Wat is een mens en wie bepaalt dat?

Ik beken: deze lesvoorbereiding heb ik gewoon gedelegeerd aan mijn leerlingen. Een kleurrijke leerkracht in mijn humaniora kon zo elke vrijdag uitbollen terwijl wij voor de klas Griekse ‘mythe-kes’ moesten illustreren. Top idee.

Een ander perspectief

Het ideale moment om leerlingen huiswerk in hun maag te splitsen is wanneer ze drankjes nuttigen die ze niet zelf hebben betaald: bereid een praatje voor over gelijkheid en zoek daar een foto bij. Als illustratie teken ik één vrouwtje – níet de baby van Filip – plus één mannetje op mijn notebook. Mehran(*) reageert: ‘In Afghanistan is het één man plus zes vrouwen’. – ‘Zes vrouwen, ben je zeker?’ Ik beeld af wat hij zegt en schets er ook één vrouw met een paar mannen naast. Mehran kijkt verward maar de Braziliaanse Manuela(*) is bij de pinken: ‘Hey, lerares, dat is géén gelijkheid. Er ontbreken daar drie mannen.’ Wakkere vrouwen: check. Ik trek met een viltstift de situatie recht. Oké, punt gemaakt, stop met fantaseren.

Homoseksualiteit is halal

Met één handgebaar veeg ik polygamie en verwarring van tafel. ‘Daar zullen we het volgende week niet over hebben want dat is verboden in België. Polygamie is haram.’ Ik teken drie koppels: hetero, homo, lesbisch. ‘Kijk, zo is het in België. Ja, homoseksualiteit is hier normaal. Wat is “toegelaten” in het Arabisch? Homoseksualiteit is halal.’ Tegenwoordig mag taal alleen nog mensen lieflijk door elkaar schudden maar wel niet zo hard dat het werkelijk pijn doet. Nochtans … klare taal is hemels! Kijk maar naar Mehran die het licht ziet: ‘Ik weet het! Twee vrouwen! Het is zoals in Thuis! Op televisie!’ – ‘In Thuis? Je bedoelt dokter Ann en Mayra?’ – ‘Ja, die!’ Integreren doe je nergens beter dan Thuis. Halleluja.

Het ‘uitbollen’ van vorige week zet de toon: waarom wijzen sommigen homoseksualiteit af? Volgens filosofieprofessor Johan Braeckman vragen we aan mensen te weinig waarom ze geloven wat ze geloven en moet dat taboe de wereld uit. Taboes doorbreken, een kolfje naar mijn hand, niet om te confronteren maar wel uit pure vrouwelijke nieuwsgierigheid. Een paar van mijn leerlingen verwerpen homoseksualiteit. Ik vind zo’n afkeuring zeer merkwaardig en dus besluit ik om – zoals Braeckman stelt – ‘uit respect voor mijn leerlingen daar eens een boom over op te zetten’.

De boom

‘Twee vrouwen samen, dat is niet natuurlijk want die kunnen geen kinderen krijgen.’ Bám. Hun eerste argument is binnen. Ik trek een blik vriendinnen open en daar zit toch wel een lesbisch koppel tussen zeker met twee zonen! ‘Ha,’ werpt Armin(*) op, ‘Zie je wel, die slapen dus wél met een man!’ ‘Nee, die hebben geen seks met een man want die vinden dat niet leuk,’ hoor ik mezelf zeggen, ‘die krijgen een baby via de dokter.’ Armin schrijft op mijn notebook ‘IVF’. Die jongen is duidelijk niet van gisteren. ‘Ha, maar twee mannen samen kunnen zé-ker geen kinderen krijgen!’ Ik trek een tweede blik vrienden open.

Abdikadir(*) wordt wat nerveus en werpt mij het ultieme argument voor de voeten: ‘Homoseksualiteit is niet natuurlijk want je ziet dat nérgens in de natuur! Je ziet dat niet bij dieren.’ Ik heb die vraag ooit gesteld aan mijn verslaggever uit de natuur, mijn vader, en die rapporteerde: ‘Bij de kippen zat er af en toe één tussen die zich anders gedroeg.’ Dat de genadeloosheid van kippen onder elkaar volgens mijn vader geen grenzen kent, vertel ik er niet bij. Over de problematiek van levenslange mannenclubs met een seksverbod praten we wel. Maar om de natuur te verslaan zullen mijn leerlingen wel vroeger moeten opstaan!

Een kind of geen kind, dat is niet de kwestie

‘En hoe zit dat dan met mij?’ vraag ik mijn leerlingen. ‘Ik ben een heterovrouw, 47, woon alleen en heb geen kinderen.’ Dat is de hamvraag al besef ik dat pas later. Onze spits, Armin, countert dit met een weetje dat er ooit zelfs een vrouw van 70 … Ik begin te lachen en hij ook, maar wel een beetje opgelaten. ‘De natuur heeft dat voor de vrouw niet zo bedoeld, Armin.’ Het is een ongelijkheid tussen man en vrouw, ik weet het, maar de natuur is wat ze is. ‘Op mijn leeftijd nog een kind baren is gevaarlijk voor mij en de baby,’ klink ik nogal medisch al is mijn eigen waarheid veel simpeler: ‘Ik heb geen goesting om de volgende jaren ’s nachts vaak te moeten opstaan. Twintig jaar geleden wel, maar nu niet meer en dat is oké.’

Na de workshop verzink ik in gedachten. Het leven zonder kinderen wordt in de samenleving ondergewaardeerd. Alsof je pas volwaardig mens wordt wanneer je een kind baart of verwekt. Echt?! ‘Heb je spijt dat je geen kinderen hebt?’, vind ik een bizarre vraag. Alsof ik kan vergelijken? Alsof ik kan missen wat ik niet ken, los van de kinderwens? Het taboe is veeleer omgekeerd: ‘Heb jij spijt dat je toch kinderen hebt?’ Uit respect voor mensen met kinderen zou ik dáár wel eens een boom willen over opzetten.

Volgende week: solidariteit en burgerschap. We zijn er helemaal klaar voor.

 (*) Alle namen zijn gewijzigd om privacy redenen.