Whiskey en belastingen: de revolutie die niet was

De Amerikaanse Revolutie werd, zo wordt ons aangeleerd, uitgevochten over de ondemocratische belastingwetten van het Verenigd Koninkrijk. De importheffingen op onder meer tee, opgelegd zonder inspraak van de Britse kolonisten, waren volgens de founding fathers van de nieuwe republiek een aanslag op hun rechten als Britse onderdanen. Het gewapend conflict dat volgde had het ontstaan van een nieuwe natie tot gevolg.

Maar deze natie, geboren uit een aversie tegen illegitieme inmenging door buitenstaanders, zou nog tijdens de ambtstermijn van haar eerste president moeten afrekenen met een mini-rebellie met revolutionaire allures.

Hamilton

Aan het einde van de 18de eeuw waren de Verenigde Staten nog niet het uitgestrekte land van vandaag. De westelijke grens van de Amerikaanse republiek bevond zich in wat vandaag het oosten van het land is. Zo was het noordoostelijke Pennsylvania, één van de originele dertien Britse kolonies, een westelijke ‘grensstaat’ met de ‘niet-geïncorporeerde territoria’ ten westen van het jonge land.

Als gevolg van hun revolutionaire oorlog gingen de Verenigde Staten in 1791 gebukt onder een enorme schuldenberg. Alexander Hamilton, founding father en op dat moment de minister van Financiën van president George Washington, kwam tot het besluit dat het verder verhogen van invoerheffingen, het traditionele model voor federale inkomsten, niet langer houdbaar was.

Whiskeytaks

Federale inkomstenbelastingen lagen politiek en grondwettelijk moeilijk, dus moest de regering-Washington op zoek naar een andere bron van inkomsten. Hamilton landde op een taks op gedistilleerde dranken, zoals het aan populariteit toenemende whiskey. De ‘whiskeytaks’, zoals de belasting gekend werd, dwong producenten van sterke drank om een taks te betalen die ofwel per liter ofwel forfaitair voldaan kon worden.

Voor oostelijke grootproducten van de drank was dit slechts een kleine ergernis. In het westen van het land daarentegen, aan de frontier (de grens), waar kleine boeren hun graanoverschotten omvormden tot het bruine godendrankje, werd de whiskeytaks grondig gehaat. Voor grote producenten die het forfaitair bedrag konden overmaken aan de federale overheid, was de taks per liter vele malen lager dan voor de kleine landbouwers die slechts kleine hoeveelheden maakten. Het regressieve karakter van de belasting werd nog verergerd door een bijkomende factor. Whiskey werd namelijk aanzienlijk minder duur verkocht aan de geldarme westelijke grens dan in het rijkere en meer bevolkte oosten.

Rebellie

Dat de grensboeren niet opgezet waren met Hamiltons budgettaire plannen hoeft geen betoog. Tegenstanders van de whiskeytaks beriepen zich op de tactieken en symboliek van de Amerikaanse Revolutie. Belastinginspecteurs -en ontvangers werden met teer en pluimen (tar and feathers) beklad en bevuild. Bewoners van de westelijke grensgebieden dienden petities in tegen de invoering van de belasting. Toen dat mislukte, organiseerde een deel van hen een bijeenkomst om de organisatie tegen het federaal beleid te formaliseren en het pleidooi tegen de afschaffing ervan een institutionele basis te geven.

In augustus 1792 werd in Pittsburgh (Pennsylvania) zo’n bijeenkomst gehouden teneinde het verzet tegen de whiskybelasting vorm te geven. Extremisten domineerden de conventie en stelde radicale eisen. Zoals sommigen van hen hadden gedaan tijdens de Amerikaanse Revolutie, hieven zij ‘vrijheidspalen’ op, vormden ‘correspondentiecomités’ en namen de controle over van de plaatselijke militie. Een buitenwettelijk gerechtshof werd opgericht en rechtszaken voor het innen van schulden werden ontmoedigd.

Voorstanders van de belasting voerden aan dat er een verschil was tussen belastingheffing zonder vertegenwoordiging in koloniaal Amerika (taxation without representation, wat de Britten deden) enerzijds en een belasting die werd ingevoerd door de gekozen vertegenwoordigers van het Amerikaanse volk anderzijds. Een uitstekend argument, maar één dat weinig indruk maakte op de grensavonturiers.

Onafhankelijkheid

Op 1 augustus 1794 werd op Braddock’s Field verzamelen geblazen: ongeveer 7.000 Amerikanen kwamen die dag samen. Naast kleine distilleerders van whiskey bestond de menigte vooral uit armen zonder land. De woede over de whiskeytaks had andere economische grieven losgemaakt. Het protest werd zo een klassebetoging van een geografisch en economisch gemarginaliseerde onderklasse tegen rijkere grondbezitters en kooplieden.

Er werd luidop gesproken over het uitroepen van de onafhankelijkheid en over een daaropvolgende aansluiting bij Spanje of het Verenigd Koninkrijk. Radicalen vlogen een speciaal ontworpen vlag met zes strepen, één voor elke ‘county’ die op de bijeenkomst vertegenwoordigd was.

George Washington

In Philadelphia, op dat moment de hoofdstad van de Verenigde Staten, keken Alexander Hamilton en George Washington bezorgd toe. De minister van Financiën was sinds het begin van de rebellie voorstander van militair ingrijpen om aan de burgers van de verschillende staten duidelijk te maken dat de nieuwe federale overheid niet zou aarzelen om haar nieuwe wetgevende bevoegdheid kracht bij te zetten. Van de ‘whiskeyrebellen’ zou een voorbeeld gemaakt worden.

En zo geschiedde. Washington trok op oorlogspad tegen de would be revolutionairen in het westen van Pennsylvania. Zijn plan was simpel. Hij zou met een overweldigende troepenmacht de rebellen de stuipen op het lijf jagen en zo een gewapend conflict vermijden. Shock and awe. En inderdaad, nadat de held van de Amerikaanse Revolutie aan het hoofd van 13.000 militieleden door Pennsylvania trok, hield het gros van de onruststokers het voor bekeken. De whiskeyrebellie eindigde zonder krachtmeting tussen het door Washington opgetrommelde leger en de (geen enkele kans hebbende) opstandelingen.

Terwijl de gewelddadige oppositie tegen de whiskybelasting eindigde, bleef de politieke oppositie tegen de belasting bestaan. Tegenstanders van binnenlandse belastingen schaarden zich rond de kandidatuur van Thomas Jefferson en hielpen hem president John Adams te verslaan bij de verkiezingen van 1800. In 1802 werd de belasting afgeschaft. Wat niet mogelijk was op extralegale manier, bleek wel mogelijk via een grondwettelijk middel: verkiezingen.