Wat als hervormen niet meer kan?

Blokkeert werkelijk alles in dit land? De vaccinatie loopt niet lekker, de coronamaatregelen, de pensioenen en de loonnorm, alles zit vast.

Een hele week was de Wetstraat in de weer: de éne om druk op te bouwen, een ander om die af te houden in aanloop naar het zoveelste cruciale Overlegcomité. Minister Frank Vandenbroucke (sp.a) beet in De Zevende Dag de spits af. Een dag later was het de beurt aan premier De Croo (Open Vld) tijdens een persconferentie waar de vicepremiers niets van schenen te weten.

Om voor, na en tijdens te worden tegengesproken door Georges-Louis Bouchez (MR). Waarna ook Ecolo-voorzitter Nollet komt verklaren dat hij zich niet aan de regels houdt. En op vrijdag krijgen we — nog maar eens — de voorspelling van een derde golf, inclusief dertigers aan het beademingstoestel, bij het ochtendnieuws.

Coronamoe

Geen wonder dat meer en meer mensen openlijk laten blijken het coronanieuws niet meer te volgen. De coronamoeheid slaat toe. Meest van al nog in de regering die gemaakt was net om die crisis goed aan te pakken en de relance te organiseren.

Ze kunnen het niet. Ook deze regering dreigt ten onder te gaan als kibbelkabinet, vooral aan Franstalige kant. Met erbovenop nog communautaire tegenstellingen. Zeker in Franstalig België leeft de overtuiging dat Vlamingen het coronabeleid bepalen, zonder veel rekening te houden met de belangen van de Franstaligen. Daarbovenop werkt deze regering met een vaag regeerakkoord. Een snel regeerakkoord was beter dan een gedetailleerd, vond Vivaldi. Het vertrouwen was groot. Was, verleden tijd. Vertrouwen is ondertussen vervangen door spanning.

Overlegcomité

Dat overlegcomité lijkt, ook typisch Belgisch, ad hoc te beslissen. Niets beslissen is dan misschien nog het makkelijkst. Al zal dat de spanning niet doen afnemen in de regering. Die anders schippert tussen belangen van groepen, sterke lobby’s of luide roepers. De coronamaatregelen zijn compromissen. Wat is het doel? Het is geven en nemen tussen coalitiegenoten. Als er een doordacht beleid achter zit, blijft dat goed verborgen.

Wat is de bedoeling van de coronamaatregelen eigenlijk? Het risico op besmetting zo laag mogelijk houden bij een zo groot mogelijke groep? Of een evenwicht zoeken tussen besmettingen zo laag mogelijk en economie aan de praat houden? Of is het zorgen dat de ziekenhuizen niet overvol raken? Of moeten we vooral de ouderen beschermen? Wat is het uitgangspunt, wat is het doel? Wat zou ik daarover graag eens een parlementair debat zien.

Ander beleid

De vraag is of er een ander beleid mogelijk is dan het huidige. En of dat overwogen wordt. Of is die lobby niet sterk of luid genoeg? Op dit moment lijkt er maar één uitweg: vaccineren. De vaccinatiecentra zijn met veel poeha aan de pers voorgesteld. Maar de journalisten zijn dan ook zowat de enigen die ze vanbinnen gezien hebben.

Antwerpen heeft een capaciteit van meer dan 700 vaccinaties per uur. Er zijn 200 tot 400 vaccins per week beschikbaar. Daarnaast draait de federale software, Doclr, in de soep. Uitnodigingen komen te laat of worden naar een fout emailadres verstuurd. Die zouden komen uit verouderde bestanden van het RIZIV. Er zijn ook dubbele boekingen. Blijkbaar werkt ook de link met Vaccinnet niet. Een zootje is het.

Daarnaast heet de EU zo goed onderhandeld dat de farmabedrijven eerst het VK bevoorraden. En dan moeten we ook vernemen dat de regering de kansen om meer vaccins te verkrijgen niet gegrepen heeft. Waarom niet? Wie het weet, zwijgt. De beslissingen zijn naar Belgische gewoonte in achterkamertjes door kleine groepjes gemaakt op advies van een andere gesloten groep. En alles is geheim.

Het is genoeg geweest

Meer nog dan corona ben ik die politieke achterkamerpolitiek zat. En nog meer de uitleg die erbij gegeven wordt: dit land is al ingewikkeld genoeg, het kan niet anders. Dat is een uitleg van een generatie politici die gestopt is met denken. Problemen moeten opgelost worden.

De coronastresstest heeft vele fouten blootgelegd in de Belgische democratische structuur. Daar is niets mis mee, niets is voor eeuwig. Maar doe er iets aan. Helaas loopt het systeem zo hopeloos vast dat zelfs een hervorming er niet meer in zit. Morrelen in de marge is al wat ons rest.

Nog meer miserie

Pas op. De coronacrisis is nog niet gedaan of de Vivaldiregering komt nog in zwaar water. Een storm zwaarder dan die van corona. De vakbonden, opgejaagd door de PTB, vallen frontaal de loonnorm aan. De PS en Ecolo/Groen kunnen dat niet zomaar negeren. Maar voor de liberale partijen is de wet aanpassen de toegeving die ze zich niet kunnen permitteren.

In de Kamer dient oud-FGTB-topman Marc Goblet (PS) samen met Raoul Hedebouw (PTB) een wetsvoorstel in om de wet op de loonnorm aan te passen. Ze nemen grotendeels een bestaande tekst over van een PS-wetsvoorstel. Toen die nog in de oppositie zat.

Pijnlijk voor de PS. Deze week nog lekte uit dat de PS-fractie had afgesproken geen gezamenlijke initiatieven met de PTB te nemen. Doodzwijgen was de tactiek. Goblet — die is binnengehaald om FGTB-leden bij de PS aan boord te houden — blijkt nu een niet te controleren parlementslid.

Laat de rijken de pensioenen betalen

Ander rot Belgisch dossier: de pensioenen. Alsof die kost nog niet hoog genoeg is, zet Vivaldi in op het minimum van € 1 500. Op zich kan je daar niet tegen zijn, maar waar halen we het geld? Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) wil ‘de rijken’ daarvoor laten opdraaien.

In dit geval zijn dat die mensen die sparen voor hun pensioen, de zogenaamde tweede pijler. Die zou een belasting krijgen. Wat ze ontkende… Nadat bleek dat 70% van het bedrag dan door Vlaanderen zou opgehoest worden.

Peter De Keyzer verwoorde het zo in De Tijd (26 februari 2021) ‘De Belgische ziekte. Die valt eenvoudig samen te vatten: een structureel onvermogen om te hervormen. Liever lossen we problemen op door extra belastingen te heffen of extra schulden te maken.’

Of door een compromis.