Verkiezingen in Nederland: mediacircus draait op volle toeren
Op 15 maart zijn het Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. Henk Jurgens volgt de aanloop.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnement‘Wilders is … hoe kan ik dat netjes zeggen zonder het woord nationaal-socialistisch te gebruiken? Hij is nationalistisch en socialistisch in één,’ liet Jan Roos, de lijsttrekker van VoorNederland (VNL) afgelopen zaterdag in NRC optekenen. Het verkiezingsdebat in Nederland is begonnen. VNL is een afsplitsing van Wilders’ PVV. Twee uit Wilders fractie gestapte parlementariërs zijn, uiteraard om het land te redden, in de Kamer blijven zitten en hebben in een poging hun zetels te behouden VNL opgericht. Om aan stemmen te komen werd Jan Roos hun lijsttrekker. Roos was op de televisie een van de gezichten van het Oekraïne-referendum. Hij werkte voor PowNed en interviewde voornamelijk politici. Eerst veel knoflook eten, zei hij over zijn interviewtechniek, dan tegen de schoenen van de geïnterviewde gaan staan en dan maar zuigen. Nooit naar hun standpunten vragen, maar naar hun spraakgebrek of hun bh-cup en natuurlijk naar hun seks. Dat zorgt er voor dat ze hun mond voorbij praten. Met veel zelfkennis zei hij tegen NRC: ‘Ik weet niet of het land op mij zit te wachten, maar mensen zitten wél te wachten op een goeie rechtse partij. Die ontbreekt nu gewoon.’ Volgens de Peilingwijzer heeft VNL misschien een klein kansje op een zetel. De Peilingwijzer combineert de peilingen van 6 onderzoeksbureaus. Erg veel mensen zitten kennelijk niet op hem te wachten.
Maar niet alleen politici verketteren ze elkaar. Afgelopen maandag zond De Wereld Draait Door van BNN-VARA een debat uit rond de Tweede Kamerverkiezingen. Twintig mensen mochten met elkaar en met Lodewijk Ascher, de lijsttrekker van de Partij van de Arbeid en Henk Krol, de lijsttrekker van 50Plus, onder leiding van VARA-coryfee Paul Witteman discussiëren. Een van de stellingen was: ‘Het leren van carnaval is het toppunt van integratie in Nederland.’ Ze kwamen er niet uit. Krol had ook een stelling meegebracht: ‘Gepensioneerden zijn fors in koopkracht achtergebleven en dat moet snel gerepareerd worden.’ ‘U bent een rattenvanger van de ouderen’, kreeg hij te horen en ‘jongeren kunnen van u de tering krijgen.’ Krol kreeg een verbeten blik. ‘Je liegt’, riep hij naar Asscher. ‘Kers op de taart’, schreef de Volkskrant ‘was het een-op-eendebat tussen Lodewijk Asscher en Henk Krol, die inmiddels zo emotioneel was geworden dat zijn gezicht bijna van zijn hoofd viel. Uiteindelijk moest Witteman de twee kemphanen met een corrigerend “ho ho ho, dames” uit elkaar halen.’
Wilders heeft niet zoveel belangstelling om te debatteren. Aan RTL, de Nederlandse commerciële televisiezender, heeft hij laten weten dat hij niet aan de debatten deelneemt. Alleen aan de NOS-debatten op maandag en dinsdag voor de verkiezingen wil hij nog mee doen. Op maandag 13 maart treedt hij bij Twee Vandaag aan tegen Mark Rutte en een dag later doet hij mee aan het grote NOS-debat tussen de lijsttrekkers van de grote partijen. Wilders moet het dan in een rechtstreeks debat tegen Asscher opnemen.
Met de NOS heeft Wilders goede ervaringen. Afgelopen zaterdag begon Wilders zijn campagne in Spijkenisse. ‘Voor de buitenlandse media, er zijn tientallen televisiecamera’s en fotograven’, rapporteerde de Volkskrant, ‘gooit Wilders zijn bekende slogans er nog eens in het Engels uit.’ Spijkenisse, een dorp ten zuiden van Rotterdam, is een PVV-bolwerk. ‘Volgens mensen die aanwezig waren, onder wie verslaggevers van deze krant, waren er maximaal 150 PVV-aanhangers en minstens evenveel journalisten, beveiligers, politieagenten en agenten in burger.’ Wilders zelf zag ‘een ongelooflijke mensenmassa’.
