JavaScript is required for this website to work.
GESCHIEDENIS

Vandaag 1888: Adiel Debeuckelaere geboren, aanvoerder van de Frontbeweging aan de IJzer tijdens de Eerste Wereldoorlog

VandaagLuc Pauwels12/12/2024Leestijd 2 minuten
Adiel Debeuckelaere (1888-1979)

Adiel Debeuckelaere (1888-1979)

Adiel Debeuckelaere was aanvoerder van de Frontbeweging aan de IJzer tijdens de Eerste Wereldoorlog en zo de één van de grondleggers van het politieke Vlaams-nationalisme.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Op 12 december 1888 wordt in het West-Vlaamse Handzame Adiel Debeuckelaere geboren, later aanvoerder van de Frontbeweging aan de IJzer tijdens de Eerste Wereldoorlog, daarna Vlaams-nationaal politicus.

Na schitterende studies in de klassieke filologie aan de Rijksuniversiteit Gent studeert hij verder in Marburg an der Lahn, Leiden en Rijsel (Frans-Vlaanderen) en staat klaar om naar Rome te vertrekken als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. Hij wordt opgeroepen, maar weigert een officiersopleiding. Samen met andere Vlaamse intellectuelen organiseert hij aan het IJzerfront de sociaal-culturele actie en de politieke agitatie onder de frontsoldaten.

Debeuckelaere wordt de onbetwiste leider, de ‘ruwaard’ van de Frontbeweging. Meestal neemt hij de beslissingen over acties van de Frontbeweging na overleg met zijn secretarissen Filip de Pillecyn en Hendrik Borginon en de zogenaamde Legervergadering die vertegenwoordigers uit elke legerdivisie telt, daaronder Joris van Severen. Debeuckelaere is de opsteller van de eerste Open Brief van de Frontbeweging aan de koning der Belgen, Albert I. Hij wordt redacteur bij De Belgische Standaard en voert besprekingen om het blad voor een radicaler Vlaams standpunt te winnen, wat echter mislukt. Daarna onderhandelt hij met de uitgever van Ons Vaderland, dat de spreekbuis van de overtuigde Vlaamsgezinde soldaten wordt.

Debeuckelaere wordt in september 1918 gevangengenomen tijdens gevechten in Bikschote. De Duitsers ontdekken snel dat hij de leider van de Frontbeweging is. Ze hopen hem te kunnen gebruiken voor hun propaganda, maar hij houdt de boot af, ook tegenover de activisten. Na 1918 is Debeuckelaere een van de stichters van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS).

In 1919 wordt hij in Antwerpen tot volksvertegenwoordiger gekozen voor de Frontpartij. Tussendoor promoveert hij op 7 juli 1921 tot doctor in de rechten aan de KULeuven. Bij de parlementsverkiezingen van 1921 stelt hij zich opnieuw kandidaat, ditmaal in Brugge. Maar zijn rol aan het IJzerfront en zijn gevangenschap is de Belgicisten niet ontgaan. Tien dagen voor de stembusgang laat men Debeuckelaere arresteren, op beschuldiging van hoogverraad. Het proces eindigt in 1922 met een vrijspraak. Maar de operatie is geslaagd: hij is zijn Kamerzetel kwijt. Hij wordt nog provincieraadslid, volksvertegenwoordiger voor Aalst, op de lijst van het VNV, en van 1939 tot 1946 provinciaal senator voor Oost-Vlaanderen, voor dezelfde partij.

In mei 1940 is Debeuckelaere het enige Vlaams-nationale parlementslid dat de Belgische regering naar Frankrijk volgt. Bij de bevrijding, in september 1944, wordt Debeuckelaere geïnterneerd, maar reeds op 24 december 1944 zonder meer vrijgelaten. Na de oorlog oefent hij geen politiek mandaat meer uit. Hij blijft wel bedrijvig in de acties voor amnestie en in het IJzerbedevaartcomité.

Luc Pauwels is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.

Commentaren en reacties