Vroeger kon men brieven schrijven

Een van de eerste zorgen van ouders die hun kinderen niet meer naar school kunnen sturen zal zijn (stel ik me voor) te beletten dat de kinderen zich bezighouden met dingen waar ze zich beter niet mee bezighouden.

Die bezorgdheid is niet nieuw. In 1806 gaf Joseph de Maistre in een brief een richtlijn aan vaders die zich geen weg weten. Veel hangt namelijk af van ‘…la qualité du père: car c’est un de mes premiers dogmes, qu’il faut amuser les jeunes gens, afin qu’ils ne s’amusent pas.’*

En verderop in deze brief aan Mme Huber-Alléon in Genève, heeft hij het over zijn verblijf in Sint-Petersburg, waar hij ambassadeur van Savoye was. Maar Savoye werd plots Frans na de annexatie door Napoleon en zijn ambassadeurschap sloeg nergens meer op.

De tsaar verzekerde hem dat zijn diplomatiek statuut behouden bleef, want hij converseerde graag met Maistre, maar de weg terug lag voorlopig niet meer open. Maistre voelt zich opgesloten en hij beklaagt zichzelf :

Tout annonce, Madame, que je ne quitterai plus ce pays. Je le trouvais délicieux lorsque je n’y étais qu’un oiseau de passage : depuis qu’il ne m’est plus permis de regarder ailleurs, il n’a plus pour moi les mêmes agréments. Le jamais ne plaît jamais à l’homme ; mais qu’il est terrible, lorsqu’il tombe sur la patrie, les amis et le printemps !**

Joseph de Maistre
Correspondance
Paris, Les Belles Lettres, 2017

___________

Dit zijn benaderende vertalingen: de man schrijft te mooi voor een vertaling… bij Baudelaire en Balzac lagen zijn werken op het nachtkastje.

* ‘…de ingesteldheid van de vader: want een van mijn eerste dogma’s is dat je jongelui moet onderhouden, zodat ze zich niet met om het even wat bezighouden’ (er zijn zeventien vertalingen mogelijk).
** ‘Het ziet ernaar uit, Madame, dat ik dit land niet meer uitkom. Ik vond het heerlijk toen ik hier maar een trekvogel was: sinds mij is ontzegd om elders nog een kijkje te nemen heeft het voor mij niet meer dezelfde charme. Het ‘nooit’ is een mens nooit welgevallig; maar vreselijk is het als het slaat op het vaderland, de vrienden en de lente.’