Het NOS Journaal van 20.00 uur opende zaterdagavond met Wilders’ campagnestart. ‘Een ongelooflijke mensenmassa is hier op afgekomen,’ riep een enthousiaste verslaggever de kijkertjes toe. ‘Zelfs als je de massaal toegestroomde (inter)nationale pers en alle beveiliging zou meetellen, dan nog was er bijlange na geen sprake van een “ongelooflijke mensenmass”’, schreef de Volkskrant. De NOS gaf Wilders 6 minuten gratis zendtijd op primetime. Op maandagmorgen maakte de NOS haar excuses. ‘Iedereen die zich erover verbaast dat wij meldden dat er een ongekende belangstelling was, heeft natuurlijk gelijk,’ stond hun op website. De 1,8 miljoen kijkertjes van het NOS Journaal zijn gewoon voor de gek gehouden.
Vorige week heeft het Centraal Planbureau de verkiezingsprogramma’s van 10 politieke partijen doorgerekend. De PVV heeft haar programma, dat op een A4’tje staat, niet laten doorrekenen, net als 50Plus en de Partij voor de Dieren. Omdat het erg goed gaat met de Nederlandse economie en er dus veel extra geld te verdelen valt, waren alle partijen tevreden. Hun stokpaardjes kunnen gerealiseerd worden. Minder positief over de verkiezingsprogramma’s was de Nederlandse Orde van Advocaten. In 5 van de 13 door hen onderzochte verkiezingsprogramma’s staan voorstellen die lijnrecht ingaan tegen de huidige Grondwet en de rechtsstaat, concludeerde de Orde. Bij de vorige verkiezingen gold dit maar voor 2 van de 10 onderzochte programma’s.
In de Peilingwijzer van 22 februari zijn VVD en PVV nagenoeg even groot. De VVD zou tussen de 23 en 27 zetels halen en de PVV tussen de 24 en 28. De PVV heeft sinds december in de peilingen ruim 5 zetels verloren en de VVD is nagenoeg gelijk gebleven. Dan komt er een pelotonnetje van CDA, D66 (allebei 16-18) en GroenLinks (15-17). De PvdA (12-14) en de SP (11-13) volgen hen op de voet.
Op basis van deze Peilingwijzer zou een regering van VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA tot de reële mogelijkheden horen. Ook programmatisch moeten deze partijen er uit kunnen komen. Wilders met zijn PVV blijft voor spek en bonen in de Tweede Kamer zitten, hoe groot het mediacircus ook is.
Afgelopen zondag presenteerde de VPRO in haar programma Zondag met Lubach de Kamergotchi. Iedereen kan op de mobiele telefoon via de app www.kamergotchi.nl meedoen. In de app zitten zeventien lijststrekkers. Spelers moeten een ei open schudden waar een willekeurige politicus in blijkt te zitten. Die moeten ze dan te eten en vooral veel liefde een aandacht geven. Inmiddels zijn er al meer dan 320.000 deelnemers die hun eigen lijsttrekker al meer dan 4,4 miljoen eten, aandacht en liefde hebben gegeven.
De politiek redacteur van De Telegraaf liet bij het tv-programma Jinek weten dat hij Kuzu, de lijsttrekker van DENK, moest verzorgen. ‘Ik zal hem af en toe wel te eten geven, maar verder ….’
Foto: (c) Reporters
De Nederlandse publicist Henk Jurgens (1942) is politicoloog (UvA). Hij schrijft regelmatig in Doorbraak over Nederland en de Nederlandse politiek.
Jan Renkema probeert de ‘Nederlander’ is een beperkt aantal pagina’s te doorgronden.
‘Afgrond’ verhaalt de waargebeurde verhouding tussen Venetia Stanley en de veel oudere Britse premier Henry Asquith, die leidde tot een kabinetscrisis.