basis van boodschappen met meer dan 140 tekens. Sommige jobs zijn op ’s mensen lijf geschreven.

Reynebeu

Andere mensen zijn dan weer te beklagen en hebben minder geluk met hun beroepskeuze. Neem als voorbeeld de columnist Marc Reynebeau van De Standaard. Hoe zorgelijk gaat deze mens door het leven! Alles is steevast negatief, niets leidt tot beterschap, de wereld gaat van zwart naar nog veel zwarter – en dat is allemaal de schuld van de N-VA, ze moeten het afleren om hun kaders vol te stoppen met historici, er is maar één geschiedkundige die weet waarover hij praat. Ja, precies, Reynebeau himself.

Ik koester een diep medeleven met die man: het zal je lot maar wezen om op deze manier het levenslicht gezien te hebben. Het aantal artikels van zijn hand dat onze samenleving als compleet hopeloos bestempelt is niet meer te tellen. Depressieven plegen zelfmoord na weer een stukje van hem, druggebruikers zetten een spuitje meer, en de minder fijnbesnaarde Standaard-lezers mishandelen gegarandeerd hun echtgenote na lectuur. Ja, de goegemeente fleurt echt niet op door teksten van zijn hand. Dat belet de krant overigens niet om Reynebeau’s schrijfsels een ereplaats te geven in het dagblad.