Vandaag 1912: de splinternieuwe Titanic vaart op een ijsberg

Het grootste schip ter wereld, de Titanic, is op weg van Southampton (Engeland) naar New York, maar vaart tegen een ijsberg: door de veroorzaakte schade zinkt het vaartuig twee uur en veertig minuten later. Hierdoor komen 1517 opvarenden om, reden waarom het zinken van de Titanic een van de grootste maritieme ongelukken ooit is.

Het schip is gebouwd in Belfast, Noord-Ierland, en nog maar vijf dagen in de vaart. De ontwerpers van de Titanic zijn er heilig van overtuigd dat het schip onzinkbaar is door een veelvoud aan waterdichte schotten. De Titanic is 269 meter lang, 28 meter breed, met een diepgang van 10, 54 meter en geschikt voor 2227 opvarenden. Om psychologische redenen zijn er wel reddingsboten aan boord, maar wel voor maar de helft van de passagiers. Uit onderzoek achteraf blijkt dat die reddingsboten maar voor de helft bezet waren. Hierdoor konden maar 710 mensen de ramp overleven.

Tijdens het zinken breekt het schip in tweeën waardoor er twee wrakstukken ontstaan. In de officiële onderzoeken en gerechtelijke procedures wordt de schuldvraag niet duidelijk opgehelderd. Het blijkt dat de Titanic heeft voldaan aan de veiligheidsnormen en nautische praktijken van die tijd. De kapitein, Edward John Smith (1850-1912), een ervaren Engelse zeevaartofficier, komt bij het ongeval om het leven. Ook belangrijk is de conclusie dat technische prestaties de natuur niet kunnen overwinnen.

Al in het rampjaar 1912 worden er verschillende films gemaakt over de Titanic. Vooral de film van James Cameron uit 1997, een van de meest succesvolle producties uit de filmgeschiedenis, is belangrijk. Het ongeval wordt behandeld in talrijke romans en in een grote hoeveelheid non-fictieliteratuur. Er zijn ook musea aan gewijd, onder meer in Belfast, met een levensgrote replica van de grote trap van de Titanic.

Pas in 1985 wordt het wrak van de Titanic ontdekt door een Amerikaans-Frans duikteam, waardoor de belangstelling opnieuw toeneemt. De twee grote wrakdelen liggen al die tijd op zo’n 3800 meter diepte, 600 kilometer van de Canadese kust. Sindsdien is het wrak bezocht door onderzeeërs en zijn delen van het schip en andere vondsten geborgen. Scherpe kritiek wordt opgewekt door de manier waarop er soms op sensationele en winstgerichte wijze met het ongeval en de stoffelijke resten is omgegaan. In juni 2023 sterven vijf mensen bij een dodelijk ongeval als ze het wrak willen bekijken in een mini-onderzeeër.