Veerle Heeren zal niet de eerste noch de laatste zijn

Veerle Heeren zette vorige week voor onbepaalde tijd een stap opzij als burgemeester van Sint-Truiden. Ze kwam in opspraak omdat ze zich samen met mensen uit haar omgeving voor haar beurt liet vaccineren. In Diest zijn tweede medewerkers van het vaccinatiecentrum ontslagen voor vaccinatiefraude. De verontwaardiging is groot en dat is te begrijpen. Anderzijds en zonder het te willen goedpraten: het is ook des mensen en het zal nog gebeuren.

Ik hoor het u nochtans samen met mezelf denken: ‘Hoe is het in godsnaam mogelijk dat een burgemeester zich voor haar beurt liet vaccineren?’ Hoe kan het dat er niemand van de personen die ze voorrang gaf, zich vragen stelde bij deze beslissing? Vraag twee boeit me trouwens nog meer dan vraag één.

Het moet snel gaan!

Het is een feit dat vaccins niet lang houdbaar zijn. Het is dus belangrijk dat alle tijdsloten snel ingevuld worden. De appel uit de boom van de kennis van goed en kwaad wordt dus elke dag voor de neus gehangen van politici, medewerkers van vaccinatiecentra en talloze anderen. Zonder genoeg ‘buffers’ die misbruik voorkomen of minstens ontmoedigen. Want het is allemaal nieuw en het moest allemaal snel gaan, remember.

En dan kan die ellenlange reservelijst wel eens vergeten worden. Die lijn bij menselijke keuzes is zeer dun. Zelfbehoud is een basisinstinct met een eigen taal en al dan niet bewust gedrag. Het is vaak pas wanneer men ons erop wijst dat we tot het nodige besef komen. We denken niet altijd iets slecht te hebben gedaan en handelen daarbij niet met de slechte bedoelingen.

Kapitein van een zinkend schip

Een kapitein die een zinkend schip als laatste verlaat getuigt van zelfopoffering maar gedraagt zich ook navenant wat van hem in zijn functie op dat moment wordt gevraagd. Van diegenen die macht en privileges hebben, wordt hetzelfde verwacht. Maar het is niet iedereen gegeven om zichzelf in zo’n situatie te kennen en verantwoordelijk te handelen. Ik verdedig de beslissingen niet die zij genomen hebben maar vrees dat er nog heel wat mensen boter op het hoofd hebben. Zij zitten met schrik omdat ze die lijn, die soms wel héél erg dunne lijn in deze ongeziene tijden, hebben overschreden.

Het geval Veerle Heeren zal niet het eerste noch het laatste zijn waarbij privileges gelinkt aan bepaalde functies misbruikt worden. Dat kan gaan van aanvaarden van tickets voor een voetbalmatch tot aanwervingen of het uitkeren van riante lonen. Het blijft interessant hoe we hiermee omgaan.

Het komt erop aan dat we genoeg buffers moeten inbouwen bij het afwegen en nemen van beslissingen. Zeker als die vanuit een machtspositie worden genomen. Niet te veel, maar vooral niet te weinig. Want in ieder van ons schuilt dat klein beetje zelfbehoud waar we voor en hopelijk ook tegen vechten.